Gấu Trúc - “Thánh lười” của Trung Quốc và những sự thật không phải ai cũng biết

Chúng đã dường như biết đến gấu trúc như là một trong những loài động vật quý hiếm nhất thế giới. Tuy tạo hóa sinh ra gấu trúc là một trong những động vật "vô dụng" bậc nhất nhưng thiếu gấu trúc thì thế giới này hẳn sẽ buồn tẻ đi mấy phần.

Nói gấu trúc là một trong những loài động vật được yêu quý nhất mọi thời đại cũng chẳng quá. Nhờ ngoại hình ú nu, đôi mắt thâm đầy tính giải trí và đặc biệt còn hay làm những hành động ngốc nghếch đến ngờ nghệch, gấu trúc được loài người nâng niu, trân quý như vàng. Mỗi khi xem ảnh hay clip gấu trúc chơi đùa, hẳn bạn sẽ phải bật cười vì độ cute cũng như lầy lội của "mấy ẻm".

Không chỉ có sự quý hiếm, gấu trúc còn ẩn chứa rất nhiều diều thú vị mà không phải ai trong chúng ta cũng biết. Dưới đây là một vài sự thật thú vị về gấu trúc, chắc chắn trong số đó sẽ có những sự thật bạn không ngờ tới đấy.

Gấu trúc thuộc họ gấu

Gấu trúc ( panda) còn được gọi là "mèo gấu lớn" hoặc "đại hùng miêu", là một loài gấu thuộc họ Ursidae có nguồn gốc từ miền Trung của Trung Quốc. Theo phân loại sinh học, gấu trúc gồm có 3 phân loài là: gấu trúc lớn (giant panda), gấu trúc đỏ (red panda) và gấu trúc Tần Lĩnh.

Biểu tượng của sự hài hòa âm - dương

Gấu trúc có bộ lông màu đen pha trắng đặc trưng. Chỉ có lông quanh mắt, tai và chân của chúng có màu đen, còn lại sẽ hoàn toàn là màu trắng.

Nhiều triết gia Trung Quốc quan niệm rằng vũ trụ được tạo thành bởi hai thực thể đối nghịch là Âm và Dương. Vì vậy, gấu trúc với bộ lông đen - trắng tương phản được coi là ví dụ hoàn hảo cho triết lý này. Bạn hãy nhìn bộ lông của gấu trúc xem nó giống thứ gì nào? Chính là một thái cực đồ biểu hiện cho thuyết âm dương đấy.

Thuộc bộ Ăn thịt nhưng 99% chế độ ăn là tre trúc

Tuy được xếp vào nhóm động vật ăn thịt nhưng sự thật cho thấy hơn 99% chế độ ăn của gấu trúc là lá tre và lá trúc. Trung bình mỗi ngày một con gấu trúc trưởng thành cần "ngốn" ít nhất 18 kg lá trúc. Nếu có dịp đến Tứ Xuyên thăm thú "thiên đường gấu trúc" ở Thành Đô hay Đô Giang Yển, bạn sẽ thấy hầu hết gấu trúc ở đó đều được ăn lá trúc tươi và măng tươi.

Gấu trúc hoang dã đôi khi sẽ ăn cỏ, củ dại, thịt chim, động vật gặm nhấm, thậm chí là xác thối. Còn gấu trúc nuôi trong chuồng cũng có thể ăn mật ong, trứng, cá, cà rốt, khoai, lá cây bụi và các loại hoa quả như táo, cam hoặc chuối. Với những người làm công tác tình nguyện tại các cơ sở bảo tồn gấu trúc, họ có thể được đào tạo đặc biệt để học cách làm "bánh gấu trúc", và tất nhiên sau đó sẽ được tự tay cho chúng ăn thành phẩm mình vừa làm ra.

