NS Hà Xuyên - nữ tình báo Z20 Ngọc Mai "Biệt động Sài Gòn": Tuổi 65 bình yên sau biến cố hôn nhân

Nữ tình báo Z20 Ngọc Mai của " Biệt động Sài Gòn" do nghệ sĩ Hà Xuyên thể hiện đã xuất sắc chinh phục được khán giả. Ở tuổi hưu hiện tại, bà vẫn dành tình yêu cho nghệ thuật và yên vui bên con cháu.

Nữ tình báo Z20 Ngọc Mai - nghệ sĩ Hà Xuyên là ai?

Nghệ sĩ Hà Xuyên sinh năm 1956, bà nổi lên từ đầu thập niên 1980 và là một trong những "bông hồng" của "Biệt động Sài Gòn".

Trong phim bà vào vai Ngọc Mai - chiến sĩ tình báo dũng cảm với bí danh Z20. Ngọc Mai giả làm vợ của trùm tình báo Tư Chung, bà chủ hãng sơn Đông Á để qua mặt giới cầm quyền lúc bấy giờ. Nhân vật này mang vẻ kiêu sa, đài các nhưng đầy kiên cường khi chiến đấu.

Hà Xuyên sinh ra trong một gia đình thuần nông ở vùng chiêm trũng Tiền Hải, Thái Bình. Năm 14 tuổi, Hà Xuyên được Đoàn ca múa Thái Bình tuyển vào đào tạo làm diễn viên múa. Chia sẻ về nghệ danh Hà Xuyên, bà có kể lại rằng: Sở dĩ có danh xưng Hà Xuyên tới tận giờ, cũng do bởi đoàn Ca múa Thái Bình muốn bà có một cái tên ngắn gọn và ấn tượng, dễ giới thiệu những tiết mục múa solo.

Lúc đó, lãnh đạo đoàn từng nghĩ ra nhiều cái tên như Tứ Xuyên, Cẩm Xuyên... nhưng bà không muốn và chỉ thích giữ lại họ tên của mình. Cái tên ngắn gọn Hà Xuyên ra đời như thế. Một danh xưng không trùng với bất cứ ai trong làng nghệ thuật Việt.

Dù học múa từ năm 15 tuổi và cống hiến cả thanh xuân cho múa nhưng phải đến khi bước sang điện ảnh, nghệ sĩ Hà Xuyên mới được khán giả biết đến nhiều hơn. Mới chạm ngõ vào nghề, Hà Xuyên đã may mắn đoạt giải diễn viên xuất sắc (do Hội Điện ảnh Việt Nam trao tặng) tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 8 với vai Hà trong bộ phim truyện nhựa "Xa và gần "(đạo diễn Huy Thành).

Sau vai nữ chính trong phim Xa và gần, bà tiếp tục tỏa sáng ở vai diễn nặng ký Ngọc Mai - vợ của "ông trùm" Tư Chung trong Biệt động Sài Gòn. Diễn xuất ấn tượng giúp Hà Xuyên trở thành gương mặt được nhiều đạo diễn để ý và chị cũng quyết định gắn bó trọn đời với điện ảnh.

Ít ai biết được rằng, ê-kíp Biệt động Sài Gòn đã phải mời cho bằng được Hà Xuyên vào vai Ngọc Mai.

Hà Xuyên lúc đó cũng đang nằm trong tầm ngắm của đạo diễn Lê Hoàng Hoa, khi ông buộc phải tìm người thay cho diễn viên Thúy An - nữ chính ở những tập tiếp theo của bộ phim Ván bài lật ngửa, sau đó ông Lê Hoàng Hoa mời ca sĩ Thanh Lan.

Nhờ đạo diễn Long Vân khiến ông Lê Hoàng Hoa chịu thua trên trận đấu giành Ngọc Mai, và cũng bởi sự kiên quyết không buông mà Hà Xuyên đã có thêm một vai Ngọc Mai để đời.

Để có trong tay vai diễn, Hà Xuyên đã hạ gục nhiều ứng cử viên sáng giá, trong đó có cả những diễn viên nổi tiếng ở Sài Gòn trước năm 1975 để trở thành Ngọc Mai - bà chủ Hãng sơn Đông Á, bí danh Z20 - một nữ chiến sĩ tình báo dũng cảm, hy sinh tình cảm riêng của mình để đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên trên hết.

