Sam Walton - Từ nhân viên giặt ủi trở thành "ông vua bán lẻ" giàu có nhất nước Mỹ

Sam Walton, sinh năm 1918, được mệnh danh "ông vua bán lẻ" và là người đặt nền móng cho sự giàu có và thịnh vượng của gia tộc Walton.

Ông cũng được lịch sử ghi nhận là một trong những người giàu nhất thế giới trong những năm cuối thế kỉ XX, đầu thế kỉ XXI. Những kinh nghiệm và bí quyết kinh doanh mà vị tỷ phú này tích lũy được trong cuộc sống, trong kinh doanh được hé lộ trong cuốn hồi ký "Made in America" được dịch thành nhiều thứ tiếng trên thế giới.

Đế chế của ông vua bán lẻ nước Mỹ

Sam Walton sinh ra ở Kingfisher, bang Oklahoma, nước Mỹ. Thời điểm năm 1962, Sam Walton chỉ là một công nhân làm thuê cho một tiệm giặt là tại thị trấn Bentonville, bang Arkansas. Hằng ngày, chàng thanh niên 28 tuổi này cùng 3 nhân viên khác đem những món đồ đã được là ủi sạch sẽ trao tận tay cho từng khách hàng. Lúc đó hai tập đoàn bán lẻ khổng lồ Kmart và Sears sở hữu hầu hết hệ thống cửa hàng bán lẻ tại Arkansas và các bang lân cận. Sau nhiều lần đi giao hàng, trực tiếp gặp đủ các loại khách hàng, Sam Walton đã phát hiện Kmart và Sears không hề xuất hiện ở các thị trấn nhỏ bé và hẻo lánh như Benton quê mình.

Thấy vậy, Sam Walton liền dốc toàn bộ số tiền 150 USD thuê 8 công nhân và thành lập một cửa hàng bán lẻ đầu tiên, lấy tên là Wal-Mart (Walmart) ngay tại thị trấn Bentonville quê ông vào năm 1962. Không ai có thể ngờ, đây chính là tiền thân của hệ thống bán lẻ lớn nhất thế giới sau này. Thời gian đầu khởi nghiệp, do vốn ít, kinh nghiệm thiếu, cửa hàng của Sam chủ yếu buôn sỉ bán lẻ theo phương châm lấy công làm lãi, cung cấp những nhu yếu phẩm cần thiết nhất. Nơi đây thu hút lượng khách lớn nhờ vào phong thái phục vụ chuyên nghiệp nhiệt tình, chất lượng tốt và giá cả phải chăng. Chỉ 3 năm sau, Walmart đã trở thành một trong những cửa hàng bán lẻ thu hút nhiều khách hàng tại thị trấn Benton.

Năm 1968, Walmart mở cửa hàng ở Claremore và Sikekton, lần đầu mở rộng ra ngoài phạm vi Askansas. Thành công đến như diều gặp gió, chỉ trong 2 năm, số lượng cửa hàng dưới tay Sam Walton quản lý đã lên tới 38 đơn vị, mang lại doanh thu 44,2 triệu USD.

Năm 1970, Walmart IPO trên NYSE, bán ra 300.000 cổ phiếu với mức giá 16,5 USD. Theo tính toán, nhà đầu tư sở hữu 100 cổ phiếu Walmart vào thời điểm đó với mức giá 1.650 USD thì giờ đây đã là chủ của khối tài sản trị giá 4,3 triệu USD. Năm 1987, vào ngày kỷ niệm 25 năm thành lập, Walmart đã có 1.198 cửa hàng với tổng doanh thu là 15,9 tỷ USD cùng 200.000 nhân viên. Ba năm sau, Walmart Stores đã vượt qua các đối thủ để trở thành nhà bán lẻ lớn nhất nước Mỹ với doanh số 32,6 tỷ USD, vượt qua đối thủ cạnh tranh Kmart Corp. Ngày nay, tập đoàn bán lẻ này có hơn 11.400 cửa hàng và tạo ra doanh thu 530 tỷ USD (tương đương GDP 2020 của Thuỵ Sĩ) cùng lượng nhân sự khổng lồ lên tới 2,2 triệu người (vượt số lượng quân chính quy của Trung Quốc). Trong suốt kỷ nguyên khởi nghiệp vàng son của "ông vua bán lẻ" Sam Walton, những gì người ta nhắc về Walmart khi ấy là tăng trưởng thần kỳ, tham vọng lớn đã tạo ra kỷ nguyên thống trị.

