Sumer: Nền văn minh hơn 6000 năm khiến sử sách cũng "khiếp sợ"

Đây là nền văn minh kỳ bí gây chấn động và ảnh hưởng đến thế giới cho đến tận bây giờ nhưng lại không được nhắc đến tên trong sử sách bởi sự "khủng khiếp" của nó.

Như chúng ta đã biết, ngày nay có rất nhiều nền văn minh được nhiều người biết đến, đặc biệt là 4 nền văn minh cổ đại nổi tiếng nhất: Trung Quốc, Ấn Độ cổ đại, Babylon và Ai Cập cổ đại. Trong số đó, nền văn minh Babylon có liên quan đến nền văn minh mà chúng ta sẽ nói đến. Câu chuyện xảy ra ở vùng Lưỡng Hà rộng lớn của Tây Á. Bốn nghìn năm trước Công nguyên, một nhóm người từ phương Đông đã đến Lưỡng Hà. Tại đây, họ đã tạo ra một nền văn minh gây chấn động và ảnh hưởng đến thế giới cho đến tận bây giờ.

Tuy nhiên, họ là ai và từ đâu đến? Vẫn chưa có câu trả lời rõ ràng, nhưng những người Akkdad sau này đã đặt cho nhóm người này một cái tên: người Sumer, và nền văn minh mà họ tạo ra cũng được gọi là nền văn minh Sumer. Có vẻ như người Sumer không giỏi chiến đấu với thiên nhiên, họ giống như một ngôi sao sáng vô tình rơi xuống trái đất.

Người Sumer rất giỏi trồng trọt.

Những người này đến vùng hạ lưu khô cằn nhưng vẫn màu mỡ của vùng Lưỡng Hà, nơi họ phát minh ra các kỹ thuật tưới tiêu và sử dụng thành công nước từ sông Euphrates và Tigris để tưới cho các cánh đồng. Họ đã phát minh ra mương, công trình chứa nước, sử dụng kênh thoát nước và phát minh ra công nghệ kiểm soát lưu lượng nước tiên tiến. Điều đáng sợ hơn là những công trình này đều được quản lý bởi những người tận tâm. Ngoài ra, người Sumer đã thuần hóa một số lượng lớn động vật hoang dã để giúp họ cày đất và vận chuyển hàng hóa, họ phát minh ra máy cày, học cách cày đất và sử dụng gia súc để làm cỏ.

Người Sumer rất giỏi trong việc tạo ra từ ngữ. Họ đã tạo ra chữ tượng hình đầu tiên trên thế giới, sau này dần dần phát triển thành chữ viết tượng hình. Trong thời đại mà các khu vực khác trên thế giới vẫn còn dùng dây thừng thắt nút để truyền tải thông tin, hoặc sử dụng tiếng nói bập bẹ, hoặc truyền khẩu, người Sumer đã phát triển một hệ thống chữ viết khổng lồ, và họ sử dụng từ ngữ làm hồ sơ của các bức thư, bài viết, v.v. Sau đó, người Ba Tư đã tiến hóa và cải tiến trên cơ sở chữ viết của người Sumer và hình thành nên chữ viết Ba Tư sau này.

Người Sumer có trình độ toán học cực kỳ cao. Chúng ta có thể hình dung họ thuộc cấp độ nào trong thời đại hơn 6000 năm trước. Họ đã học cách sử dụng phân số, cộng, trừ, nhân, chia và giải phương trình. Đã phát minh ra hệ thập phân, hệ thập lục phân và hệ lục phân. Ví dụ, họ chia vòng tròn thành 360 độ, chia thời gian thành 1 giờ gồm 60 phút và 1 phút gồm 60 giây. Người Sumer thậm chí còn tính toán diện tích của các hình bất thường và thể tích của một số hình nón

Một ví dụ gây sốc là người Sumer 6000 năm trước đã có thể tính được kết quả phép tính gồm 15 chữ số, được viết bằng chữ số Ả Rập: 195,955,200,000,000. Cần hiểu rằng cho đến sau năm 1600 sau Công Nguyên, nhận thức của người Châu Âu về các con số dần dần được chấp nhận vì sự phổ biến của các nhà toán học vĩ đại như René Descartes và Leibniz. Mãi đến thế kỷ thứ nhất, người Châu Âu mới biết đến khái niệm 1.000.000. Vì vậy, người châu Âu thời đó tin rằng nếu có nhiều hơn 1 triệu thì mọi thứ được gọi là vô cực. Vì vậy, thuật ngữ triệu phú lúc bấy giờ ra đời từ đó, vì người ta còn chưa biết đến khái niệm triệu phú chứ chưa nói đến khái niệm hàng chục triệu hay hàng tỷ. Và loại thành tựu toán học này, 6.000 năm trước, người Sumer đã làm rất tốt.

