NS Bạch Mai: Soạn giả tuồng cổ lừng danh, cả đời chỉ nhận 1 học trò, Bình Tinh ước cũng không được

Hoàng Phúc14:49 09/12/2022

 3  |  0 Thảo luận  |  Báo cáo

Theo dõi trên

Bạch Mai là một trong những tên tuổi quan trọng của sân khấu tuồng cổ miền Nam hơn nửa thế kỷ qua. Bà cùng các em Thanh Bạch (tuồng cổ), Kim Phượng, Bạch Nga, Thanh Châu - gây dựng Huỳnh Long trở thành đại bang hùng mạnh.

15 tuổi nổi danh, 20 tuổi viết tuồng

Sân khấu TP HCM có hai đại gia tộc gắn bó với nghề hát theo truyền thống "cha truyền con nối" đó là Minh Tơ và Huỳnh Long. Nếu gia tộc Minh Tơ có NSND Thanh Tòng được xem là "chưởng môn nhân", thì gia tộc Huỳnh Long có nghệ sĩ Bạch Mai là "nữ soái" thống lĩnh đủ 4 vai trò: trưởng đoàn, soạn giả, đạo diễn và diễn viên.

NS Bạch Mai: Soạn giả tuồng cổ lừng danh, cả đời chỉ nhận 1 học trò, Bình Tinh ước cũng không được - Hình 1

Bà tên thật Nguyễn Ngọc Mai (sinh năm 1948) là con gái của ông bà Ngọc Huỳnh, chủ gánh hát Thanh Bình - Kim Mai, nên từ nhỏ đã được cha mẹ nuôi dạy, động viên nối nghiệp gia đình. Thời đó gia đình bà sinh sống ở đình Nhơn Hòa (Cầu Muối), gánh hát nuôi lớn các anh chị em trong nhà, ươm mầm cho bà ý thức sớm tiếp nối sự nghiệp của cha.

Năm 15 tuổi, những ngày hè bà theo đoàn xuống Cái Bè (tỉnh Tiền Giang) lưu diễn. Một đêm diễn vở "Mạnh Lệ Quân" cô đào chánh là nghệ sĩ Năm Thài đột ngột đòi tăng lương. Do chồng cô Năm Thài hút á phiện, nếu không thỏa mãn thì cô đòi bỏ đoàn mặc dù đã bán hết vé. Biết cô đào Năm Thài gây sức ép với đoàn, bà đã nài nỉ bác Tư quản lý thuyết phục cha mẹ cho bà được thế vai. Ban đầu bác Tư lo lắng nhưng sau khi nghe bà ca thử vai "Mạnh Lệ Quân", ông đã thuyết phục ông bầu cho con gái thế vai. Cả đoàn đêm đó hồi hộp theo từng động tác, bài ca của bà, rồi vỡ òa hạnh phúc khi cô đào Kim Mai (nghệ danh lúc mới theo nghề của nghệ sĩ Bạch Mai - PV) đã làm nên chuyện.

NS Bạch Mai: Soạn giả tuồng cổ lừng danh, cả đời chỉ nhận 1 học trò, Bình Tinh ước cũng không được - Hình 2

Bà đã từng tâm sự, trong thâm tâm luôn xem cô Năm Thài là sư phụ, vì "Nhất tự vi sư, bán tự vi sư", bà không oán giận cô đã gây khó cho cha mẹ mình, trái lại xem đó là cơ hội để bà kế thừa sự nghiệp cha mẹ. Mùa hè năm đó, bà chính thức bước vào nghề sau nhiều lần chỉ được đóng vai tỳ nữ, đào ba.

NSND Kim Cương kể: "Tiếng lành đồn xa, khi đó tôi bên đoàn của má Năm Phỉ đã nghe lan truyền lời khen dành cho cô đào Kim Mai ở Huỳnh Long và Thanh Tòng "nhỏ tuổi tài cao" ở Minh Tơ. Trải qua sự nhào nặn của cuộc đời, của nghề nghiệp, cả hai xứng tầm thống lĩnh bộ môn tuồng cổ tại Sài Gòn".