Ngồi nhắc lại kỷ niệm thời đóng Biệt động Sài Gòn, Hà Xuyên tâm sự: "Toàn bộ ê-kíp làm phim đều từ miền Bắc vào Sài Gòn thực hiện bộ phim, ròng rã 3 năm trời. Có người đến cả cái Tết cũng không về sum họp được với gia đình, người khác dời cả đám cưới, ai có chồng thì dứt khoát không thể có con. Đó là mệnh lệnh của đạo diễn". Không chỉ vậy, những khó khăn chồng chéo nhau khi điều kiện làm phim không được hiện đại như thời nay, có những phần đã quay xong, đem in tráng, nhưng bị mốc hỏng khiến phải quay lại từ đầu, ấy vậy không một ai kêu ca tiếp tục hăng say với công việc.

Được biết, trong tập 3, đám cưới giữa Tư Chung (Quang Thái) và Ngọc Mai (Hà Xuyên). Ở cảnh này đạo diễn Long Vân yêu cầu chị mặc bộ đồ ngủ mỏng manh để quyến rũ Tư Chung, nhưng Hà Xuyên kịch liệt phản đối bởi cô cho rằng trong bối cảnh chiến tranh đầy đau thương mất mát, hơn hết, người chiến sĩ phải vượt qua những ham muốn tầm thường để chiến thắng, để bảo vệ lý tưởng cao đẹp.

NSƯT Hà Xuyên chia sẻ: "Tôi còn nhớ rõ đạo diễn Long Vân gọi điện thoại ra Hà Nội gặp Giám đốc Hãng phim truyện bấy giờ là Hải Ninh, bảo rằng cô Hà Xuyên bướng bỉnh lắm chẳng chịu nghe lời đạo diễn. Cũng may anh Hải Ninh yêu cầu kể lại đầu đuôi rồi kết luận: "Cậu nên cảm ơn cô diễn viên đó mới phải!". Kết cuộc là tôi được mặc bộ đồ bình thường, nằm trên giường mà nước mắt trào ra. Khán giả xem đoạn này xúc động lắm".

Niềm đam mê với điện ảnh là điều giúp bà có thể vượt qua những thiếu thốn, những khó khăn để lăn lộn trên phim trường. Bà không cho phép mình dễ dãi trong từng phân cảnh hay mỗi vai diễn. Được đứng trước máy quay là niềm vinh dự lớn lao, thế nên bà luôn cháy hết mình trong mỗi nhân vật.

Lấy chồng sớm nhưng chia tay vì hoàn cảnh

Tự hào và dành trọn niềm hạnh phúc với điện ảnh nhưng đời tư nghệ sĩ Hà Xuyên không được may mắn. Bà kết hôn năm 20 tuổi. Một năm sau, nữ nghệ sĩ sinh con gái đầu lòng và sinh thêm con trai năm 1990. Nhưng đó cũng là lúc vợ chồng bà ly hôn. Nói về chuyện chia tay, bà chỉ giải thích đơn giản: Do hoàn cảnh...

Sau này khi nói về điều đã qua, nghệ sĩ Hà Xuyên chỉ chia sẻ nhẹ nhàng: "Bản thân tôi có tính tự trọng và tự ái cao, chính điều đó dễ làm mình thất bại.

Người thương của tôi đã từng nói: Bán cái tự ái của em đi có thể nuôi nhiều người cả đời! Nhưng, phải tới một lúc nào đó, ở tuổi nào đó, người ta mới nhìn nhận mọi việc thấu đáo hơn. Sinh ra vốn tự tính trời... vẫn biết là dại, nhưng cũng có khôn được đâu".

Sau khi ly hôn, bà một mình nuôi 2 con, gồng gánh gia đình. Nhưng, với nghệ sĩ Hà Xuyên đó chỉ là do hoàn cảnh không phải điều lựa chọn. Ngọc Mai của "Biệt động Sài Gòn" thấy mình "không may mắn vì vừa là đàn bà vừa phải là đàn ông, chống chọi với cuộc sống, một mình nuôi con, phải tính toán thu vén gia đình".

Hiện tại, ở tuổi xế chiều đã nghỉ hưu, ngoài niềm vui con cháu, nghệ sĩ Hà Xuyên dành nhiều thời gian cho các hoạt động từ thiện, tổ chức văn nghệ phục vụ đồng bào vùng sâu vùng xa. Thi thoảng, bà tham gia một số chương trình truyền hình và gặp lại bạn bè đồng nghiệp cũ. Đây chính là niềm hạnh phúc ở tuổi hưu của nữ nghệ sĩ gạo cội.

Nam diễn viên "Biệt động Sài Gòn" từng sống trong chuồng heo, tro cốt nương tựa cửa Phật Phi Đức16:48:19 28/12/2023Diễn viên Aly Dũng (tên thật là Huỳnh Văn Lắm) từng đóng phim Biệt động Sài Gòn . Thời gian gần đây, khán giả biết đến cuộc sống khó khăn của nam diễn viên khi ông chia sẻ về căn bệnh ung thư máu mà ông đang phải điều trị.