NSƯT Tiêu Lang thân phụ của NSND Như Quỳnh, chàng Kim Trọng đình đám ra đi

Nghệ sĩ Ưu tú Tiêu Lang và vợ - Nghệ sĩ Ưu tú Kim Xuân là cặp đôi đình đám trên sân khấu cải lương một thời. Nhân duyên giữa họ đã giúp nền điện ảnh Việt sở hữu một nhan sắc sáng giá về sau - NSND Như Quỳnh.

Theo thông tin từ gia đình, NSƯT Tiêu Lang qua đời lúc 2h30 sáng 3/1, hưởng thọ 97 tuổi. Lễ viếng diễn ra lúc 7h30 sáng 7/1 tại Nhà tang lễ Bệnh viện hữu nghị Việt - Xô. Lễ truy điệu tổ chức lúc 8h45 cùng ngày.

NSƯT Tiêu Lang là cái tên quen thuộc trên sân khấu cải lương Thủ đô một thời. Ông sinh năm 1929, tên thật là Nguyễn Văn Lộc, tại huyện Thanh Trì, Hà Nội. Là em ruột của chủ đoàn cải lương Kim Chung, từ nhỏ, ông đã tham gia lớp học đồng ấu với chị, theo chị học đủ ngón nghề.

Thời trẻ, nghệ sĩ Tiêu Lang khôi ngô, tuấn tú, thường đệm đàn cho các buổi diễn. Ông cũng đảm đương nhiệm vụ kế toán cho đoàn. Do thường đệm đàn cho bà Kim Xuân ca, giữa hai nghệ sĩ dần dần nảy sinh tình cảm, sau đó kết hôn khi còn rất trẻ.

Từ đó đôi vợ chồng nghệ sĩ này đã đảm đương hầu hết những vai chính trong những vở diễn thành công của rạp Kim Chung. Riêng nghệ sĩ Tiêu Lang được những người mến mộ biết đến qua những vai như Kim Trọng trong Kiều, Dư Bình trong Dệt gấm, Võ Nguyên Giáp trong Người công dân số một, Trần Khánh Dư trong Khuôn mặt đời Trần và nhiều những vai diễn quan trọng khác.

Trong bộ phim điện ảnh có tiếng đầu tiên của Điện ảnh Việt Nam là phim Kiếp hoa do vợ chồng ông chủ rạp Kim Chung sản xuất, ngoài vai nữ chính do vợ ông - nghệ sĩ Kim Xuân đảm nhiệm, Tiêu Lang đảm nhiệm vai phụ nhưng vì một số lý do không thể sang Hong Kong quay phim.

Trong chiến tranh chống Mỹ, ông Tiêu Lang cũng phục vụ văn nghệ trong tuyến lửa Quảng Trị. Ông từng công tác tại Đoàn cải lương Nam Bộ, Nhà hát Cải lương Trung ương (đoàn trưởng Đoàn Nghệ thuật 1 của nhà hát) và Đài phát thanh Tiếng nói Việt Nam.

Vở diễn chung đầu tiên của hai người là Hận tương giao (NSND Đào Mộng Long). Kim Xuân - Tiêu Lang đóng Mỵ Nương và Trương Chi. Từ đó, Kim Xuân - Tiêu Lang gắn liền với những số phận trong những vở ca kịch như Đời cô Lựu, Trinh nữ Xuân Hương, Nàng tiên mẫu đơn. Đặc biệt, với vai diễn Kim Trọng - Thúy Kiều, cặp đôi trở thành những nghệ sĩ hàng đầu, nức tiếng một thời.

Tới những năm 1950, cặp Kim Xuân - Tiêu Lang là giọng ca không thể thiếu trong các suất diễn của gánh Kim Chung. Nghệ danh của họ được in cỡ lớn trên các tấm áp phích quảng cáo.

NSƯT Tiêu Lang cũng tham gia bộ phim điện ảnh nổi tiếng Kiếp hoa do ông chủ rạp Kim Chung sản xuất. Đây là bộ phim gây tiếng vang đầu tiên của Việt Nam, lấy bối cảnh tản cư của người Hà Nội thời bấy giờ.