Gấu trúc dành hơn nửa ngày chỉ để... ăn

Như đã nói ở trên, thức ăn chính hàng ngày của gấu trúc chỉ có tre, tre và tre. Và có lẽ vì chế độ ăn toàn... chất xơ như vậy nên gấu trúc phải ăn rất nhiều (hơn 12 tiếng mỗi ngày) mới đủ dinh dưỡng để nuôi cơ thể. Thời gian còn lại chúng sẽ dành cho việc ngủ nghỉ. Bình thường khi ăn xong, chúng sẽ ngủ khoảng 2 - 4 tiếng, sau đó thức dậy và lại ăn tiếp. Một vòng tuần hoàn ăn rồi lại ngủ như vậy, thật đúng là "sướng như gấu trúc" mà.

Nếu bạn đang có kế hoạch đi tham quan gấu trúc ở các cơ sở hay vườn thú, bạn nên đi vào buổi sáng bởi thông thường chúng sẽ bắt đầu ăn vào khoảng 8 giờ sáng. Đó cũng là khoảng thời gian gấu trúc rất hiếu động, do đó những người yêu gấu trúc sẽ có nhiều cơ hội nhìn ngắm những khoảnh khắc đáng yêu và "nhiều muối" của chúng.

Ăn nhiều, ị cũng nhiều

Đương nhiên rồi, vì gấu trúc ăn suốt ngày nên lượng chất thải của chúng chắc chắn phải tỷ lệ thuận với lượng thức ăn nạp vào. Trung bình mỗi ngày một con gấu trúc sẽ thải ra khoảng 10 - 30 kg phân, nghe cũng có hơi giật mình đấy nhỉ.

Gấu trúc mới sinh không có màu đen và trắng

Cuộc đời của một con gấu trúc bao gồm 4 giai đoạn chính: sơ sinh (0 - 4 tháng), con non (4 - 24 tháng), tự lập (1,5 - 2 năm) và trưởng thành (4 - 6 năm). Tuy nhiên khi vừa sinh ra, gấu trúc không có màu lông đen trắng như chúng ta thường thấy. Trên thực tế, gấu trúc mới đẻ có màu hồng và trong vòng một tháng, bộ lông của nó mới dần dần chuyển màu từ hồng sang đen - trắng.

Vì gấu trúc con thường được sinh ra vào cuối hè - đầu thu, tức là khoảng tháng 8 - tháng 9, nên nếu muốn tận mắt chứng kiến hình dạng của gấu trúc sơ sinh thì bạn nên đến Căn cứ gấu trúc Thành Đô hoặc Khu bảo tồn gấu trúc Bifengxia ở thị trấn Nhã An. Ở đây, gấu trúc mới sinh được coi sóc rất kỹ và nếu may mắn, bạn sẽ được xem cảnh gấu trúc mẹ cho con bú nữa đấy.

Gấu trúc mới sinh có kích cỡ bằng 1/900 mẹ của nó

Gấu trúc sơ sinh có trọng lượng khoảng 80 - 200 gram và chiều dài khoảng 15 cm, tức là chỉ bé vừa bằng một chiếc bút chì. Trong khi đó gấu trúc trưởng thành trong điều kiện nuôi nhốt nặng tầm 80 - 130 kg còn gấu trúc trưởng thành ngoài tự nhiên nặng khoảng 60 - 100 kg. Nhìn vào những con số này, có thể thấy gấu trúc sơ sinh và gấu trúc mẹ có sự khác biệt về trọng lượng rất lớn (gấu trúc con chỉ nặng bằng khoảng một phần nghìn mẹ).

Gấu trúc con không thể bò cho đến khi được 3 tháng t.uổi. Chúng cũng chỉ có thể mở mắt sau khi ra đời 45 ngày và cần được bảo vệ chu đáo cho đến khi được 120 ngày t.uổi. Đến thời điểm 14 tháng, chúng sẽ cố gắng ăn thức ăn cứng, đặc biệt là tre. Con non sẽ cai sữa vào lúc 18 - 24 tháng t.uổi và rất nhanh sau đó sẽ rời khỏi mẹ để sống tự lập. Trong khi đó, mẹ của chúng sẽ chuẩn bị cho việc sinh lứa tiếp theo.

