Lăng vua Lê bị 2 người Trung Quốc đào trộm cổ vật, bí ẩn quanh Bảo vật quốc gia

Ngày 7/5, Trung tâm Nghiên cứu Lịch sử và Bảo tồn Di sản Văn hóa Thanh Hóa cho biết, Công an tỉnh Thanh Hóa đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ việc lăng mộ vua Lê Túc Tông - thuộc quần thể Khu di tích Quốc gia đặc biệt Lam Kinh - bị xâm phạm.

Trước đó, vào tối ngày 3/5, trong quá trình kiểm tra, cán bộ của Trung tâm phát hiện lăng mộ có dấu hiệu bị xâm hại. Tại hiện trường, lực lượng chức năng thu giữ một chiếc điện thoại có giao diện chữ Trung Quốc, một số giấy tờ tùy thân mang tên một công dân Trung Quốc, cùng với một cây xăm - loại dụng cụ bằng sắt thường được sử dụng để dò tìm cổ vật dưới lòng đất.

Ngay sau khi phát hiện vụ việc xâm phạm lăng mộ vua Lê Túc Tông, Công an tỉnh Thanh Hóa đã tiến hành xác minh, điều tra và bước đầu xác định hai đối tượng nghi vấn có liên quan. Qua công tác phối hợp, Công an tỉnh Thanh Hóa đã gửi thông báo khẩn đến Công an tỉnh Quảng Ninh, đề nghị hỗ trợ truy bắt hai nghi phạm đang trên đường bỏ trốn khỏi lãnh thổ Việt Nam qua biên giới phía Bắc, có khả năng quay trở về Trung Quốc.

Bước đầu, cơ quan công an xác định hai nghi phạm người Trung Quốc có liên quan trực tiếp đến hành vi "xâm phạm thi , mồ mả" - một tội danh đặc biệt nghiêm trọng theo quy định của pháp luật Việt Nam. Địa điểm bị xâm phạm là lăng mộ vua Lê Túc Tông, thuộc quần thể Khu di tích Quốc gia đặc biệt Lam Kinh, tỉnh Thanh Hóa - nơi an nghỉ của các bậc minh quân triều Hậu Lê.

Trước đó, vào lúc 13h00 ngày 4-5, Phòng CSHS Công an tỉnh Quảng Ninh nhận được thông tin trao đổi của Phòng CSHS Công an tỉnh Thanh Hóa đề nghị hỗ trợ, phối hợp truy bắt hai đối tượng người Trung Quốc có hành vi "xâm phạm thi hài, mồ mả" tại lăng mộ vua Lê Túc Tông. Hai đối tượng đang trên đường ra thành phố Móng Cái để xuất cảnh sang Trung Quốc.

Tuy nhiên qua thực nghiệm hiện trường, Công an tỉnh Thanh Hóa xác định trên đỉnh lăng mộ vua Lê Túc Tông đã bị 2 người Trung Quốc xâm hại, đào hố sâu để tìm cổ vật

Hai nghi phạm bị bắt gồm: Deng Zhui, 41 tuổi, hộ chiếu số EN7117797, và Shen JiangYang, 43 tuổi, hộ chiếu số EK0544073 - đều có hộ khẩu thường trú tại tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc.

Đến khoảng 14h15 cùng ngày, lực lượng Công an tỉnh Quảng Ninh đã tiến hành kiểm tra một chiếc xe taxi mang biển kiểm soát 36H-098.31. Qua kiểm tra, cơ quan chức năng phát hiện và bắt giữ thành công hai đối tượng tình nghi đang có ý định trốn khỏi Việt Nam. Sau khi hoàn tất các thủ tục theo quy định, Công an tỉnh Quảng Ninh đã bàn giao hai nghi phạm cho Công an tỉnh Thanh Hóa để tiếp tục điều tra, xử lý theo thẩm quyền.