NS Bạch Mai: Soạn giả tuồng cổ lừng danh, cả đời chỉ nhận 1 học trò, Bình Tinh ước cũng không được - Hình 3

Và như định mệnh sắp đặt, khi đó NSND Phùng Há được ông bầu Ngọc Huỳnh mời đến đình Nhơn Hòa truyền dạy cho đào kép trẻ qua các vở: "Máu nhuộm Phụng Hoàng Cung", "Phàn Lê Huê phá hồng thủy trận", "Phụng Nghi Đình"... cô đào Kim Mai đã học thêm về vũ đạo, biết tư duy sáng tạo những trình thức diễn xuất kết hợp với võ thuật từ bậc tiền bối được xem là ngôi sao Bắc Đẩu của nghệ thuật tuồng cổ.

Năm 20 tuổi, để đáp ứng nhu cầu tạo nguồn kịch bản cho đoàn, đồng thời cung ứng cho đồng ấu Thanh Bình - Kim Mai, bà chính thức viết kịch bản. Ban đầu là những chặp cải lương ngắn, rồi ca cảnh, sau đó dựa theo lối hát cương của các nghệ sĩ tiền bối mà viết kịch bản. Vở đầu tiên bà viết và sau này là vai diễn để đời là "Lưu Kim Đính giải giá Thọ Châu".

NS Bạch Mai: Soạn giả tuồng cổ lừng danh, cả đời chỉ nhận 1 học trò, Bình Tinh ước cũng không được - Hình 4

Có lợi thế là con của bầu gánh hát nên bà như cá gặp nước, liên tục sáng tác, đạo diễn và hình thành phong cách diễn xuất đa dạng. Bà có nhiều bút danh như: Bạch Mai, Kim Mai, Ngọc Mai, Thanh Trúc, Ngọc Châu, Viên Hoàng... và hàng trăm kịch bản cải lương tuồng cổ, trong đó có nhiều vở tuồng nổi tiếng như "Xử án Phi Giao", "Giang sơn mỹ nhân", "Ngọc Kỳ Lân", "Thập tứ nữ anh hào", "Ngũ biến báo phu cừu", "Mặt trời đêm thế kỷ", "Trưng nữ vương", "Mai trắng se duyên"...

Nhận xét về phong cách từ ca đến dựng, điều hành Đoàn Huỳnh Long từ khi ông bầu Ngọc Huỳnh qua đời, giao trọng trách lèo lái thương hiệu cho bà, NSND Kim Cương nói: "Bạch Mai vận dụng thủ pháp khai thác hành động nhân vật, nên vở tuồng của chị lúc nào cũng rộn ràng, sôi nổi. Nhưng khi đi vào khai thác nội tâm thì đầy cảm xúc. Bạch Mai còn có sự góp sức của ông xã là Đức Lợi, của em họ là Hữu Huệ, nên vở tuồng nào ra đời cũng nắm 80% thành công. Nhất là vở "Xử án Phi Giao", đưa Ngọc Huyền tỏa sáng thành đào chánh. Có 2/3 nghệ sĩ đoạt HCV Trần Hữu Trang đều là Bạch Mai dìu dắt".

Về âm nhạc, vũ đạo và trang phục, nghệ sĩ Bạch Mai đã bàn bạc cùng các em của bà gồm: Thanh Bạch, Kim Phượng, Bạch Nga, Bạch Lan, nhạc sĩ Thanh Châu... góp phần định hình phong cách. "Nên chỉ cần nghe âm nhạc, nhìn phục trang và cách diễn xuất sẽ nhận biết phong cách Bạch Mai" - NSND Đinh Bằng Phi cho biết.

NS Bạch Mai: Soạn giả tuồng cổ lừng danh, cả đời chỉ nhận 1 học trò, Bình Tinh ước cũng không được - Hình 5

Đời nghệ sĩ thăng trầm dâu bể, đúng như định mệnh đưa bà đến với hào quang bằng vai Mạnh Lệ Quân, dù trong vở tuồng là cái kết viên mãn hạnh phúc nhưng ngẫm lại số mệnh của nghệ sĩ Bạch Mai, "nàng Mạnh Lệ Quân" chỉ đẹp trong ánh đèn sân khấu, còn ở đời thật, bà chịu cảnh ly hôn, con trai là nghệ sĩ Chinh Nhân qua đời năm 2016, giữa lúc bà đi xa không thể về nhà nhìn mặt con lần cuối. Đến 2021, bà ra đi trong cô độc, trong giãn cách xã hội vì dịch Covid-19.

