Bí ẩn nguồn nước trong Tử Cấm Thành: Hoàng đế và phi tần không uống nước giếng?

Chuyện lạ nhưng có thật, mặc dù Tử Cấm Thành bố trí rất nhiều giếng nước nhưng hoàng đế và phi tần trong cung không bao giờ uống nước trữ trong giếng. Đây vẫn là điều bí ẩn tồn tại suốt hàng nghìn năm qua.

Tử Cấm Thành, hay còn được biết đến với tên gọi Cố Cung, là một trong những công trình kiến trúc vĩ đại nhất của Trung Quốc và thế giới. Đây không chỉ là nơi ở của các hoàng đế và hoàng hậu suốt hai triều đại Minh – Thanh, mà còn là trung tâm chính trị, văn hóa quan trọng bậc nhất trong nhiều thế kỷ.

Bên cạnh vẻ nguy nga, tráng lệ và giá trị nghệ thuật khổng lồ, Tử Cấm Thành còn ẩn chứa nhiều câu chuyện bí ẩn khiến hậu thế không khỏi tò mò, trong đó nổi bật nhất chính là chuyện nước giếng trong cung gần như không bao giờ được hoàng đế và phi tần sử dụng để uống.

Tử Cấm Thành – trung tâm quyền lực và biểu tượng văn hóa

Theo sử sách, vào tháng Giêng năm Vĩnh Lạc thứ 9 (1421), Minh Thành Tổ Chu Đệ chính thức dời đô từ Nam Kinh ra Bắc Kinh, đồng thời hoàn tất việc đưa Tử Cấm Thành vào sử dụng. Từ đó, nơi đây trở thành chốn ở của hoàng thất, chứng kiến bao thăng trầm lịch sử qua gần 500 năm tồn tại.

Trải qua hai triều đại Minh và Thanh, Tử Cấm Thành được xây dựng, mở rộng và tu sửa liên tục, tạo nên một quần thể cung điện nguy nga bậc nhất. Theo thống kê, diện tích kiến trúc của Cố Cung lên tới 150.000 m², với hơn 70 tòa cung điện lớn nhỏ, hàng trăm dãy hành lang, cùng vô số công trình phụ trợ. Đặc biệt, trong cung có đến hơn 70 giếng nước được đào để phục vụ sinh hoạt hàng ngày. Về nguyên tắc, bất cứ cung điện nào cũng có thể tự cung cấp nước nhờ những giếng này.

Thế nhưng, nghịch lý nằm ở chỗ: dù giếng hiện diện khắp nơi, hoàng đế và các phi tần lại tuyệt nhiên không bao giờ uống nước được lấy từ chúng.

Nguồn nước "quý tộc" của hoàng cung

Theo ghi chép, một phần nước được lấy từ suối trong khu vực Ngọc Tuyền Sơn – ngọn núi nằm gần Di Hòa Viên, phía Tây Bắc Bắc Kinh. Nguồn nước suối này vốn nổi tiếng mát lành, trong trẻo và có vị ngọt thanh, được xem là "thượng phẩm" dành cho hoàng thất. Nhiều đời vua chúa nhà Thanh đã cho người chuyên trách việc vận chuyển nước từ đây về cung để phục vụ việc nấu ăn, uống và cúng tế.

Ngoài ra, trong trường hợp cần thiết, hoàng cung còn mua nước từ bên ngoài với mức giá rất cao. Điều này chứng tỏ, đối với tầng lớp hoàng gia, chất lượng nước uống là điều vô cùng quan trọng, sẵn sàng bỏ qua sự tiện lợi của hàng chục giếng ngay trong cung để tìm đến nguồn nước an toàn hơn.

Trong khi đó, những người ở tầng lớp thấp như cung nữ, thái giám thường phải dùng nước giếng để sinh hoạt. Tuy nhiên, nước này chủ yếu phục vụ cho việc giặt giũ, rửa dọn hay chữa cháy, hiếm khi dùng trực tiếp để uống.

Vì sao nước giếng bị "xa lánh"?

Câu hỏi đặt ra là: vì lý do gì mà hoàng thất kiêng kỵ nước giếng trong cung đến vậy? Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng, nguyên nhân không chỉ nằm ở yếu tố vệ sinh mà còn xuất phát từ những câu chuyện đầy rùng rợn trong lịch sử cung đình.

