Phan Đăng Di: cha đẻ loạt phim đoạt giải, chuyển hướng truyền hình liền gây sốt

Phan Đăng Di là một trong những nhà làm phim nghệ thuật độc lập nổi tiếng tại Việt Nam. Gần đây, anh chuyển hướng làm phim truyền hình đầu tay "Ước mình cùng bay", hiện đang nhận được nhiều phản hồi tích cực từ khán giả.

Phan Đăng Di sinh năm 1976 trong một gia đình nhà giáo, lớn lên trong các khu tập thể giáo viên từ Nam Phúc (Nam Đàn) đến Xuân Tiên, Xuân Viên (Nghi Xuân) rồi thành phố Vinh.

Phan Đăng Di tự nhận, chính từ quê hương Nghệ An - nơi sản sinh ra rất nhiều nhà yêu nước vĩ đại như Nguyễn Trường Tộ, Phan Bội Châu, Nguyễn Ái Quốc... đã giúp anh nhận ra một tinh thần yêu nước rất riêng của người Nghệ An: Tinh thần yêu nước gắn liền với ý thức canh tân.

Khi đang là học sinh lớp 11 tại Vinh, Đăng Di được thấy những hình ảnh Việt Nam đầy lung linh được đạo diễn Trần Anh Hùng đưa vào phim "Mùi đu đủ xanh". Phim thắng giải Caméra d'Or (Máy quay vàng) tại Liên hoan phim Cannes 1993.

Sự kiện Cannes năm đó gây chân động rất lớn trong anh. Vốn định trở thành một nhà văn, anh quyết định sẽ thi vào trường Điện ảnh. Một năm sau đó, anh dự kỳ thi đầu vào kéo dài một tuần của trường này.

Năm 1994, Phan Đăng Di thi đỗ vào Khoa Biên kịch, Trường Đại học Sân khấu và Điện ảnh Hà Nội. Đó là thời kỳ mà cả ngành điện ảnh đang vật lộn với thiếu thốn, lạc hậu và có lúc, anh cảm thấy... vỡ mộng làm phim! Ra trường với tấm bằng chuyên ngành biên kịch, anh được nhận vào làm ở Cục Điện ảnh như một công chức tập sự. Khi Cục thực hiện cuốn sách Lịch sử điện ảnh, anh có cơ hội gặp gỡ rất nhiều nhâ.n chứn.g, những người làm điện ảnh thời kỳ đầu, gặp gỡ và lấy tư liệu.

Thời kỳ đó, anh chưa nghĩ đến chuyện làm phim, muốn yên thân và thỉnh thoảng viết 1 kịch bản. Tuy nhiên, chính khoảng thời gian này cho anh một cái nhìn tổng thể về điện ảnh Việt Nam, cái gì đã và đang diễn ra. Anh khá thông suốt và hiểu được nội tình của lịch sử điện ảnh nước nhà.

Anh quyết định bỏ làm ở Cục Điện ảnh vì tự thấy có sự mâu thuẫn giữa mong muốn làm phim và chức phận của một công chức. Ngoài ra lúc đó, anh đã đi dạy cho chương trình Film Studies do Quỹ Ford tài trợ, mở tại trường ĐH Quốc gia Hà Nội. Lương dạy học cũng đủ sống; thêm nữa, anh có chút tiề.n tích lũy để thực hiện hồ sơ xin tài trợ cho bộ phim dài đầu tay Bi, đừng sợ. Anh bắt đầu đi chụp ảnh dự án, làm các hồ sơ, thuê dịch ra tiếng Anh và gửi đến các LHP.