Tại cơ quan công an, bước đầu SHEN JIANGYANG và DENG ZHIJI khai ngày 28/4, hai nghi phạm này nhập cảnh từ Trung Quốc vào Việt Nam qua Cửa khẩu quốc tế Móng Cái với mục đích đi trộm cổ vật ở các khu mộ cổ của vua chúa, hoặc mộ của người giàu có. Khi nhập cảnh vào Việt Nam, các đối tượng mang theo một cây xăm bằng kim loại, một máy gắn thiết bị cảm ứng dò tìm kim loại. Khi đến địa bàn TP Thanh Hóa, các đối tượng lưu trú tại một khách sạn ở phường Điện Biên, sau đó mua thêm một số thiết bị như khoan điện cầm tay, dây thừng, bao bì, bạt, bao tay, xẻng, xà beng... rồi thuê xe máy đến khu lăng mộ vua Lê Túc Tông để quan sát.

Trong ngày 3/5, SHEN JIANGYANG và DENG ZHIJI đã dùng các dụng cụ, thiết bị thăm dò và đào bới khu lăng mộ vua Lê Túc Tông nhưng không tìm được gì có giá trị. Khi thấy có người dân qua lại, các đối tượng đã rút lui và bỏ lại toàn bộ dụng cụ tại hiện trường.

Liên quan đến vụ việc, lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa cho biết, thời gian gần đây tại một số tỉnh, thành trên cả nước đã xuất hiện các nhóm đối tượng có hoạt động phức tạp, lợi dụng danh nghĩa tham quan, nghiên cứu khoa học hoặc học tập trong lĩnh vực di sản văn hóa để thực hiện hành vi khảo sát trái phép, đào bới tại các khu vực lăng mộ của các nhân vật lịch sử hay di chỉ khảo cổ, với mục đích tìm kiếm và chiếm đoạt di vật, cổ vật.

Trước thực trạng đáng lo ngại này, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa đã có văn bản đề nghị các địa phương trong tỉnh tăng cường công tác quản lý, kiểm tra và bảo vệ các khu di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh trên địa bàn. Đồng thời, yêu cầu các đơn vị liên quan phát hiện kịp thời, ngăn chặn hiệu quả và xử lý nghiêm các hành vi trộm cắp, xâm phạm, đào bới, trục vớt trái phép di sản văn hóa, cũng như buôn bán và trao đổi bất hợp pháp cổ vật, di vật nhằm bảo vệ giá trị lịch sử - văn hóa và chủ quyền văn hóa dân tộc

Hiện cả hai đối tượng đang bị tạm giữ để phục vụ công tác điều tra. Các cơ quan chức năng tiếp tục làm rõ động cơ, phương thức thực hiện hành vi và mức độ xâm hại đối với di tích lịch sử đặc biệt quan trọng này.

Theo các tài liệu lịch sử, vua Lê Túc Tông, tên thật là Lê Thuần, là con trai thứ ba của vua Lê Hiến Tông. Ngay từ nhỏ, ông đã nổi tiếng thông minh, hiếu học và có tư chất vượt trội, được vua cha hết mực tin tưởng và yêu quý. Mặc dù không phải là con trưởng, nhưng nhờ đức độ và tài năng, ông đã được chọn làm Hoàng Thái tử, vượt qua nhiều anh em trong hoàng tộc. Theo bộ sử biên niên của nhà Lê, Đại Việt Sử Ký Toàn thư, gần gũi với người hiền, thích điều thiện và là vị vua giỏi giữ cơ nghiệp thái bình. Trong thời gian tại vị, ông cũng đã dẹp cuộc nổi loạn của Đoàn Thế Nùng ở Cao Bằng.

Sau khi vua Lê Hiến Tông qua đời, Lê Thuần lên ngôi, trở thành vua Lê Túc Tông vào năm 1504. Tuy nhiên, triều đại của ông kéo dài không lâu. Chỉ sau vài tháng trị vì, đến tháng 12 năm 1504, ông bất ngờ lâm trọng bệnh. Trước khi băng hà, do không có con nối dõi, ông đã chỉ định người anh thứ hai là Lê Tuấn lên kế vị ngai vàng - sau này chính là vua Lê Uy Mục.

Vua Lê Túc Tông băng hà vào ngày 12 tháng Giêng năm 1505, khi mới 17 tuổi, sau vỏn vẹn 6 tháng trị vì. Tuy thời gian làm vua ngắn ngủi, nhưng ông được sử sách đánh giá là bậc minh quân có tâm, có tầm, thương dân, yêu nước, trọng hiền tài. Việc lăng mộ của ông bị xâm phạm đã khiến dư luận, giới sử học và người dân đặc biệt quan tâm, phẫn nộ.