Sau này, do những thay đổi của thời cuộc, đoàn Kim Chung có nhiều thay đổi. Một số nghệ sĩ chuyển vào Sài Gòn, cặp nghệ sĩ Kim Xuân - Tiêu Lang cùng các thành viên còn lại ở Hà Nội duy trì hoạt động của đoàn, đổi tên thành đoàn cải lương Chuông Vàng. Bằng sự sáng tạo và niềm đam mê, họ đưa Đoàn Chuông Vàng trở thành rạp hát ăn khách nhất tại Thủ đô. Khung cảnh khách xếp hàng chen chúc mua vé thường xuyên diễn ra.

NSƯT Tiêu Lang có hai con gái, trong đó, người con thứ là NSND Như Quỳnh. Bà nổi tiếng là giai nhân tài sắc của điện ảnh Việt. Trước khi nổi tiếng trong lĩnh vực phim ảnh, NSND Như Quỳnh là diễn viên cải lương. Bà từng học khoa Cải lương của Trường Trung cấp Nghệ thuật Hà Nội khóa đầu tiên. Sau khi tốt nghiệp vào năm 1972, bà về công tác tại đoàn cải lương Chuông Vàng.

Trò chuyện với Dân Việt, NSND Như Quỳnh từng chia sẻ: "Cải lương là nghề của gia đình tôi, từ cụ, ông ngoại cho tới bố mẹ. Tôi theo cải lương 10 năm, nhưng cuối cùng vì nhân duyên lại chọn điện ảnh. Khi được mời tham gia Đến hẹn lại lên, tôi mới 20 tuổi, chưa có nhiều kinh nghiệm nên một số cảnh phải diễn lại nhiều lần".

Đến hẹn lại lên, bộ phim sản xuất năm 1974 gắn liền với tên tuổi của Như Quỳnh. Trong phim, bà vào vai Nết - liền chị xinh đẹp với cuộc đời nhiều éo le, bị ép gả cho con trai nhà trọc phú, mẹ chết trong ngày cô cưới còn bạn trai bị bắt. Cuộc đời Nết sang trang mới nhờ cách mạng.

Phim Đến hẹn lại lên giành hàng loạt vinh quang sau đó với Bông Sen Vàng cho Phim truyện nhựa hay nhất tại Liên hoan phim Việt Nam 1975. Nghệ sĩ Như Quỳnh giành giải Bông Sen Vàng cho Nữ diễn viên xuất sắc nhất. Phim nhận giải về đạo diễn và quay phim. Đến hẹn lại lên cũng nhận Giải thưởng chính tại Liên hoan phim quốc tế Karlovy Vary năm 1976.

Dù nổi danh, NSND Như Quỳnh cho biết khi ấy đa phần các diễn viên đều không dư dả: "Chúng tôi làm một phim mất ít nhất sáu tháng đến hơn một năm rưỡi. Mỗi khi quay đủ một hộp băng cát-xét, đoàn phải mang về in tráng rồi mới xem lại được có hỏng hóc gì không. Tiền cát-xê chẳng bao giờ thành tấm thành món, liên tục xin tạm ứng".

Những bộ phim nổi tiếng bà tham gia còn có Bến không chồng của đạo diễn Lưu Trọng Ninh năm 2004, Những cô gái chân dài của đạo diễn Vũ Ngọc Đãng năm 2005, Chuyện của Pao, Áo lụa Hà Đông, Sài Gòn Nhật thực, Lời nguyền huyết ngải.

Năm 1988, nghệ sĩ Như Quỳnh được phong danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú. Sau đó 9 năm, bà được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân. Cuối năm 2007, bà giành giải Diễn viên nước ngoài xuất sắc do Đài truyền hình SBS Hàn Quốc trao tặng với vai bà mẹ trong bộ phim 64 tập Cô dâu Vàng.

Nói về cuộc sống hiện tại, NSND Như Quỳnh cho biết, bà sống giản dị. "Hàng ngày, nếu không đi làm phim thì tôi ở nhà lo cơm nước và việc nội trợ cho gia đình. Mỗi sáng, tôi đều dậy tự xoa bóp, tập thể dục, chiều đến lại hoạt động nhẹ nhàng cùng ông xã" - bà chia sẻ.

Nhạc sĩ mù "thắp lửa" cải lương: Cả đời cống hiến, truyền nghề cho học trò Khang Trần13:56:57 12/02/2025Nhạc sĩ mù Văn Bền, dù mất đôi mắt từ nhỏ, vẫn cống hiến trọn đời cho âm nhạc cải lương. Là người thầy tận tâm, ông đã truyền lửa đam mê cho hàng trăm học trò và vẫn tiếp tục hành trình giảng dạy, giữ gìn di sản âm nhạc truyền thống.