Một điều đặc biệt trong các tác phẩm của Phan Đăng Di là luôn phảng phất đâu đó ký ức và hồn cốt văn hóa quê hương xứ Nghệ, nó có thể đến từ một mẩu ký ức tuổ.i thơ về những quả dưa hấu mọc hoang cạnh một bãi đá bóng mà cậu từng tìm cách giấu không cho những đứ.a tr.ẻ khác thấy. Đây là chi tiết được anh đưa vào một cách đầy ấn tượng trong phim "Bi, đừng sợ!". Nhưng, với Phan Đăng Di, ký ức và tình yêu quê hương không chỉ là chất liệu nghệ thuật, nó đã nằm trong tâm hồn người đạo diễn, để cách này hay cách khác, thành tinh thần điện ảnh luôn hướng về sự cách tân. Tinh thần này khởi nguồn từ khát khao muốn khám phá thế giới, tham vọng vượt lên chính mình, để vươn tới những điều mới mẻ trong sáng tạo, một dạng thức canh tân vốn làm nên bản sắc của bao thế hệ người Nghệ An.

Sau này, Phan Đăng Di được khán giả biết đến qua các bộ phim Chơi Vơi (biên kịch); Khi tôi 20 (phim ngắn); Bi, đừng sợ; Cha và con và; Chàng dâng cá, nàng ăn hoa.

Tác phẩm của Phan Đăng Di từng được công chiếu và tranh giải tại các Liên hoan phim Quốc tế hàng đầu như Cannes, Venice, Berlin, Busan... Hành trình hơn 15 năm theo đuổi làm phim, vị đạo diễn đã thay đổi nhiều thứ nhưng ngôn ngữ điện ảnh thì luôn nhất quán.

Năm 2024, đạo diễn Phan Đăng Di gây sốt khi lần đầu ra mắt phim Ước mình cùng bay - bộ phim truyền hình đầu tay sau nhiều thập kỷ chuyên tâm với phim điện ảnh.

Lấy thế mạnh về phong cách làm phim cá nhân, thường thể hiện sự nhạy bén trong việc tạo hình nhân vật và diễn đạt thông điệp về cuộc sống và xã hội, nam đạo diễn "thả hồn" vào dự án Ước mình cùng bay.

Sau 4 năm kể từ ngày khởi quay, Ước mình cùng bay chính thức trình làng đầu năm 2024. Hơn kỳ vọng, phim nhận được phản hồi khách quan từ khán giả yêu mến thể loại thanh xuân - gia đình nhờ câu chuyện đời thường, dung dị, nhẹ nhàng.

Thuộc thể loại tâm lý, tình cảm, gia đình, Ước mình cùng bay có bối cảnh xóm ngụ cư nhỏ vào những năm đầu thế kỷ 21, nơi cuộc sống thiếu thốn dần biến mất, nhường chỗ cho cuộc đua vươn tới giàu sang. Phim là hành trình về số phận của những con người mong muốn thoát nghèo, họ buộc phải bước vào cuộc mưu sinh với nhiều ước mơ, hoài bão và mất mát.

Bộ phim là cuộc sống không tô vẽ của xóm ngụ cư nghèo, thể hiện nhiều khía cạnh của cuộc sống, từ sự khắc nghiệt và bất công đến sự đoàn kết và hy vọng. Ước mình cùng bay đang phát sóng độc quyền trên VieON và nhận được sự đón nhận nồng nhiệt từ khán giả, trên cả mong đợi của đạo diễn.

Về tâm huyết của Phan Đăng Di, anh đã tỉ mỉ từng khâu ngay từ ban đầu như tuyển chọn diễn viên, làm việc cùng họ trong 4 tháng, mời các chuyên gia về diễn xuất và cựu tiếp viên trưởng hàng không hỗ trợ ê-kíp nắm bắt và hiểu được ý đồ của đạo diễn.

Anh tâm sự ban đầu phim không được để ý, cảm thấy hơi buồn nhưng nghĩ rằng dù phim không được quan tâm thì bản thân và cả ê-kíp cũng đã cố gắng hết sức, không nên quá buồn. Sau đó, phim được khán giả dần quan tâm, anh đỡ đi một phần áp lực. Từ tập 6 trở đi, tác phẩm nhận nhiều cuộc thảo luận, tương tác của khán giả.

Đạo diễn Phan Đăng Di: Tôi ít khi khen diễn viên Tin tài trợKhi thực hiện dự án Ước mơ mình cùng bay , đạo diễn Phan Đăng Di thừa nhận anh muốn tạo ra áp lực cho các diễn viên để họ có thể làm tốt hơn mỗi ngày.