NS Hữu Độ: Chuyên đóng vai công an, sống lành mạnh bất ngờ phát bệnh rồi qua đời

Hữu Độ là nghệ sĩ nổi tiếng nhờ những vai công an trên màn ảnh nhỏ. Ông vừa qua đời vào tối 13/8, hưởng thọ 90 tuổi. Lễ viếng diễn ra hôm 16/8 tại Nhà tang lễ Bệnh viện Hữu nghị Việt Xô, Hà Nội.

Theo thông tin từ gia đình, nghệ sĩ Hữu Độ qua đời lúc 22h44 tối 13/8, do tắc nghẽn động mạch phổi và hưởng thọ 90 tuổi. Ông sinh năm 1934 tại Hà Nội, bén duyên nghệ thuật từ năm 17 tuổi và là gương mặt quen thuộc với khán giả yêu sân khấu lẫn truyền hình trên cả nước.

Năm 1954 khi đang là học sinh, ông được chọn đóng vai Cả Khiết trong vở kịch "Cái Tủ Chè" công diễn tại Nhà hát Lớn (Hà Nội). Năm 1960, nghệ sĩ Hữu Độ về Đoàn Kịch nói Hà Nội, từ đó liên tục đảm nhận nhiều vai diễn ấn tượng trong các vở như: Cái Máy Chém, Những Người Du Kích, kịch thơ Lam Sơn Tụ Nghĩa... Sau đó ông chuyển sang công tác ở Đoàn nghệ thuật Tổng cục Đường sắt, giữ chức Trưởng đoàn khi còn khá trẻ, phụ trách một đoàn ca múa và một đoàn kịch mang phong cách chuyên nghiệp.

Khoảng những năm 1970, nghệ sĩ về Đoàn Kịch nói Trung ương, nay là Nhà hát Kịch Việt Nam. Khi về hưu, ông xuất hiện trên nhiều bộ phim truyền hình nổi tiếng. Với vẻ ngoài cương nghị, chính trực, ông thể hiện thành công nhiều vai công an, bác sĩ...

Nhân vật đại tá trong phim "Kẻ Gieo Mầm Ác" và Cảnh Sát Đặc Nhiệm 2" ghi dấu ấn của nghệ sĩ Hữu Độ trong lòng khán giả. Ông cũng thành công với loạt vai trong "Ngọt Ngào và Man Trá", "Những Ngọn Nến Trong Đêm", "Luật Đời", "Sự Huyền Diệu Của Tình Yêu", "Nếp Nhà"...

Sinh thời, Hữu Độ từng chia sẻ chuyện bản thân không kén chọn kịch bản. Trong sự nghiệp nghệ sĩ gạo cội gắn liền với những vai quan chức có tài, có đức hoặc người cha mẫu mực trong gia đình. Vai phản diện hiếm hoi của ông là giám đốc Trần Đại Hoạch trong phim truyện nhựa "Trò Đùa Của Thiên Lôi".

Trong những năm cuối đời, nghệ sĩ Hữu Độ nghỉ làm phim và ít xuất hiện trước công chúng. Lần gần đây nhất ông góp mặt tại một sự kiện lớn của nhiều thế hệ nghệ sĩ là dịp kỷ niệm 65 năm thành lập Nhà hát Kịch Việt Nam (năm 2017). Có một điều mà ông luôn tự hào là dù thay đổi nhiều đơn vị nhưng suốt hơn 50 năm qua ông đã luôn được sống với tình yêu của mình.

Nghệ sĩ Hữu Độ tự nhận mình là người may mắn khi được làm nghề cả ở sân khấu lẫn truyền hình vào những giai đoạn sôi động nhất. Ông vẫn nhớ những ngày tháng còn công tác ở Nhà hát kịch Việt Nam, có những thời điểm vở "Nhân Danh Công Lý" diễn tới 4 suất/ ngày. Diễn viên không tẩy trang, để nguyên trang phục tranh thủ chợp mắt nghỉ ngơi giữa những suất diễn. Khi sân khấu rơi vào tình trạng đìu hiu, buồn tẻ thì cũng là lúc ông về hưu.