NS Bạch Mai: Soạn giả tuồng cổ lừng danh, cả đời chỉ nhận 1 học trò, Bình Tinh ước cũng không được - Hình 6

Nhận duy nhất 1 học trò

Hết mình chỉ dạy đàn em, đàn cháu song cố nghệ sĩ Bạch Mai cho biết bà chỉ nhận duy nhất NSƯT Ngọc Huyền là học trò. Về phần con gái út Bình Tinh, nữ nghệ sĩ gửi gắm cho nghệ sĩ Bạch Long.

NS Bạch Mai: Soạn giả tuồng cổ lừng danh, cả đời chỉ nhận 1 học trò, Bình Tinh ước cũng không được - Hình 7

Năm 2021, sau khi hay tin sư phụ qua đời, Ngọc Huyền đăng tải một bài viết khá dài chia sẻ về những kỷ niệm với người thầy đáng kính của mình lúc sinh thời.

Ngọc Huyền tiết lộ mẹ ruột Bình Tinh biết mình từ khi còn rất nhỏ. Chính bà cũng là người nhờ NSND Năm Đồ cúng khai sinh cho cô chính thức bước vào Nghiệp Tổ. Mặc dù cũng là một ngôi sao lớn nhưng cố nghệ sĩ vẫn nhờ một người khác để mong đệ tử phải giỏi hơn thầy.

NS Bạch Mai: Soạn giả tuồng cổ lừng danh, cả đời chỉ nhận 1 học trò, Bình Tinh ước cũng không được - Hình 8

"Cuộc đời thầy cũng lận đận truân chuyên lắm rồi, nhưng mỗi khi bước lên sân khấu thì thầy tôi không còn là Bạch Mai mà chỉ là một nhân vật sống hết mình trên sàn diễn. Biết rằng không ai có thể thế thầy lớp tuồng lột xác Truy Ngư dù bà đang mang thai bụng đã to, một đứa con nít như tôi lúc đó còn nhận ra được cái bụng mang em bé của bà. Nhưng vì khán giả, vì các nghệ sĩ, các công nhân trong đoàn. Bà đã bó bụng thật chặt, giữ an toàn cho con và vẫn mạnh dạng bước lên sân khấu vì nghệ thuật, vì mọi người" - cô viết.

"Tuy thần tượng của tôi là nghệ sĩ Thanh Nga, cô Lệ Thuỷ, nhưng người đẩy tôi lên sân khấu, truyền lửa nghề, truyền nhiệt huyết lẫn đam mê là thầy tôi, nghệ sĩ tài danh Bạch Mai.

Tôi nhận được tin thầy vào bệnh viện nhưng vẫn tin là thầy sẽ vượt qua. Vì thầy luôn thành kính với Tam Bảo, với Tổ nghề, chia sẻ yêu thương khốn khó mà bà biết đến dù người đó từng luôn ganh ghét bà, từng hại bà. Tôi và anh Kim Tử Long chứng kiến rất nhiều lần", NSƯT ngậm ngùi.

NS Bạch Mai: Soạn giả tuồng cổ lừng danh, cả đời chỉ nhận 1 học trò, Bình Tinh ước cũng không được - Hình 9

Dù nghệ sĩ Bạch Mai ra đi, nhưng Ngọc Huyền khẳng định bà vẫn luôn trong trái tim cô. Cô từng hứa với người thầy của mình rằng, sẽ luôn đồng hành cùng Bình Tinh phụ lo cho hai con của Bình Tinh. Cô sẽ thực hiện lời hứa này cho đến khi bản thân còn có thể lo được.

NS Bạch Mai: Soạn giả tuồng cổ lừng danh, cả đời chỉ nhận 1 học trò, Bình Tinh ước cũng không được - Hình 10

Bạn có THÍCH bài viết này chứ?
Không

Chủ đề liên quan

Bình Tinh tưởng nhớ mẹ quá cố nghệ sĩ Bạch Mai, tái diễn lại vở'Xử án Phi Giao'

