Sáng đèn: Nỗ lực tái hiện gánh hát xưa đáng ghi nhận, doanh thu thấp vì đâu?

Từng hoãn chiếu chỉ sau 2 ngày ra rạp vào dịp Tết vừa qua, dự án phim Việt mang tên Sáng Đèn chính thức trở lại và đang thu hút sự chú ý của khán giả nhờ nội dung mang đậm tính nghệ thuật, thể hiện bộ môn nghệ thuật cải lương sân khấu.

Trên MXH, không ít khán giả dành lời khen ngợi cho Sáng Đèn là một thước phim đặc biệt, không chạy theo xu hướng thị trường nhưng vẫn cực kì cảm xúc. Nội dung phim kể về đoàn cải lương Viễn Phương rong ruổi khắp miền Tây để diễn, tìm khán giả.

Đoàn hát dần dần đối mặt với nhiều biến cố, như ngày càng ít người xem hay mâu thuẫn nội bộ, tranh giành vai trò hay biến cố đời tư của các nghệ sĩ trong đoàn. Phim khiến khán giả không khỏi hoài niệm khi khắc hoạ bức tranh cải lương thập niên 90 với đầy đủ hỉ nộ ái ố, song ghi dấu ấn bởi nét đẹp của đam mê và tình yêu.

Có 2 điều về Sáng Đèn mà phần đông khán giả đều công nhận và khen ngợi. Đầu tiên là sự tỉ mỉ trong việc tái hiện bối cảnh đoàn hát cải lương, những vở diễn đã đi cùng năm tháng. Nhiều người, nhất là các khán giả trung niên hoặc yêu cải lương nói chung, đã cảm thấy nổi da gà vì như được trở lại với một thời đặc sắc, rực rỡ của bộ môn nghệ thuật đậm tính dân tộc Việt này.

Thứ hai chính là diễn xuất của NSƯT Hữu Châu và Bạch Công Khanh, được khen vì tương tác ăn ý, mang đến nhiều khoảnh khắc cảm động.

Qua Sáng đèn, đạo diễn Hoàng Tuấn Cường đã cho thấy những nỗ lực của anh trong việc tái hiện gánh hát xưa. Từ khung cảnh những đứa trẻ xé tấm bạt, cố gắng xem lén các vở diễn, cho tới những bộ trang phục, những dàn cảnh sân khấu làng xã đậm chất thôn quê.

Những con người sống trong thời kỳ thoái trào của cải lương cũng được khắc họa chân thật. Là ông bầu với vẻ ngoài khắc khổ, nhưng đôi mắt luôn sáng rực rỡ mỗi khi nghe một câu hát hay.

Điểm yếu về kịch bản

Sáng đèn được chấp bút bởi Tô Thiên Kiều, một trong những soạn giả tài năng nhất hiện tại. Song có lẽ, cô vẫn chưa quá quen thuộc với vai trò biên kịch điện ảnh. Tuy Sáng đèn sở hữu một ý tưởng giàu tiềm năng, tham vọng nhiều lớp lang cảm xúc, cách thể hiện lại có phần rời rạc, khó thuyết phục khán giả.

Chuyện phim không được phát triển theo chương hồi rõ ràng mà được kể dựa trên những biến cố. Cứ mỗi tai nạn đi qua sẽ có những điều không may khác chực chờ ập đến. Và những mâu thuẫn, xung đột đó cũng được giải quyết chóng vánh, thiếu thực tế.

Ngay từ đầu phim, khán giả đã được giới thiệu về những cảm xúc khó khăn và nỗi đau mất mẹ của Kiều Trúc Linh (Trúc Mây). Song ngay sau đó, chỉ qua một vài câu thoại của ông bầu (NSƯT Hữu Châu), cô đào trẻ đã lập tức có chuyển biến tâm lý, trở nên đứng đắn. Lối kể chuyện thiếu thuyết phục ấy được duy trì xuyên suốt phim.