Gấu trúc đã sống trên Trái Đất từ 2 - 3 triệu năm

Không phải ngẫu nhiên mà gấu trúc được gọi là "hóa thạch sống" hay "quốc bảo" (báu vật quốc gia). Bản thân loài động vật này đã xuất hiện một cách đột ngột vào cuối thế Pliocen hoặc đầu thế Pleistocen, tính ra là hơn 2 - 3 triệu năm trước. Hóa thạch gấu trúc cũng đã được phát hiện ở Myanmar, Việt Nam và đặc biệt ở phía Tây Trung Quốc.

Gấu trúc có thể sống từ 20 - 30 năm, con gấu trúc "thọ" nhất là 38 t.uổi

Gấu trúc có t.uổi thọ khá cao. Trung bình một con gấu trúc trong tự nhiên có thể sống khoảng 20 năm và gấu trúc nuôi nhốt sống từ 25 - 35 năm. Con gấu trúc nuôi nhốt già nhất thế giới hiện nay là gấu trúc cái Xinxing ở vườn thú Trùng Khánh với kỷ lục t.uổi thọ 38 t.uổi, đã c.hết vì suy đa tạng vào ngày 8/12/2020. Trước đó còn có chú gấu trúc Jia Jia ở Công viên Đại Dương Hồng Kông, sinh năm 1978 và qua đời ngày 16/10/2016, cũng hưởng thọ 38 t.uổi (tương đương với hơn 130 t.uổi ở người).

Gấu trúc có "ngón cái giả"

Bàn tay của gấu trúc có 5 ngón và một ngón phụ có chức năng giống như ngón tay cái. "Ngón cái giả" ấy thực ra là xương cổ tay đã phát triển quá lớn đến mức chìa ra một bên bàn tay. Các cơ kiểm soát xương của gấu trúc đã được sắp xếp lại để giúp ngón giả đó có thể cử động và cầm nắm thân cây tre một cách dễ dàng.

Gấu trúc là những vận động viên bơi lội và leo cây cừ khôi

Đừng nhìn ngoại hình tròn ủm, múp míp, có phần lười biếng của gấu trúc mà vội "bắt hình dong" rằng chúng không thể nào leo trèo được nhé. Khoản leo cây của chúng cũng rất "gì và này nọ" đấy. Gấu trúc trong tự nhiên sẽ trèo lên cây cao để trốn kẻ thù còn gấu trúc được nuôi dưỡng ở khu bảo tồn hoặc vườn thú leo lên cây, thậm chí ngủ trên thân cây bởi lý do là... trên cao view đẹp, tiện quan sát.

Một điều thú vị khác nữa là gấu trúc có khả năng bơi rất cừ. Chúng bơi một cách cực kỳ tự tin và thoải mái như những vận động viên chuyên nghiệp. Nếu bị động vật khác đe dọa, chúng có thể sử dụng kỹ năng bơi lội của mình để thoát khỏi nguy hiểm.

Gấu trúc thích sống đơn độc

"Lonely, I am so lonely, I have nobody", đây chính xác là bài hát dành cho loài động vật này. Gấu trúc rất thích cuộc sống đơn độc và hầu như sẽ tránh tiếp xúc trực tiếp với đồng loại. Hàng năm, gấu trúc đực và gấu trúc cái chỉ gặp nhau trong khoảng 2 - 3 ngày vào mùa xuân (khoảng tháng 3 - tháng 5) để g.iao p.hối, sau đó thì "say goodbye" với bạn tình của mình ngay và luôn.

Khi cho gấu trúc ăn thức ăn đựng trong vật dụng kim loại như sắt hay đồng, chúng thường tỏ ra rất "khoái chí" và liếm đến khi nào sạch mới thôi.

Thị lực của gấu trúc không tốt lắm và chúng phán đoán vị trí chủ yếu nhờ vào trí nhớ không gian hơn là trí nhớ thị giác.

Gấu trúc không ngủ đông như hầu hết họ hàng nhà gấu khác. Trước khi mùa đông đến, chúng sẽ di cư từ các hang động trên núi đến nơi có nhiệt độ ấm hơn.