Bình Tinh tưởng nhớ mẹ quá cố nghệ sĩ Bạch Mai, tái diễn lại vở'Xử án Phi Giao'
Thuý Minh15:06:09 05/04/2022
Để tưởng nhớ người mẹ quá cố là nghệ sĩ Bạch Mai, Binh Tinh đã bắt tay thực hiện lại vở cải lương Xử án Phi Giao trên sân khấu Đoàn cải lương Huỳnh Long vào ngày 16-17/4 tại rạp Hồng Liên

 2  |  0 Thảo luận  |  

NSƯT Ngọc Đáng hôn mê, tình trạng nguy kịch, Ngọc Huyền và dàn nghệ sĩ kêu gọi mọi người cầu nguyện

NSƯT Ngọc Đáng hôn mê, tình trạng nguy kịch, Ngọc Huyền và dàn nghệ sĩ kêu gọi mọi người cầu nguyện
Hoàng Phúc12:00:33 24/02/2022
Nghệ sĩ Ngọc Đáng hôn mê sau ba tuần điều trị ung thư vòm họng. Sáng 24/2, diễn viên Ngọc Huyền cho biết hiện Ngọc Đáng nằm trong phòng chăm sóc tích cực (ICU). Bác sĩ không thể xạ trị khối hạch trong vòm họng vì sức khỏe của má Ngọc Đáng rất yếu. Mấy hôm nay, nghệ sĩ rơi...

 2  |  0 Thảo luận  |  

"Kỳ nữ" NSND Kim Cương: Tài sắc, danh vọng, 5 lần lỡ dở tình duyên, sống trong biệt thự ở tuổi 85

"Kỳ nữ" NSND Kim Cương: Tài sắc, danh vọng, 5 lần lỡ dở tình duyên, sống trong biệt thự ở tuổi 85
16:09:36 19/11/2022
NSND Kim Cương là một trong những tên tuổi kỳ cựu của giới sân khấu Việt Nam, sở hữu biệt danh kỳ nữ . Có lẽ ông trời đã ưu ái nữ nghệ sĩ quá nhiều: nhan sắc, tài năng và sự nổi tiếng nên không cho bà thứ hạnh phúc giản dị mà phụ nữ nào cũng có được...

 5  |  0 Thảo luận  |  

Hoài Linh xúc động khi được mẹ ruột đến ủng hộ, tiết lộ quãng thời gian buồn bã khi dính 'ồn ào'

Hoài Linh xúc động khi được mẹ ruột đến ủng hộ, tiết lộ quãng thời gian buồn bã khi dính 'ồn ào'
Thuý Minh00:30:20 31/10/2022
Sau một thời gian dài, mới đây nam danh hài Hoài Linh đã mang lại nhiều cảm xúc cho khán giả khi đứng trên sân khấu thiện nguyện Tìm mẹ trong mơ . Cũng trong chương trình, sự xuất hiện của mẹ ruột Hoài Linh đã nhận được sự quan tâm

 1  |  0 Thảo luận  |  

Cố nghệ sĩ Anh Vũ - Sự nghiệp vẻ vang, hôn nhân ngắn ngủi và cái chết đột ngột sau 1 đêm diễn

Cố nghệ sĩ Anh Vũ - Sự nghiệp vẻ vang, hôn nhân ngắn ngủi và cái chết đột ngột sau 1 đêm diễn
Hoàng Phúc10:37:22 12/10/2022
47 tuổi, sự nghiệp thăng hoa và vẫn còn khả năng cống hiến cho khán giả nhưng Anh Vũ đột ngột ra đi đã khiến bạn bè, đồng nghiệp và người hâm mộ đau xót. Anh vẫn mãi là diễn viên nổi tiếng trong làng hài phía Nam bởi nghị lực sống và tinh thần cống hiến hết mình cho...

 5  |  0 Thảo luận  |  

Xoài Non mua kim cương tặng mẹ chồng, tiết lộ tài sản khủng đập tan tin đồn ăn bám

Xoài Non mua kim cương tặng mẹ chồng, tiết lộ tài sản khủng đập tan tin đồn ăn bám
Hoàng Anh08:56:44 01/10/2022
Ở độ tuổi 20, Xoài Non khiến nhiều người ngưỡng mộ vì cuộc sống sang chảnh và hạnh phúc bên chồng. Dẫu thường xuyên bị mỉa mai lấy chồng hơn tuổi chỉ vì tiền, thế nhưng người đẹp cũng không chịu để yên mà nhiều lần có động thái thiết thực đập tan tin đồn