Một giả thuyết được lưu truyền nhiều nhất gắn liền với thời Minh Hiến Tông Chu Kiến Thâm (1464 – 1487). Khi còn nhỏ, Chu Kiến Thâm được cung nữ Vạn Trinh Nhi chăm sóc và sau này phong bà làm Quý phi. Tuy nhiên, Vạn Trinh Nhi vốn nổi tiếng đố kỵ, tàn nhẫn. Sau khi sinh một hoàng tử nhưng không may mất sớm, bà không còn khả năng sinh nở, từ đó nảy sinh lo sợ bị thất sủng nếu phi tần khác sinh được con trai.

Tương truyền, để củng cố địa vị, Vạn Trinh Nhi đã ra lệnh hạ độc vào giếng nước ở các cung điện nơi phi tần đang mang thai sinh sống. Hậu quả, nhiều phi tần bị sảy thai hoặc chết yểu, khiến việc truyền tự không thuận lợi. Minh Hiến Tông hoàn toàn không hay biết, chỉ cho rằng trời không chiều lòng mình.

Dù sự việc này không được ghi chép chính thức trong sử sách, nhưng dã sử và giai thoại dân gian đều nhắc đến sự độc ác của Vạn Trinh Nhi. Câu chuyện này đã tạo nên nỗi ám ảnh, khiến người trong cung dần xa lánh nước giếng, cho rằng đó là nguồn nước mang theo tai họa.

Giếng nước và bi kịch chốn thâm cung

Bên cạnh những lời đồn về việc giếng bị hạ độc, nhiều giếng nước trong Tử Cấm Thành còn gắn với các vụ án mạng và bi kịch cung đình. Trong triều Thanh, không ít cung nữ, thái giám vì quá tuyệt vọng trước cuộc sống khắc nghiệt đã chọn cách nhảy xuống giếng để tự vẫn. Điều này càng khiến giếng mang màu sắc u ám, gắn với cái chết và nỗi ám ảnh về linh hồn oan khuất.

Nổi tiếng nhất trong số đó chính là giếng Trân Phi, nằm ở cửa Trinh Thuận phía Bắc cung Ninh Thọ. Trân Phi vốn là thê tử sủng ái của Quang Tự Đế, nhưng lại nhiều lần mâu thuẫn với Từ Hi Thái hậu. Năm 1900, khi loạn Bát Quốc Liên Quân bùng nổ, Từ Hi Thái hậu ra lệnh giết Trân Phi bằng cách đẩy bà xuống giếng này. Kể từ đó, giếng Trân Phi trở thành một trong những địa điểm gắn liền với câu chuyện bi thương nhất của hậu cung triều Thanh.

Không chỉ riêng Trân Phi, nhiều phi tần và cung nữ khác cũng bị sát hại hoặc buộc phải kết thúc cuộc đời dưới đáy giếng. Do hệ thống mạch nước ngầm trong cung nối liền nhau, quan niệm xưa tin rằng nước giếng đã "nhiễm uế", không còn tinh khiết. Chính vì vậy, hoàng đế và phi tần tuyệt đối tránh sử dụng nguồn nước này.

Sự thật lịch sử hay huyền thoại cung đình?

Đến nay, giới nghiên cứu vẫn chưa thể xác định rõ bao nhiêu phần sự thật trong những câu chuyện liên quan đến nước giếng Tử Cấm Thành. Có ý kiến cho rằng, việc không dùng nước giếng xuất phát từ yếu tố vệ sinh, bởi mạch nước ngầm trong thành thường dễ bị ô nhiễm. Tuy nhiên, việc gắn liền giếng nước với các vụ hạ độc, tự sát hay án mạng lại tạo nên một lớp màn bí ẩn bao phủ lên cả quần thể kiến trúc này.

Dù thật hay giả, những câu chuyện ấy vẫn phản ánh một thực tế: cuộc sống trong chốn hậu cung xa hoa chưa bao giờ yên bình. Đằng sau vẻ lộng lẫy của cung điện dát vàng dát ngọc, vẫn là những bi kịch đầy máu và nước mắt.

Hộ vệ kiêm người tình của Từ Hi Thái hậu, đứng im vẫn thắng Hoắc Nguyên Giáp Khánh Linh10:39:23 02/09/2025Trong dòng chảy lịch sử võ thuật Trung Hoa, không thiếu những nhân vật được bao phủ bởi màn sương huyền thoại. Một trong số đó là Lý Thụy Đông võ sư nổi danh cuối triều Thanh, người trở thành hộ vệ thân tín của Từ Hi Thái hậu sau này.