Người Sumer cũng giỏi thiên văn. Bằng cách quan sát mặt trăng, người Sumer chia một năm thành 12 tháng, 6 tháng là 30 ngày, 6 tháng là 29 ngày, tổng cộng 354 ngày trong một năm và sử dụng phương pháp tháng nhuận để bù cho sai số thời gian. Ngoài ra, người Sumer đã tạo ra thuật ngữ "tuần" và định nghĩa 7 ngày là một tuần. Không chỉ vậy, người Sumer thời đó còn có thể phân biệt được đâu là sao, đâu là hành tinh. Người Sumer cũng quan sát quỹ đạo của trái đất quanh mặt trời. Kiến thức về thiên văn học này khiến Nicolaus Copernicus và Giordano Bruno sau này cũng cảm thấy xấu hổ.

Tới cuối thiên niên kỷ 4 TCN, nền văn minh Sumer bao gồm 23 thành bang lớn và 10 thành bang nhỏ độc lập, được ngăn cách bởi các con kênh và các bức tường biên giới bằng đá. Một thành bang có trung tâm là một ngôi đền được dành cho vị nam hay nữ thần bảo trợ đặc biệt của mình và được cai trị bởi một thầy tu tổng trấn hay một vị vua người có quan hệ sâu sắc với các địa điểm tôn giáo của thành bang. Các thành bang thường xuyên đánh chiếm lẫn nhau hay cũng có thể liên minh với nhau.

Nền văn minh của người Sumer có rất nhiều tiến bộ vượt bậc, vượt xa thời kỳ mông muội trước đó. Thậm chí người hiện đại ngày nay vẫn còn đang kế thừa nhiều di sản của người Sumer cổ đại. Một số "thuyết âm mưu" còn cho rằng nền văn minh Sumer được người ngoài hành tinh giúp đỡ (?)

Về giáo dục, người Sumer đã mở trường dạy học sau khi phát minh ra chữ viết vào cuối thiên niên kỷ thứ tư trước Công Nguyên (khoảng 3150 TCN). Họ gọi trường học là "nhà của những tấm đất sét", gọi thầy giáo là cha, học trò là con và phụ giảng là anh cả. Học trò bị phạt kỷ luật bằng roi hay bằng gậy.

Về chính trị và luật pháp, họ đã biết cách tổ chức các định chế dân chủ tương tự như lưỡng viện quốc hội: những tấm đất sét có niên đại 3000 TCN ghi cuộc tranh luận trong buổi họp của những người đàn ông võ trang quyết định việc nên hòa hay chiến, tương tự như Hạ viện. Quyết định của buổi họp này phải được đưa lên Hội đồng các trưởng lão, trong đó ý kiến của vua là tối hậu, tương tự như Thượng viện. Họ tổ chức việc xét xử tội phạm thiếu nhi riêng rẽ với việc xét xử người lớn.

Người Sumer đã phát triển một hệ thống đo lường phức tạp vào khoảng năm 4000 TCN. Hệ thống đo lường tiên tiến này dẫn tới sự ra đời của số học, hình học, và đại số. Từ khoảng năm 2600 TCN trở về sau, người Sumer đã viết nhiều bảng tính nhân trên những bảng đất sét và đã giải các bài hình học và bài tính chia. Những dấu vết sớm nhất của chữ số Babylon cũng có từ giai đoạn này. Giai đoạn khoảng năm 2700-2300 TCN chứng kiến sự xuất hiện lần đầu của bảng tính, và một bảng gồm các cột liên tục phân định các trật tự liên tục của độ lớn của hệ thống số lục phân. Người Sumer là những người đầu tiên sử dụng một hệ thống số giá trị vị trí. Cũng có bằng chứng mang tính chất giai thoại rằng người Sumer có thể đã sử dụng một kiểu thước trượt trong việc tính toán thiên văn học. Họ là người đầu tiên tính ra diện tích của một hình tam giác và thể tích của một khối trụ.