 4  |  0 Thảo luận  |  

'Tứ đại mỹ nhân Sài Gòn' thập niên 60-70: Cuộc đời lắm thăng trầm với những ngã rẽ khác nhau

'Tứ đại mỹ nhân Sài Gòn' thập niên 60-70: Cuộc đời lắm thăng trầm với những ngã rẽ khác nhau
Hoàng Anh09:20:44 09/09/2022
Người ta nói hồng nhan thì bạc phận có lẽ chưa bao giờ là sai. Sài Gòn thập niên 1960 - 1970 có 4 người đẹp mà tài năng và nhan sắc của họ vượt ra ngoài biên giới Việt Nam. Công chúng gọi họ là tứ đại mỹ nhân

 3  |  0 Thảo luận  |  

Lý Nhã Kỳ đăng bài đầy ẩn ý, nghi vấn ngày kết hôn với trai trẻ Việt Kiều Đức không xa

Lý Nhã Kỳ đăng bài đầy ẩn ý, nghi vấn ngày kết hôn với trai trẻ Việt Kiều Đức không xa
Hoàng Anh09:24:17 08/09/2022
Lý Nhã Kỳ chỉ chia sẻ 6 biểu tượng để cư dân mạng chơi trò đuổi hình bắt chữ. Đáng nói trong 6 biểu tượng này bao gồm hình ảnh 1 cô gái mặc đầm đỏ, một nữ doanh nhân, 1 tòa nhà lớn, 1 chiếc nhẫn cưới, kim cương và lá cờ giống quốc kỳ Đức

 3  |  0 Thảo luận  |  

Hoài Linh nhận "chức vụ mới" sau thời gian im ắng rời xa showbiz, nam danh hài được mọi người ủng hộ

Hoài Linh nhận "chức vụ mới" sau thời gian im ắng rời xa showbiz, nam danh hài được mọi người ủng hộ
Minh Hà11:31:35 25/08/2022
Những chia sẻ mới đây của nghệ sĩ Bình Tinh về "đàn anh" - NSƯT Hoài Linh đã khiến khán giả bất ngờ. Sau thời gian dài im ắng, "anh Bốn" trở lại với diện mạo mới, cùng chức vụ mới

 5  |  0 Thảo luận  |  

Nhật Kim Anh tái hợp Titi sau chuyến du lịch cùng chồng cũ, thái độ nam chính' gây ngỡ ngàng?

Nhật Kim Anh tái hợp Titi sau chuyến du lịch cùng chồng cũ, thái độ nam chính' gây ngỡ ngàng?
Nắng13:37:14 20/08/2022
Nhật Kim Anh và TiTi bấy lâu nay bị dân tình nghi ngờ có mối quan hệ trên mức chị em, bạn bè bình thường. Cặp đôi không chỉ thường xuyên xuất hiện cùng nhau trong các sự kiện mà còn rất thân thiết ngoài đời

 3  |  0 Thảo luận  |  

Hoài Linh hiếm hoi xuất hiện sau ồn ào từ thiện, nuôi tóc dài và vui vẻ đi tiệc với dàn nghệ sĩ

Hoài Linh hiếm hoi xuất hiện sau ồn ào từ thiện, nuôi tóc dài và vui vẻ đi tiệc với dàn nghệ sĩ
Minh Hà09:24:02 12/07/2022
Hình ảnh mới nhất của danh hài Hoài Linh tại sân bóng khiến cộng đồng mạng không khỏi ngỡ ngàng. Trong ngày hội ngộ với đồng nghiệp mới đây, "anh Bốn" giờ đây thần sắc cũng đã tươi tắn hơn trước

 5  |  0 Thảo luận  |  

Thu Hà Ceri - Ngọc Huyền: 2 hot girl Gen Z đa tài, nổi bật từ phim đến đời thường

Thu Hà Ceri - Ngọc Huyền: 2 hot girl Gen Z đa tài, nổi bật từ phim đến đời thường
An Nhi11:45:21 26/06/2022
Cùng xuất hiện trong dự án phim truyền hình Thương Ngày Nắng Về, cả Thu Hà Ceri và Ngọc Huyền đều nhận được sự quan tâm đặc biệt từ khán giả nhờ ngoại hình xinh đẹp nổi bật

 3  |  0 Thảo luận  |