Trong gia tài phim khá đồ sộ của mình mà bản thân Hữu Độ "không thể nhớ đã đóng bao nhiêu phim", ông cũng tham gia vào không ít những bộ phim có đề tài Công an và dù hơn chục năm trôi qua nhưng ông vẫn còn nhớ khi vào vai Giám đốc Công an tỉnh trong "Thức Tỉnh".

Đó là vị giám đốc cương trực, thẳng thắn và tâm huyết với nghề. Không chỉ họp ban chỉ đạo anh em đánh án, ông còn trực tiếp tới gặp gia đình, người thân của thủ phạm trong một vụ trọng án để cùng động viên, kêu gọi đầu hàng...

Phạm Thu Thủy - cháu ngoại Hữu Độ - chia sẻ với Tuổi Trẻ Online, trước khi mất, nam nghệ sĩ có một cuộc sống rất lành mạnh. 5h sáng dậy tập thể dục đều đặn, tối đi ngủ sớm. Ông ăn uống cũng rất khoa học và theo quy củ. Gần đây, nghệ sĩ Hữu Độ đi khám thì phát hiện mắc bệnh tắc động mạch phổi nên được gia đình đưa vào viện. Ông cũng phối hợp tích cực với các bác sĩ để chữa bệnh nhưng do tuổi cao nên không qua khỏi.

Nghệ sĩ Hữu Độ có ba người con nhưng không ai theo nghiệp diễn. Trong mắt con cháu trong nhà, ông "là một nghệ sĩ chân chính, yêu nghề". "Trong đời sống thường nhật, ông là một người nghiêm khắc, đúng mực, không bao giờ nặng lời với ai, cũng không ai chê trách được ông một điều gì", chị Thủy nói.

Với những tác phẩm mà mình tham gia và có hình ảnh chụp lại, nghệ sĩ Hữu Độ đều trân trọng và in ra từng cuốn album. Số lượng album tính đến nay đã nhiều vô kể. Lâu lâu ông sẽ mở ra xem lại. Cháu nghệ sĩ Hữu Độ cho biết thêm, trong các tác phẩm mà ông từng tham gia, nghệ sĩ thích nhất là "Lời Thề Hypocrat" vì trong phim đó, nhân vật do ông đóng giống ông nhất.

Nam nghệ sĩ cũng thích phim "Vị Tướng Tình Báo Và Hai Bà Vợ" - từng đoạt huy chương vàng trong Liên hoan phim truyền hình toàn quốc. Gần đây, ông ấn tượng với phim "Nếp Nhà". Vì tuổi cao, sức yếu nên nghệ sĩ Hữu Độ nghỉ đóng phim hơn 10 năm nay. Vài năm trước, ông vẫn tham dự các dịp kỷ niệm của Nhà hát Kịch Việt Nam.

Chị Thủy cho hay: "Ông là một người tử tế không chỉ trên phim. Ông toàn đóng các vai đẹp, chính diện, tốt bụng. Rất hiếm khi ông vào vai ác. Ông cũng muốn đóng vai phản diện để làm mới mình, nhưng có lẽ ngoại hình ông đã nhìn thì thấy đó là một người không thể xấu được".

Nghệ sĩ Hữu Độ từng vào vai bố chồng Trúc (Mai Thu Huyền đóng) trong phim "Những Ngọn Nến Trong Đêm", quay cách đây hơn 20 năm. Mai Thu Huyền chia sẻ với Tuổi Trẻ Online, ông là người "hiền hậu, đức độ, hòa nhã với mọi người, ai cũng yêu quý ông". "Những năm gần đây, các nghệ sĩ gạo cội lần lượt qua đời. Nay nghe tin ông mất, tôi buồn quá", diễn viên nói.

Được biết, lễ tang nghệ sĩ Hữu Độ diễn ra lúc 9h15 sáng 16/8 vừa qua tại Nhà tang lễ bệnh viện Hữu nghị. Ông được an táng tại nghĩa trang Lạc Hồng Viên (Hòa Bình).