NSND Thanh Hoa: Hành trình sự nghiệp, đời tư và tình yêu đầy cảm xúc

NSND Thanh Hoa – người đàn bà hát – là tượng đài sống động của âm nhạc cách mạng, của lòng bền bỉ, của yêu thương bất diệt, và vẫn luôn là chiếc cầu nối giữa hai thế hệ – thế hệ tôi, thế hệ bạn, và thế hệ trẻ ngày nay.

Khởi nguồn thiên tài – Tuổi thơ và niềm đam mê ca hát

Nguyễn Thị Thanh (sinh năm 1950, tại Đại Mỗ, huyện Từ Liêm, Hà Nội) – sau này được biết đến với nghệ danh Thanh Hoa – sinh trưởng trong gia đình đông con và điều kiện kinh tế khiêm tốn. Cha mất sớm, mẹ một mình nuôi mấy chị em trưởng thành; từ nhỏ, Thanh Hoa đã phụ mẹ đi rửa bát thuê và giúp việc nhà, thấm đẫm ý thức khổ cực, cần cù ngay từ thuở thiếu thời.

Từ năm 9 tuổi, cô bé thể hiện năng khiếu đặc biệt trong âm nhạc khi giành giải Nhất cuộc thi Giọng hát Họa mi ở Hà Đông – một dấu mốc sớm khẳng định khả năng ca hát thiên bẩm. Cha mẹ nhận ra con gái có giọng ngân dài, khỏe, truyền cảm, dù thân hình nhỏ bé: "Hồi ấy tôi rất gầy, chỉ có 42 kg, nhưng khi cất tiếng hát thì hơi dài lắm" – chính bà cũng chia sẻ sự ngạc nhiên về chất giọng đặc biệt của mình.

Ở tuổi 16 (năm 1970), Nguyễn Thị Thanh bước chân vào Trường Âm nhạc Việt Nam (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia), chuyên ngành thanh nhạc hệ trung cấp, rồi tốt nghiệp cùng năm.

Vươn lên ở Đài Phát thanh Giải phóng – Sự nghiệp ca hát chuyên nghiệp

Ngay sau khi tốt nghiệp, Thanh Hoa gia nhập Đài Phát thanh Giải phóng (còn gọi là "CP‑90") – đơn vị phát sóng bí mật, chuyên phục vụ chiến đấu. Địa bàn hoạt động rộng lớn, âm nhạc như tiếp thêm sức mạnh tinh thần cho bộ đội và đồng bào miền Nam.

Nghệ danh "Thanh Hoa" xuất phát từ hai nghệ sĩ cải lương Thanh Hùng và Ngọc Hoa – những người đã nhận bà làm em nuôi và góp phần xây dựng tên tuổi cô, đồng thời giữ bí danh để gửi vào miền Nam.

Ca khúc đầu tiên của Thanh Hoa phát sóng trên Đài CP‑90 là "Cánh chim mùa xuân" của nhạc sĩ Huỳnh Thơ – khởi đầu cho một sự nghiệp lẫy lừng. Thời điểm năm 1975, bà tham gia biểu diễn phục vụ chiến sĩ trên đường Trường Sơn trong Chiến dịch Hồ Chí Minh, đi bộ hàng chục cây số với chiếc loa nhỏ gắn trên vai. Đến cuối năm 1975, Thanh Hoa chuyển sang công tác tại Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) – con đường bà gắn bó suốt 31 năm, đến khi nghỉ hưu năm 2006. Tại VOV, bà trở thành một trong những giọng ca thu âm nhiều nhất lịch sử: khoảng 400–500 bản thu đơn ca, nếu tính thêm song ca và hợp xướng, con số vượt mốc 1.000 bài.

Các ca khúc để đời gắn liền tên tuổi bà như:

"Tình yêu của đất và nước" (Hoàng Vân).

"Khúc hát ru của người mẹ trẻ" (Phạm Tuyên).

"Con kênh ta đào", "Tàu anh qua núi", "Tình yêu trên dòng sông Quan họ" – nhạc sĩ Phan Lạc Hoa.

"Giữa Mạc Tư Khoa nghe câu hò Nghệ Tĩnh" (Trần Hoàn).

"Bác Hồ một tình yêu bao la" (Thuận Yến).

"Mùa xuân làng lúa làng hoa" (Ngọc Khuê), "Đường tàu mùa xuân" (Phạm Minh Tuấn).

