Loại quả giúp một xã có 300 tỷ phú, có nhà kiếm 10 tỷ/năm, tin được không?

Sầu riêng hiện vươn lên vị thế " vua trái cây" của Việt Nam, gia nhập nhóm nông sản "tỷ đô" khi đem lại giá trị xuất khẩu khoảng 3,2 tỷ USD năm 2024. Thậm chí, ở 1 xã, có hơn 300 hộ dân trong xã đạt thu nhập trên 1 tỷ đồng/năm.

Theo đó, xã Hà Lâm, huyện Đạ Huoai, tỉnh Lâm Đồng nổi tiếng với nghề trồng sầu riêng. Hiện tại, nơi đây có đến 2.300ha sầu riêng, trong đó 1.800ha đang được khai thác kinh doanh.

Hằng năm, mùa vụ thu hoạch sầu riêng tại xã Hà Lâm sẽ bắt đầu từ tháng 5 và kết thúc vào giữa tháng 7 hàng năm. Dựa vào thống kê, riêng mùa vụ năm 2024, xã Hà Lâm đã thu hoạch gần 20.000 tấn sầu riêng.

Được biết, phần lớn sản lượng sầu riêng ở nơi đây sẽ được các cơ sở trong huyện Đạ Huoai và các địa phương lân cận đến thu mua để xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.

Cũng nhờ thu được năng suất cao và bán được giá tốt, trong mùa vụ năm 2024, có 2 hộ dân đạt thu nhập trên 10 tỷ đồng và 300 hộ có thu nhập trên 1 tỷ đồng từ việc trồng sầu riêng.

Lãnh đạo xã Hà Lâm cho biết, sầu riêng và điều là hai cây trồng chủ lực của xã. Từ năm 2006, người dân địa phương bắt đầu chú trọng phát triển sầu riêng. Đến năm 2010, diện tích sầu riêng ở nơi đây cũng được mở rộng đáng kể.

Sau đó, nhận thấy cây sầu riêng mang lại thu nhập cao và ổn định, chính quyền xã Hà Lâm khuyến khích người dân cố gắng duy trì diện tích trồng và tập trung vào chất lượng sầu riêng. Bởi nếu sản phẩm chất lượng kém sẽ ảnh hưởng đến lượng thu mua cũng như giá thành.

Xã Hà Lâm có diện tích tự nhiên 124km2 và dân số khoảng 7.700 người. Vào năm 2024, thu nhập bình quân đầu người của xã đạt trên 110 triệu đồng/người/năm.

Hà Lâm nằm ở phía Bắc trung tâm huyện Đạ Huoai với trục Quốc lộ 20 chạy dọc theo xã, ven đường là các vườn cây ăn trái nối tiếp nhau. "Không phải vô cớ mà chúng tôi chọn sầu riêng làm cây chủ lực đâu nhé" - ông Phạm Doãn Thành, Chủ tịch UBND xã Hà Lâm cho hay.

Sầu riềng trên vùng đất này đã vang danh từ thời Pháp thuộc, có chất lượng tuyệt hảo, cho đến nay vẫn "danh bất hư truyền", đến mùa thương lái nhộn nhịp đổ về đây mua trái cây, mua sầu riêng Hà Lâm mang đi mọi nơi.

Ở Việt Nam, sầu riêng là từ thường dùng để chỉ trái của cây durio zibethinus. Durio là tên chi (genus), còn zibethinus xuất phát từ tên của loài cầy hương (viverra zibetha). Người ta cho rằng sở dĩ có cái tên zibethinus vì cầy hương rất thích ăn sầu riêng (sầu riêng thường được dùng làm mồi bẫy cầy hương), hoặc trái sầu riêng có mùi cầy hương.

Sầu riêng có nguồn gốc từ Malaysia, người bản địa gọi chúng là durian, xuất phát từ chữ duri (gai) trong tiếng Malaysia kết hợp với tiếp vĩ ngữ -an. Nói cách khác, duri là trái gai (do vỏ có nhiều gai), tuy nhiên ở Việt Nam, cái tên này lại dùng cho loại trái khác: "trái gai [tức trái dứa] là trái thơm" (Phủ biên tạp lục, tập 2, Lê Quý Đôn).

Về từ nguyên, theo Từ điển Oxford, ở phương Tây, ban đầu sầu riêng được gọi là durion (trong một bản dịch năm 1588 của Juan González de Mendoza). Còn durian xuất hiện sớm nhất trong những văn bản ở châu Âu là từ Nicolo da Conti (người Ý) sau khi ông đến Đông Nam Á khoảng thế kỷ 15.

Hiện nay, sầu riêng thường được gọi theo 3 cách: (a) durian theo tiếng Malaysia (hay Indonesia), ví dụ như tiếng Anh, Pháp, Ý, Đức, Tây Ban Nha, Romania, Na Uy...; (b) durio theo tên chi (genus) của nhóm cây này, ví dụ như Bồ Đào Nha; hoặc (c) gọi theo tiếng bản địa, chẳng hạn như dáraaldin (tiếng Iceland); canuuni (Somalia); dorian (ドリアン) - Nhật Bản; thurian (Ũ7;ุเũ9;ีũ8;Ũ9;) - Thái Lan hay lựu liên (榴槤, liúlián) - Trung Quốc...

Ở Việt Nam, cái tên "sầu riêng" có nguồn gốc từ 2 giả thuyết:

(a) từ truyện cổ tích Sự tích trái sầu riêng, kể một chàng trai Việt sang nước Chân Lạp, mang loại trái lạ tên là tu-rên ( trong tiếng Khmer) về Việt Nam trồng. Dân làng gọi trái đó là sầu riêng.

(b) Trong bài Lịch sử trái sầu riêng của Nguyễn Công Huân đăng trong Văn-hóa Nguyệt-san (1955) cho biết từ đầu thế kỷ 19 ở Sài Gòn (thời đó gọi là Tây Cống) sầu riêng được gọi là mít gai. Đây là loại trái của Mã-lai, có tên là "Doerian hay Dourian"... về sau là dâu-riăng qua cách gọi của một người ngoại quốc mới học tiếng Việt, nhiều người gọi theo, cuối cùng trở thành "cái tên ngộ nghĩnh là Sầu-riêng" (tr.792).

Sự tích trái sầu riêng là truyện cổ tích được sáng tác sau khi đã có tên "sầu riêng" trong tiếng Việt. Giả thuyết từ bài Lịch sử trái sầu riêng có vẻ hợp lý hơn. Cách gọi sầu riêng là "mít gai" dường như ít phổ biến, cho dù trong bài đồng dao nói về trò chơi trốn tìm có hai câu mở đầu là "mít mật mít gai, mười hai thứ mít".

Loại củ khan hiếm nơi Quang Linh sinh sống, giá bản cao ngất vẫn tranh nhau mua Đình Như15:14:49 11/08/2024Angola thời gian gần đây đã trở thành một điểm đến cho nhiều người châu Á xuất ngoại làm nông dân. Không chỉ những người Việt, mà nổi bật là team châu Phi , một số nhóm người Trung Quốc cũng mở nông trại và cửa hàng bán nông sản tại đây.