Món ăn được giới thượng lưu "tranh" nhau ăn nhưng chứa sự tàn bạo đến ghê rợn

Nếu phải kể tên 1 trong những món "sơn hào hải vị" nổi tiếng nhất thì chẳng thể thiếu đi món vi cá. Vi cá ở đây hiểu nôm na là vây của loài cá mập. Chúng được xem như thứ của hiếm thường xuất hiện trên nhiều bàn ăn sang trọng, thượng lưu.

Vi cá mập là một trong những sản phẩm có giá đắt đỏ nhất thế giới, được tiêu thụ chủ yếu tại Singapore, Hong Kong, Đài Loan và Trung Quốc. Từ xa xưa, người Trung Quốc đã coi súp vi cá mập là biểu tượng của sự giàu sang và lòng hiếu khách nên thường sử dụng trong những dịp đặc biệt như đám cưới hay tiệc chiêu đãi.

Súp vi cá mập có lẽ là một trong những món ăn có lịch sử lâu đời nhất Trung Quốc, được sáng tạo bởi một vị Hoàng đế nhà Tống từ thế kỷ thứ X nhằm phô trương quyền lực và sự giàu có đối với triều thần trong các buổi yến tiệc.

Theo đó, nó không chỉ đắt giá vì là nguyên liệu quý hiếm mà theo quan niệm thời xưa, vây cá mập còn là biểu tượng của địa vị và chiến thắng khi con người thành công "hạ gục" những con cá mập khổng lồ.

Mặc dù món súp vây cá mập được mô tả là không có vị ngon đặc biệt và cũng chưa thể kiểm chứng việc ăn món ăn này sẽ làm sức khỏe tăng gấp bội nhưng thay vì biến mất, món ăn này lại càng ngày càng phổ biến hơn trong thời kỳ hiện đại và trở thành công cụ để những gia đình có kinh tế khá giá khẳng định đẳng cấp và địa vị của mình.

Thậm chí, vào những năm 1970, ở khu vực Hồng Kông (Trung Quốc) còn có một câu nói rằng: "Xào vi cá mập với cơm" được dùng để mô tả lối sống của những người giàu có, ngụ ý rằng họ đủ giàu để mua vây cá mập hàng ngày.

Đến ngày nay, nhiều người giàu thuộc thế hệ cũ tại Trung Quốc và nhiều quốc gia khác như Singapore, Malaysia,... cũng vẫn coi việc chiêu đãi khách tới chơi nhà hay trong tiệc cưới món ăn này là một dấu hiệu của lòng hiếu khách.

Kể từ đó, món ăn này được xem là một trong những biểu tượng của đẳng cấp và sự giàu sang, được tầng lớp giàu có ngày nay ưa chuộng. Và tất nhiên, biểu tượng của sự giàu có sẽ không thể mang mức giá bình thường được. Một bát súp vi cá mập bình thường được bán với giá khoảng $65 đến $120 (khoảng 2 đến 3 triệu VND).

Tuy nhiên, ít ai biết rằng đằng sau món ăn bổ dưỡng, sang trọng đó là cuộc tàn s.át của loài người với cá mập. Hàng triệu con cá mập với đủ loại kích cỡ bị lấy vây.

Việc lấy vây của cá mập được tiến hành như sau: Đầu tiên, chúng bị bắt và kéo lên các thuyền lớn. Ở đó, người ta có sẵn những dụng cụ sắt nhọn để cắt vây của chúng ra khỏi cơ thể. Sau khi hoàn tất xong công việc đáng sợ đó, họ thả những con cá mập về lại biển, để chúng thoi thop đến chết.

Một vài con vẫn còn sống nhưng không thể bơi được nên cuối cùng cũng yếu và chết dần. Sau mỗi cuộc đi "săn" vây cá mập, người ta lại chất đầy thành phẩm vào những container và chở về đất liền. Vây của chúng được dự trữ trong những kho hàng hoặc đem phơi khô trên các nóc nhà cao tầng.

Vi cá sau đó, hoặc là được đưa trực tiếp vào các nhà hàng để chế biến món súp "đắt nhất hành tinh", hoặc được bán thành các lọ vi cá khô cho các hộ gia đình. Món ăn này cũng phát triển ra nhiều quốc gia tại châu Âu và châu Mỹ.

Gary Stokes, một phóng viên của Hiệp hội bảo tồn động vật biển nói rằng ông gần đã sống ở Hồng Kông được gần 20 năm, và trong suốt thời gian sinh sống ở đây, chưa bao giờ ông thấy vây cá mập được bày bán công khai như ở đất nước này. Người dân ở đây thậm chí đã được cha mẹ chúng truyền lại nghề kinh doanh vây cá mập từ đời này sang đời khác.

Đánh giá chính xác nhất về việc đánh bắt cá mập vì mục đích thương mại được đưa ra trong một báo cáo năm 2013 được công bố trên tạp chí khoa học Marine Policy. Nghiên cứu cho thấy có tới 100 triệu con cá mập bị giết hàng năm. Tuy nhiên, đây chỉ là con số thống kê tương đối. Các nhà khoa học cho rằng, số lượng cá mập bị đánh bắt thực tế lớn hơn rất nhiều so với con số ta có thể tưởng tượng được.

Bên cạnh quy trình săn bắt tàn độc, tác động của việc lấy vây cá mập còn vượt xa nỗi đau tột cùng khác. Theo số liệu thống kê, cá mập là loài vật dễ bị tuyệt chủng không chỉ do nó ngày càng bị săn bắt gắt gao mà còn vì loài này có tỷ lệ sinh sản thấp. Theo một nghiên cứu năm 2021, kể từ năm 1970, quần thể cá mập và cá đuối trên toàn cầu đã giảm tới 71% do hoạt động đánh bắt cá tăng cường.

Vì cá mập là loài săn mồi đỉnh cao nên chúng đóng một vai trò quan trọng trong hệ sinh thái đại dương, do vậy, nếu số lượng cá mập giảm mạnh, hệ sinh thái cũng sẽ bị ảnh hưởng không nhỏ.

Ví dụ, số lượng cá mập đầu búa ngày càng giảm dẫn đến sự gia tăng của cá đuối, con mồi ưa thích của cá mập đầu búa. Khi số cá đuối trong đại dương nhiều hơn, nó sẽ ăn sò điệp, trai và nhiều con mồi khác. Điều này tạo ra một chu trình sinh thái mất cân bằng, đe dọa sự tồn tại chung của đa dạng sinh học.

Không chỉ gây ảnh hưởng với hệ sinh thái dưới nước, việc săn bắt cá mập lấy vây còn tạo nên "hiệu ứng cánh bướm" tác động lên đất liền.

"Ngoài việc đánh bắt cá mập vốn bị cấm, hành vi bất hợp pháp này còn gây ra cái chết của một số loài chim biển, trong đó có một số loài có nguy cơ tuyệt chủng". - một nhà nghiên cứu cho biết.