Gấu trúc chỉ sợ nóng, không sợ lạnh, do đó khi nhiệt độ ngoài trời lên tới khoảng 26C thì nhân viên chăm sóc sẽ chủ động đưa "quốc bảo" vào nhà có điều hòa cho mát mẻ. Đa số Gấu trúc cái đều là mẹ đơn thân, một mình sinh con rồi nuôi con lớn

Một số con gấu trúc không biết cách l.àm t.ình

Một trong những lý do khiến gấu trúc bị liệt vào danh sách các loài có nguy cơ tuyệt chủng đó là chúng rất lười g.iao p.hối. Gấu trúc cái chỉ có thể g.iao p.hối 2 - 3 ngày trong năm, nhưng đáng tiếc một số con đực lại hoàn toàn "mù tịt" về "chuyện ấy".

Có một câu chuyện khá hài hước liên quan đến điều này đã xảy ra ở Vườn thú Quốc gia tại Washington, D.C. (Mỹ). Cặp gấu trúc Thiên Thiên và Mỹ Hương đã nhiều lần được tạo điều kiện để g.iao p.hối tự nhiên nhưng cả hai chưa bao giờ xác định được đúng vị trí. Theo lời kể của David Wildt - giám đốc Trung tâm Bảo tồn Sinh vật: "Thay vì kéo Mỹ Hương vào lòng mình, Thiên Thiên bước lên lưng cô gấu cái rồi đứng đực ra đó như một người đàn ông vừa mới mở được chiếc hộp IKEA và không biết phải làm gì tiếp theo nữa..." Quả thật là vấn đề đau đầu với những con gấu trúc sinh ra trong điều kiện nuôi nhốt như thế này.

Gấu trúc có rất ít kẻ thù trong tự nhiên

Do sở hữu bề ngoài to lớn và hàm răng sắc khỏe nên rất ít con vật dám mạo hiểm tấn công gấu trúc. Chỉ có những con gấu trúc non là dễ gặp nguy hiểm bởi các loài thú ăn thịt như chó rừng, báo tuyết hay chồn họng vàng. Nói chung, cuộc sống của gấu trúc trong tự nhiên thường khá an toàn, mối đe dọa lớn nhất đối với chúng chính là nạn săn trộm.

Trí thông minh của gấu trúc trưởng thành tương đương với một đ.ứa b.é 5 t.uổi.

Tất cả gấu trúc trên thế giới đều thuộc về Trung Quốc. Bất cứ con gấu trúc nào xuất hiện ở nơi khác ngoài Trung Quốc đều là được Trung Quốc cho mượn. Theo thỏa thuận, khi gấu trúc con được sinh ra ngoài lãnh thổ Trung Hoa sẽ được gửi về "quê cha đất tổ" bằng dịch vụ chuyển phát FedEx sau khi dứt sữa.

Vì gấu trúc là loài vật chỉ Trung Quốc mới có nên khi Trung Quốc tặng hoặc cho nước nào mượn gấu trúc tức là đang ngầm tỏ ý giao hảo, muốn thúc đẩy quan hệ ngoại giao với nước đó. Chính sách này đã xuất hiện từ lâu, tuy nhiên khoảng 40 năm trở lại đây, Trung Quốc không tặng nữa mà chỉ cho thuê gấu trúc với mức phí tầm 1 triệu USD (23 tỷ đồng)/con/năm.

Gấu trúc là loài vật vô cùng hậu đậu. Việc chúng trượt chân, ngã hay lộn cù mèo khi đang chơi đùa và khám phá xung quanh đã trở thành chuyện cơm bữa. Đến cả việc chăm con chúng cũng rất vụng về. Rất nhiều con gấu trúc sơ sinh đã vô tình bị mẹ đè c.hết.

Có nhiều trường hợp gấu trúc nuôi nhốt sẽ giả mang thai bằng cách bắt chước y hệt các triệu chứng để được chú ý và nhận được "đãi ngộ" tốt hơn.

Một ngày khám phá vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát Tin tài trợYêu không khí trong lành và các loài động thực vật quý hiếm, Nhật Minh chọn vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát để thư giãn cuối tuần.