Người Sumer đã chấp nhận một phương thức đời sống nông nghiệp có lẽ sớm ngay từ khoảng năm 5000 - 4500 TCN, họ đã thể hiện một số kỹ thuật nông nghiệp cơ bản, bao gồm thủy lợi có tổ chức, trồng cấy tập trung trên quy mô lớn, chuyên canh có sử dụng cày và sử dụng nhân công chuyên nghiệp. Họ trồng lúa mạch, đậu xanh, đậu lăng, lúa mì, chà là, hành, tỏi, rau diếp, tỏi tây và mù tạc. Người Sumer đánh bắt nhiều loại cá và săn bắt gà và linh dương.

Người Sumer cũng đã thuần hóa và chăn nuôi cừu, bò, dê, lợn. Người Sumer cũng có một mạng lưới thương mại cổ đại rất lớn tập trung quanh khu vực vịnh Ba Tư.

Các ngành công nghệ, thủ công nghiệp thời đó của Sumer cũng rất phát triển. Những ví dụ về công nghệ của người Sumer bao gồm: bánh xe, chữ hình nêm, số học và hình học, các hệ thống thủy lợi, những con tàu Sumer, lịch mặt trăng mặt trời, đồng, da, cưa, đục, búa, trụ chống, hàm thiếc, đinh, ghim, nhẫn trang sức, cuốc, rìu, dao, mũi giáo, đầu mũi tên, kiếm, hồ dính, dao găm, túi da đựng nước, túi, yên ngựa, giáp, ống tên, xe chiến, bao kiếm, giầy, dép sandal, lao móc và bia.

Người Sumer tin vào thuyết đa thần hay niềm tin ở nhiều thần linh. Không có một hệ thống thần linh cho toàn thể đế quốc; mỗi thành bang có vị thần bảo trợ, đền đài và vị vua thầy tu riêng biệt. Người Sumer có lẽ là những người đầu tiên ghi lại những đức tin của mình. Theo họ, con người đã được sinh ra từ đất sét và sống để phục vụ các vị thần, tức là con người phải phục vụ tôn giáo chứ không phải tôn giáo phục vụ con người.

Các công trình xây dựng dưới thời Sumer được làm bằng gạch bùn phẳng-lồi, không được trộn với vữa nên dễ bị xuống cấp theo thời gian. Người Sumer cũng có những công trình to lớn như Kim tự tháp - Đài chiêm tinh Ziggurat, một công trình mang tính chất tôn giáo - thiên văn thời kỳ đó.

Những cuộc chiến tranh hầu như liên tục giữa các thành bang Sumer trong 2000 năm đã giúp phát triển các kỹ thuật và công nghệ chiến tranh của Sumer tới một mức độ cao. Các đội quân Sumer gồm chủ yếu là bộ binh. Những lính bộ binh mang giáo, đội mũ trụ đồng và mang các tấm khiên bằng da hay liễu gai. Những người lính cầm giáo được sử dụng trong đội hình giống với đội hình Phalanx, vốn đòi hỏi việc huấn luyện và kỷ luật; điều này cho thấy rằng người Sumer có thể đã sử dụng các chiến binh chuyên nghiệp. Người Sumer cũng sử dụng xe ngựa và xe bò như những chiến xa chiến đấu cơ động.

Năm 1940 TCN, người Elamite xâm chiếm Sumer và tiến hành cướp phá các thành bang Sumer. Sau đó, đến triều đại Hammurabi của Babylonia, người Babylonia thống nhất các vùng đất Lưỡng Hà, người Sumer diệt vong. Khoảng năm 1700 TCN, người Sumer bị đồng hóa với người Assyria và Babylonia.

Công Tử Bạc Liêu: kịch bản phóng đại như kiểu bác Ba Phi, cảm xúc á ngô nghê Lan Chi15:10:49 10/12/2024Bộ phim điện ảnh Công tử Bạc Liêu gây tò mò khi muốn khám phá những thứ ly kỳ phía sau về giai thoại đốt tiền . Song, những gì khán giả nhận được chỉ là một tác phẩm phi lý và hời hợt.