Kiều Chinh: "Tứ đại mỹ nhân Sài Gòn", từ người quét dọn đến diễn viên Hollywood

Kiều Chinh là 1 trong những cái tên được săn đón nhất tại Sài Gòn trước 1975. Nhắc đến Kiều Chinh, người ta thường nghĩ ngay đến hình ảnh một nữ minh tinh màn bạc của Việt Nam với rất nhiều ngôn từ hoa mỹ: đẹp, dịu dàng, nết na lại rất mực tài năng.

Kiều Chinh là một trong tứ đại mỹ nhân Sài Gòn một thời, sánh vai cùng Thẩm Thúy Hằng, Thanh Nga, Kim Cương về nhan sắc, bằng tài năng và đam mê thiên phú. Bà bén duyên với điện ảnh và trở thành nữ minh tinh Việt Nam duy nhất được vinh danh tại Hollywood - mảnh đất nghệ thuật khắc nghiệt nhất thế giới.

Kiều Chinh tên thật là Nguyễn Thị Kiều Chinh. Bà sinh ngày 3/9/1937 trong một gia đình khá giả tại Hà Nội. Năm 1954, Kiều Chinh được gia đình người bạn của bố đưa vào miền Nam sinh sống, khi đó bà 15 tuổi. Hai năm sau, Kiều Chinh kết hôn với người con trai của gia đình ân nhân đã cưu mang mình và có với chồng 3 người con.

Hai năm sau, đúng vào lúc nhan sắc rực rỡ nhất của "gái một con" bà được nhóm làm phim của ông Bùi Diễm và đạo diễn Lê Dân phát hiện trong một buổi tiệc và đưa bước vào điện ảnh qua phim "Hồi chuông Thiên Mụ" với nghệ danh Kiều Chinh. Vai diễn tạo được ấn tượng với công chúng.

Sau lần đầu tiên xuất hiện trên màn ảnh, Kiều Chinh tiếp tục gặt hái được thành công với nhiều bộ phim: "Mưa rừng", "Ngàn năm mây bay", "Người tình không chân dung", "Chờ sáng", "Chiếc bóng bên đường"...

Với một gương mặt thánh thiện, thần thái sang trọng, quý phái hiếm có cùng cách nhập vai bình dị, sâu sắc và vốn tiếng Anh lưu loát, Kiều Chinh có lợi thế hơn các bạn diễn khi các đoàn phim nước ngoài cần diễn viên bản xứ.

Năm 1968, Kiều Chinh đóng phim "Chuyện năm Dần" (Year Of The Tiger) do Mỹ sản xuất với nam tài tử nổi tiếng Marshall Thompson cùng một số diễn viên khác như: Hoàng Vĩnh Lộc, Nguyễn Long, Năm Châu, Kiều Hạnh...

Năm 1971, vượt qua nhiều người đẹp điện ảnh của Ấn Độ, Kiều Chinh đã giành được vai vai công chúa Kamar Souria trong bộ phim "Inside Out". Bạn diễn chính với Kiều Chinh là hai nam diễn viên nổi tiếng thời bấy giờ: Rod Perry (Mỹ) và Dev Anand (Ấn Độ). Vai diễn này đã từng được bàn tán như một hiện tượng giải trí tại Ấn Độ lúc bấy giờ vì người vào vai công chúa không phải là diễn viên bản xứ.

Vinh quang đã đưa Kiều Chinh đi đến nhiều LHP thế giới như: Tây Đức, Ấn Độ, Hồng Kông, Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc, Singapore, Thái Lan...Năm 1973 Kiều Chinh đoạt giải Nữ diễn viên xuất sắc nhất của Đại hội điện ảnh Á Châu tại Đài Bắc.

Ngoài tài năng diễn xuất, Kiều Chinh còn là nhà sản xuất phim rất năng động. Giao Chỉ phim là hãng phim riêng do Kiều Chinh thành lập trước năm 1975 tại Sài Gòn đã sản xuất nhiều phim được đầu tư kinh phí cao và đoạt nhiều giải.

Thế nhưng, khi đang ở trên đỉnh vinh quang, Kiều Chinh bất ngờ gặp biến cố rồi cùng gia đình chuyển sang Canada sinh sống. Tại đất nước xa lạ, người phụ nữ "hồng nhan" này đã phải làm việc cực khổ trong các trại lao động. Có đôi lúc việc làm duy nhất bà kiếm được là đi dọn phân gà hoặc nhân viên vệ sinh để kiếm vài đồng trang trải cuộc sống.