Ngoài ra, vì không chia hồi, những yếu tố cơ bản của một tác phẩm điện ảnh như cá tính nhân vật, những mâu thuẫn và đặc biệt là thông điệp chủ đạo cũng không được hiện lên rõ ràng. Từ đó, bộ phim rơi vào cảnh trôi tuột, khó đọng lại.

Thêm vào đó, tác phẩm đã lựa chọn việc phát triển mà không tập trung vào bất kỳ nhân vật chính nào. Thời lượng phim được chia đều cho cả gánh hát với mỗi người là những câu chuyện khác nhau. Cách làm này tương đối mạo hiểm và cần sự chắc tay của biên kịch trong việc xây dựng những khoảnh khắc và viết thoại.

Tuy nhiên, vì sa đà vào các mảng miếng hài, tác phẩm đã không làm được điều này, từ đó dẫn đến tính cách của đa số nhân vật hiện lên nhạt nhòa, kém ấn tượng.

Bên cạnh đó, những cảnh cận và trung khi nhân vật trò chuyện cũng được gán ghép lộn xộn, không rõ chủ ý. Cách quay phim cũng thiếu năng lượng, không bắt được nhiều chi tiết và tôn lên bầu không khí thiêng liêng của sân khấu.

Nhìn chung, Sáng đèn có cố gắng trong việc tái hiện thời kỳ đáng nhớ của cải lương, song vẫn chưa hoàn thiện.

Sáng đèn là một trong 4 phim Việt ra mắt vào dịp Tết Nguyên đán 2024. Tuy nhiên, sau chưa đầy 3 ngày khởi chiếu, nhà sản xuất bất ngờ đưa ra quyết định rút phim khỏi hệ thống rạp chiếu trên toàn quốc. Lý do đưa ra là vì ê-kíp muốn lựa chọn thời điểm ra mắt phù hợp và điều kiện tiếp cận khán giả tốt hơn.

Sau hơn một tháng, Sáng đèn trở lại rạp vào ngày 22/3. Song, màn tái xuất của bộ phim không thành công như mong đợi. Theo thống kê từ Box Office Vietnam, tính đến 17h ngày 24/3, phim thu về chưa đầy 2 tỷ đồng (bao gồm cả doanh thu từ đợt chiếu trước đó).

Trên bảng tổng sắp phòng vé, Sáng đèn xếp sau loạt tác phẩm quốc tế. Doanh thu cuối tuần của phim chỉ đạt khoảng 900 triệu đồng, với khoảng 10.000 vé được bán ra trên gần 1.000 suất chiếu. Điều này chứng tỏ tỷ lệ lấp đầy suất chiếu rất thấp. Trong khi đó, Exhuma: Quật mộ trùng ma vẫn đang dẫn đầu phòng vé, kiếm được 32 tỷ dịp cuối tuần. Những cái tên xếp sau lần lượt là Kung Fu Panda 4 (12,3 tỷ), Dune: Part Two (1,67 tỷ)...

Dễ thấy, chủ đề của Sáng đèn không phải "gu" của khán giả đại chúng nên tiềm năng thương mại không lớn.

Theo khảo sát, Sáng đèn chủ yếu được chiếu tại các cụm rạp thuộc hai thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM. Bên cạnh đó, các suất chiếu ở khung giờ đẹp cũng rất hạn chế.

Phim Sáng Đèn lụn bại ở rạp, Bạch Công Khanh, Hồng Vân, Hữu Châu không cứu nổi Pinky12 tháng trướcDù được đánh giá cao từ khi công bố, khi Sáng đèn lấy chủ đề là cải lương Việt Nam, chất liệu khá hiếm và ít phim điện ảnh nào khai thác. Tuy dời lịch chiếu và quy tụ dàn diễn viên khủng, nhưng Sáng đèn đến hiện tại vẫn thất bại nặng.