Qua các kỳ lễ hội ca múa nhạc, những chuyến lưu diễn và chiến dịch âm nhạc phục vụ chiến đấu, giọng hát Thanh Hoa trở thành "công cụ xã hội" – như chính bà từng nói, để tri ân đồng bào và khắc ghi vai trò của âm nhạc trong thời kỳ chiến tranh.

Vinh quang – Giải thưởng và danh hiệu cao quý

Thanh Hoa từng đoạt Giải Nhất cuộc thi nhạc nhẹ quốc tế "Cóc Phây Vàng" (Bulgaria) vào năm 1982; tiếp đó là Huy chương Vàng Hội diễn Ca – Múa – Nhạc toàn quốc vào năm 1985; bằng khen tại cuộc thi 8 bài hát trên truyền hình Cuba và một giải ca khúc Tiệp Khắc xuất sắc.

Năm 2001, bà được Nhà nước phong tặng danh hiệu cao quý Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) – một minh chứng cho cống hiến lâu dài và tôn vinh giọng ca gắn bó với âm nhạc cách mạng.

Hậu nghỉ hưu – Sáng tạo không ngừng và chia sẻ tri ân

Sau khi nghỉ hưu vào năm 2006, Thanh Hoa không rút khỏi sân khấu. Bà tổ chức nhiều liveshow kỷ niệm, trong đó đáng chú ý là chương trình "Hát... thầm..." nhân dịp sắp nghỉ hưu và liveshow "Em vẫn như ngày xưa" vào dịp bà 70 tuổi. Mục tiêu của bà khi biểu diễn lúc này là tri ân khán giả, không phải tỏa sáng để khẳng định tài năng hay tăng tên tuổi.

Nữ nghệ sĩ từng tâm sự rằng dù giọng hát nay đã qua thời huy hoàng, nhưng nếu hát bằng tâm hồn, bằng ký ức, bà vẫn có thể truyền tải cảm xúc và tri ân đến khán giả. Và đúng như vậy, gần đây bà cộng tác cùng Hòa Minzy trong sáng tác "Rừng xanh vang tiếng Ta Lư" – màn kết hợp thế hệ trẻ – để tận mắt chứng kiến sự mến mộ của khán giả trẻ dành cho mình.

Bà chia sẻ: "Điều đó khiến tôi xúc động ... quên mình là ai, chỉ biết hát". Hiện tại, NSND Thanh Hoa đảm nhận vai trò Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền Nghệ sĩ Biểu diễn Âm nhạc Việt Nam (APPA), tích cực tham gia bảo vệ, hỗ trợ nghệ sĩ trẻ; đồng thời, bà sáng lập và điều hành phòng trà Aladin, thành lập công ty biểu diễn mang tên mình từ năm 1995.

Chuyện tình trắc trở – Hai cuộc hôn nhân, những mất mát và an nhiên

Hôn nhân đầu – Nhạc sĩ Phan Lạc Hoa

Thanh Hoa từng kết hôn với nhạc sĩ Phan Lạc Hoa – người sáng tác nhiều ca khúc dành riêng cho bà. Họ có hai cô con gái (Huyền Thư, Thái Lữ) và một cậu con trai đã mất sớm. Sau khi ly hôn, nhạc sĩ Phan Lạc Hoa tự kết thúc mạng sống vào năm 1982, gây chấn động làng âm nhạc – để lại dư luận và biến cố buồn cho Thanh Hoa.

Hôn nhân thứ hai – Nghệ sĩ xiếc Tôn Thất Lợi

Một vài năm sau, bà gặp nghệ sĩ xiếc Tôn Thất Lợi, người kém bà 6 tuổi, trong một chuyến lưu diễn chung. Ban đầu, gia đình chồng phản đối tuổi tác, nhưng cuối cùng họ cũng chấp nhận. Cuộc sống lứa đôi kéo dài hơn 40 năm, có một cậu con trai chung là Tôn Thất Sơn, từng là thí sinh Sao Mai 2009.

Năm 2017, ở tuổi ngoài 60, Thanh Hoa mặc váy cưới lần đầu tiên, tổ chức lễ cưới với ông – một nghi thức do ê‑kíp VTV2 – Người phụ nữ hạnh phúc thực hiện để tôn vinh tình yêu bền vững của họ.

Trong bài phỏng vấn, bà chia sẻ tình yêu dành cho cả hai người chồng: " Tôi yêu và quý trọng cả hai người chồng, cả hai cũng hết lòng yêu thương bà" . Một số khoảnh khắc đời thường như cùng nhau dắt trâu ra vườn, tên gọi trìu mến "ấy‑tớ", và câu chuyện tình vợ chồng như lời ông từng nói: "Cám ơn anh vì mấy chục năm qua đã phải chịu đựng một người vợ rất đanh đá như em".