Năm 38 tuổi, bà được bảo lãnh qua Mỹ. Đó cũng là thời điểm Kiều Chinh quyết định quay trở lại với điện ảnh dù phải bắt đầu từ con số 0. Chỉ 1 năm sau khi sang Mỹ (năm 1976), bà nhận được vai chính trong serie phim truyền hình nổi tiếng ở Mỹ thời bấy giờ. Sau đó, hình ảnh Kiều Chinh liên tục xuất hiện trong các phim điện ảnh và truyền hình và có cơ hội diễn xuất cùng những tài tử của Hollywood. Đặc biệt với vai diễn trong bộ phim The Joy Luck Club, Kiều Chinh là diễn viên gốc Á duy nhất có tên trong danh sách 50 diễn viên làm khán giả rơi lệ nhiều nhất trong lịch sử điện ảnh.

Đặt chân đến đất Mỹ vào năm 38 tuổi, những tưởng Kiều Chinh đã bước qua dốc bên kia sự nghiệp nhưng bà lại rất có duyên với Hollywood, dần dần trở thành diễn viên Việt Nam đầu tiên thành công ở mảnh đất khắc nghiệt bậc nhất ngành điện ảnh thế giới.

Không chỉ được các đạo diễn ưu ái, Kiều Chinh còn liên tiếp giành nhiều giải danh giá. Năm 1996, bà nhận giải Emmy cho phim tài liệu Kieu Chinh: A Journey Home của đạo diễn Patrick Perez/KTTV. Năm 2003, Kiều Chinh được trao giải Thành tựu Suốt đời (Lifetime Achievement Award).

Cũng trong năm 2003, tại liên hoan phim Phụ nữ (Womens Film Festival) ở Torino, Ý, Kiều Chinh được trao giải Diễn xuất đặc biệt (Special Acting Award). Cho đến hiện tại, Kiều Chinh là diễn viên Việt Nam đầu tiên và cũng là duy nhất đạt được những thành tích đáng nể này tại Hollywood.

Ngoài vai trò diễn xuất, bà còn tham gia làm cố vấn cho các hãng phim của Mỹ khi thực hiện các bộ phim về đề tài Việt Nam, đồng thời là diễn giả nhà nghề của GTN (Greater Talent Network). Bà thường xuyên đi nói chuyện ở các trường đại học, các hội phụ nữ về các đề tài như: khác biệt văn hóa giữa Âu và Á, người phụ nữ hiện đại, diễn viên gốc Á làm việc ở Hollywood hoặc kể về chính cuộc đời Kiều Chinh. Những nơi muốn mời bà xuất hiện phải đặt lịch trước nhiều tháng hoặc thậm chí cả năm.

Hiện tại, ở tuổi U90, Kiều Chinh vẫn đang sinh sống ở Mỹ, thỉnh thoảng bà mới về thăm quê hương. Ngày đầu tiên trở lại sau 41 năm lưu lạc là năm 1995 là để khánh thành một ngôi trường tại Quảng Trị. Bà xúc động đến rơi nước mắt khi được nhìn lại những hình ảnh quen thuộc.

Không những thế, bà còn cùng một số người bạn thành lập quỹ VCF (The Vietnam Children Fund - Quỹ Trẻ em Việt Nam). Sau hơn 20 năm hoạt động, đến nay quỹ từ thiện của bà đã xây dựng được 50 ngôi trường tại nhiều tỉnh, thành tại Việt Nam. Trong khi nhiều người hâm mộ vẫn nhớ về bà với vai diễn để đời trong Hồi chuông Thiên Mụ thì với các hậu bối trong nghề, Kiều Chinh chính là "huyền thoại" một thời của làng điện ảnh.

Về nghệ thuật, hồi tháng 3/2021 tại thành phố Los Angeles, Tiểu bang Califonia (Hoa Kỳ), nữ diễn viên điện ảnh Kiều Chinh đã vinh dự được nhận giải Thành tựu trọn đời do BTC Liên hoan phim Thế giới Châu Á (AWFF) trao tặng.