Sau khi thành công đưa Walmart trở thành nhà bán lẻ số 1 nước Mỹ năm 1991 với doanh thu 26 tỷ USD, Sam Walton qua đời chỉ một năm sau đó. Người kế nhiệm ông là Robson Walton - con trai cả nhà Walton, với trọng trách không để đế chế này sụp đổ. Nhưng thực tế là Robson Walton còn làm được nhiều hơn thế. Trong 20 năm ngồi ghế chủ tịch của Walmart, ông đã đưa doanh thu bán hàng của chuỗi này tăng gấp 5 lần, đạt 400 tỷ USD, lợi nhuận chạm mốc cao nhất lịch sử là 22 tỷ USD. Từ khi kế nghiệp đến lúc rời ghế chủ tịch (1992-2015), thế hệ thứ hai nhà Walton vẫn giữ được thành tích như thời của sáng lập viên Sam Walton, đó là giữ được ngôi vương chuỗi bán lẻ lớn nhất nước Mỹ và đưa gia tộc này vào vị trí giàu có nhất hành tinh.

Năm 2016, Walmart được chuyển giao cho thế hệ thứ ba nhà Walton, và nằm dưới sự điều hành của Steuart Walton (con trai Jim Walton). Trái với con đường quen thuộc của những tiền bối trong gia đình, hiểu biết về lĩnh vực kinh doanh điện tử đã giúp Steuart Walton định hình lại toàn bộ đế chế Walmart thông qua việc mở thêm chi nhánh ở nước ngoài, điều hành online, bán hàng trực tuyến, đầu tư vào các ngành công nghệ mới nổi.

Những thống kê rải rác trong năm 2020 cho thấy tốc độ kiếm tiền của những người thừa kế nhà Walton tăng khoảng nửa triệu USD mỗi phút và 2 tỷ USD mỗi tháng. Tổng tài sản của 7 người trong gia tộc này theo bảng xếp hạng Forbes là 220,2 tỷ USD, vượt xa so với cái tên đứng đầu danh sách tỷ phú là Jeff Bezos.

Cuộc đời phía sau khối tài sản khổng lồ

Gia đình Walton náu mình kỹ càng phía sau đế chế bán lẻ lớn nhất thế giới. Sam Walton nổi tiếng là người dạy con với quan điểm khiêm nhường và nỗ lực, như chính cách thức ông đối diện với thất bại: "Tôi đứng dậy từ thất bại, tiếp tục sau thất bại, làm lại trên thất bại và tự nhủ phải làm tốt hơn những gì đã thất bại".

Thế hệ thứ hai nhà Walton lại nổi tiếng về lòng từ thiện. Cả 4 người con của Sam Walton đều rót hàng tỷ USD vào các quỹ từ thiện và luôn ghi danh trong danh sách những nhà từ thiện tích cực nhất nước Mỹ.

Trên khắp nước Mỹ, tài sản của nhà Walton hiện diện ở những nơi xa hoa nhất. Robson Walton sở hữu một căn biệt thự ở thung lũng Paradise, bang Arizona, gần chân núi Camelback và là chủ một bộ sưu tập xe hơi cổ điển trị giá hàng tỷ USD. Alice Walton là người con út của Sam Walton dù không tham gia vào việc kinh doanh của gia đình cũng gây chú ý với bảo tàng Crystal Bridges - nơi lưu giữ bộ sưu tập nghệ thuật trị giá 500 triệu USD của riêng bà. Nữ tỷ phú này còn đặc biệt yêu thích ngựa và sở hữu những trang trại chăn nuôi ngựa rộng lớn ở bang Texas, Mỹ, trị giá hàng chục triệu USD. Năm 2014, bà mua một căn hộ 2 tầng sang trọng ở trung tâm thành phố New York với giá 25 triệu USD.

Phạm Thoại mời kiểm toán vào cuộc, nghi đẩy trách nhiệm cho mẹ Bắp? Đình Như10:15:19 04/04/2025Thông qua trang cá nhân sở hữu hơn 900.000 người theo dõi, tiktoker Phạm Thoại đã đăng tải báo cáo kiểm tra của công ty kiểm toán độc lập về quỹ từ thiện gần 20 tỷ đồng hỗ trợ bé Bắp.