Bí ẩn lãnh cung trong Tử Cấm Thành, địa chỉ ở đâu, vì sao không có trên bản đồ?

Mặc dù được nhắc đến rất nhiều trong các bộ phim cổ trang hay những bộ truyện tiểu thuyết về hoàng cung Tử Cấm Thành , thế nhưng khi đối chiếu với bản đồ thì người ta lại không tìm được nơi nào gọi là " lãnh cung ". Sự thật bí ẩn khiến ai cũng thắc mắc.

Tử Cấm Thành được xem là biểu tượng của thời đại phong kiến Trung Quốc . Mặc dù đây là tòa cung điện cuối cùng của đế chế quân chủ chuyên chế, nhưng cũng là tòa cung điện nguy nga bậc nhất xứ sở tỷ dân, trở thành biểu tượng quyền lực và sự xa hoa của hoàng triều.

Được xây dựng trong 14 năm (từ năm 1406 đến năm 1420), công trình này có diện tích 720.000 mét vuông, gồm tới 800 cung điện và hơn 9.000 gian phòng. Suốt hơn 500 năm dưới triều Minh và Thanh, nơi đây là trung tâm chính trị, văn hóa và cũng là "nhà tù vàng son" đối với hàng ngàn phi tần, cung nữ.

Nhắc đến hậu cung Tử Cấm Thành, người ta thường liên tưởng đến cuộc sống nhung lụa, sung sướng nhưng thực tế ẩn chứa phía sau ánh hào quang lại là hàng tấn bi kịch. Bởi chỉ một sai sót, một lần thất sủng hay đơn giản là Hoàng đế thay lòng đổi dạ, các phi tần có thể phải nhận hình phạt tàn khốc nhất là bị đày vào "lãnh cung".

Trong lịch sử, không có ghi chép nào về sự tồn tại của một cung điện chính thức mang tên "lãnh cung". Thực tế, đây là khái niệm mang tính hình tượng, xuất hiện từ thời nhà Nguyên trong các vở kịch, hàm ý chỉ nơi giam giữ những phi tần thất sủng. Sang thời Minh và Thanh, từ này được dùng phổ biến, khắc họa sự khắc nghiệt nơi hậu cung.

Lãnh cung không có một địa điểm cố định. Đó có thể là một tòa cung điện bị bỏ hoang, một khu vực hẻo lánh trong cung, hoặc bất cứ nơi nào Hoàng đế chỉ định. Phi tần bị giam vào đây sẽ cắt đứt mọi liên hệ với bên ngoài, sống trong cảnh u ám, không người hầu hạ, thiếu thốn về vật chất lẫn tinh thần. Không ít người vì bệnh tật, suy nhược mà qua đời. Có người tuyệt vọng đến mức tự kết liễu đời mình. Chính vì vậy, hai chữ "lãnh cung" trở thành nỗi khiếp sợ kinh hoàng trong hậu cung suốt nhiều thế kỷ.

Trong suốt chiều dài lịch sử Tử Cấm Thành, nhiều câu chuyện bi thảm về lãnh cung đã được lưu truyền. Thời nhà Minh, Vương thị - mẹ của Hoàng đế Minh Quang Tông, bị giam lỏng tại Cảnh Dương cung. Dù từng sinh hoàng tử, bà vẫn không tránh khỏi kết cục bị cô lập, sống quạnh quẽ cho đến cuối đời.

Đến thời nhà Thanh, khái niệm lãnh cung tiếp tục được giữ vững. Một trường hợp nổi tiếng bị giam vào lãnh cung là Kế Hoàng hậu của vua Càn Long . Sau khi bị chẩn đoán mắc bệnh tâm thần, bà được đưa vào Dực Khôn cung để "dưỡng bệnh". Thực chất, Kế Hoàng hậu đã bị giam lỏng trong chính cung điện của mình, không được phép tiếp xúc với bất kỳ ai, sống u uất đến khi qua đời. Kể từ đó, Dực Khôn cung trở thành "lãnh cung" bất đắc dĩ trong mắt mọi người.

Không riêng gì các phi tần mà chính hoàng đế cũng có thể bị "đày" vào lãnh cung. Sau biến cố chính trị, Hoàng đế Quang Tự bị Từ Hi Thái hậu giam lỏng tại Doanh Đài. Từ một minh quân đầy hoài bão, ông phải sống những năm cuối đời trong cảnh quản thúc, cô độc, không quyền lực, không tự do.