Cuộc sống bình an – Tuổi già viên mãn

Hiện tại, NSND Thanh Hoa đã ngoài 75 tuổi. Bà cùng ông xã sống trong một gia trang rộng ngoại thành Hà Nội, thay cho căn hộ ồn ào nội đô. Khu vườn của họ rộng gần 1.000 m², trồng đủ rau xanh, hoa lá, cây cảnh, trở thành nơi nhiều người ưa viếng thăm vì vẻ bình dị nhưng tràn đầy sức sống thiên nhiên.

Ngày thường, bà vào bếp cùng chồng, chia sẻ công việc gia đình đơn giản: "Tôi không giỏi nữ công gia chánh... mỗi lần vào bếp là cả nhà lại lo lắng vì chắc chắn tôi sẽ làm hỏng". Hai vợ chồng thường dậy sớm hít thở không gian trong lành, uống trà, ngắm hoa nở – một cuộc sống thơ mộng tựa như trong truyện tích.

Dù có bệnh tuổi già (thoái hóa đốt sống, đau lưng, huyết áp...), sức khỏe bà vẫn tương đối ổn định, tinh thần lạc quan, thường xuất hiện biểu diễn để tri ân khán giả và truyền cảm hứng cho nghệ sĩ thế hệ sau.

Di sản và thông điệp cuối đời

NSND Thanh Hoa là hình tượng của một giọng hát cách mạng mạnh mẽ và bền bỉ, thể hiện bằng niềm tin mãnh liệt với khán giả và đất nước: Gần 1.000 bản thu âm tại VOV, thể hiện từ ca khúc chiến đấu đến những tác phẩm nặng tình lính quê hương.

Danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân – khẳng định vị thế hàng đầu của bà trong dòng nhạc đỏ

Từng được vinh danh tại cả trong và ngoài nước (Bulgaria, Cuba, Tiệp Khắc). Bà luôn tạo dựng không gian sống – tạo nền tảng gia đình vững chắc, qua những câu chuyện như hôn lễ ở tuổi 60, sống giữa thiên nhiên, hỗ trợ, yêu thương nhau.

Trải qua hai cuộc hôn nhân, gánh chịu đau buồn và đứt gánh (chồng đầu tự kết thúc mạng sống), Thanh Hoa vẫn mở rộng trái tim, sống tiếp và tận hưởng yêu thương – minh chứng cho đức tin và tình nghĩa bền lâu. Bà luôn sống đúng tinh thần: " Một khi đã là quá khứ, xin hãy để quá khứ ngủ yên để cô có thể trẻ được, hồn nhiên được và yêu thương được...".

Những năm tháng cuối đời, Thanh Hoa đặt trọng tâm vào những đóng góp cho đời sống đương đại:

Biểu diễn tri ân khi có cơ hội.

Mở đường sân khấu cho nghệ sĩ lớn tuổi.

Bảo vệ quyền lợi nghệ sĩ trẻ qua APPA.

Duy trì cảm hứng âm nhạc bằng cách tổ chức phòng trà, kết nối thế hệ trẻ.

Lan tỏa tinh thần tỉnh thức, thái bình, yêu thương từ khung cảnh gia đình rực xanh. Cuộc đời của NSND Thanh Hoa là bài ca lớn ca ngợi sự kiên cường, tài năng, nhân ái, và đặc biệt là tình yêu bền vững – với âm nhạc, đất nước, gia đình và con người. Chính nhờ sự nghiệp hơn 55 năm (tính từ thắng giải Giọng hát Họa mi – 1960 đến nay 2025), gần 1.000 bản thu, và câu chuyện đời đầy cảm hứng, bà trở thành biểu tượng tuyệt vời trong văn hóa Việt.

Nhật Linh ca bolero nức tiếng mất một tay vì xe container, bán trà sữa mưu sinh Mỹ Hoa22:56:28 24/06/2025Ca sĩ Nhật Linh sinh năm 1972, từng ghi dấu trong lòng khán giả yêu nhạc bolero, trữ tình nhờ chất giọng ấm áp, truyền cảm và phong cách riêng biệt. Anh từng là cái tên quen thuộc với nhiều sân khấu lớn nhỏ, được nhiều người yêu mến.