Một ví dụ khác là Trường Xuân cung - nơi từng được Từ Hi sử dụng sau khi lên ngôi Thái hậu. Nhưng trước đó, vào thời Minh, cung điện này lại là "lãnh cung" của Lý Thành phi, phi tử của Hoàng đế Thiên Khải. Do mâu thuẫn với quyền thần Ngụy Trung Hiền, bà bị mưu hại và giam lỏng đến khi qua đời.

Hệ thống hậu cung thời Minh - Thanh được tổ chức vô cùng chặt chẽ. Hoàng hậu ở ngôi vị cao nhất, cư trú tại Khôn Ninh cung (sau này chuyển về phía Đông - Tây dưới triều Ung Chính). Các phi tần được chia thành nhiều cấp bậc khác nhau, từ Hoàng quý phi, Quý phi, Phi, Tần cho đến các bậc thấp như Quý nhân, Thường tại, Đáp ứng...

Những phi tử được sủng ái thường có cung điện riêng, được chăm lo đầy đủ. Ngược lại, những người ít được ngó ngàng hoặc phạm lỗi sẽ bị dồn vào ở chung trong các cung điện hẻo lánh, lạnh lẽo, thiếu tiện nghi. Các nhà nghiên cứu cho rằng, lãnh cung không phải một nơi cụ thể, mà là một khái niệm dùng để chỉ nơi bị Hoàng đế bỏ rơi, bị người đời quên lãng. Điều này phản ánh sự mong manh của thân phận phi tần trong hoàng cung thời xưa, hôm nay còn là bậc cao quý, ngày mai có thể hóa thành kẻ cô đơn không ai quan tâm.

Nếu lãnh cung đã đủ bi thảm, thì số phận của các phi tần sau khi Hoàng đế qua đời còn đau xót hơn. Phía ngoài Long Tông Môn của Tử Cấm Thành có một khu quần thể kiến trúc gọi là Quả Phụ viện dành cho các thê thiếp goá bụa.

Theo quy định dưới thời phong kiến, những phi tần trong cung, sau khi hoàng đế qua đời sẽ không được tái giá. Ngoại trừ một số trường hợp phi tần có tước vị cao hoặc là mẹ ruột của vua được tôn kính thì những người khác không còn vị trí trong triều đình. Phần đời còn lại bị giam trong bức tường lạnh lẽo, sống âm thầm đến khi nhắm mắt. Nhiều nhà sử học đánh giá, cuộc sống tại Quả Phụ viện thậm chí còn u ám hơn lãnh cung, bởi ở đây hoàn toàn không có hi vọng được Hoàng đế "sủng hạnh" trở lại.

Các nhà nghiên cứu văn hóa nhận định, sự tồn tại của "lãnh cung" phản ánh rõ nét tư tưởng trọng nam khinh nữ và sự bất công trong xã hội phong kiến Trung Hoa. Phi tần, dù xuất thân cao quý hay thấp hèn, đều không thể quyết định vận mệnh của chính mình. Họ phụ thuộc hoàn toàn vào sự sủng ái của Hoàng đế, chỉ biết mong chờ vào thứ tình cảm mong manh, dễ đổi thay theo thời gian và biến động chính trị.

Tử Cấm Thành không chỉ là biểu tượng của quyền lực phong kiến, mà còn là chứng nhân của những câu chuyện bi ai trong hậu cung. "Lãnh cung" tuy không phải một công trình kiến trúc cụ thể, nhưng là khái niệm khắc sâu trong tâm thức người đời về sự cô độc, tuyệt vọng và sự tàn khốc của cuộc sống chốn cung đình.

Người vợ nhỏ tuổi nhất của Càn Long kém 75 tuổi, bi kịch vào cung ở tuổi 13 Mai Hoa17:09:36 22/08/2025Theo ghi chép trong lịch sử phong kiến Trung Hoa, vị phi tần trẻ tuổi nhất của vua Càn Long là Tấn phi, cũng chính là cháu gái của Phú Sát Hoàng hậu. Tấn phi bắt đầu vào cung khi chỉ mới 13 tuổi và từ đây, bi kịch cuộc đời bắt đầu.