NS Ánh Hoa: 60 năm cống hiến vì nghiệp diễn, cuối đời sống cô độc, khi mất không chồng con đưa tiễn

Trên màn ảnh, nghệ sĩ Ánh Hoa thường vào vai những người mẹ hồn hậu nhưng chịu nhiều mất mát, đau thương. Ngoài đời, cuộc sống lúc sinh thời của bà cũng truân chuyên, khó khăn không kém trên phim.

60 năm tâm huyết với nghề diễn

Cố nghệ sĩ Ánh Hoa tên thật là Nguyễn Ánh Hoa, sinh năm 1941 tại Bến Tre trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật, với bố là nghệ sĩ cải lương Văn Danh và mẹ là nghệ sĩ cải lương Ánh Nguyệt, giỏi về hát bội. Bà cất tiếng khóc chào đời ngay trong đoàn hát Tỷ Phượng.

Ngay từ nhỏ, nghệ sĩ Ánh Hoa đã lớn lên với những làn điệu vọng cổ, sống trong bầu không khí cải lương, tuồng cổ khi liên tục được theo cha mẹ đi diễn khắp nơi cùng gánh hát. Bà cũng được cha mẹ mình dạy cải lương, hát bội từ rất sớm.

Nhờ đó, tài năng nghệ thuật của Ánh Hoa sớm nảy mầm. Mới 7 tuổi, bà đã bước lên sân khấu cải lương, hóa thân vào vai Na Tra trong vở Na Tra lóc thịt của gánh hát Tỷ Phượng. Đây là vai diễn đầu tiên đưa Ánh Hoa đến với sân khấu và được khán giả đón nhận tích cực.

Với tài năng nở sớm, năm 15 tuổi, Ánh Hoa đã trở thành đào chính, hội tụ đầy đủ cả thanh và sắc, thường xuyên đảm nhiệm những vai quan trọng trên sân khấu cải lương.

Khán giả ngày nay thường chỉ biết tới Ánh Hoa với những vai diễn trên phim truyền hình. Ít ai biết, bà có một giọng hát rất hay, nội lực và kĩ thuật, truyền cảm.

Vào nghề và nổi tiếng sớm nên nghệ sĩ Ánh Hoa kết hôn cũng sớm. Chỉ một năm sau khi trở thành đào chính, bà kết hôn với nghệ sĩ cải lương Minh Chí (khi mới 16 tuổi).

Kể từ đây, Ánh Hoa giảm bớt việc đi hát để tập trung chuyển sang làm bầu gánh hát. Bà cùng chồng thành lập gánh Minh Chí và dìu dắt đoàn đi khắp nơi biểu diễn, phục vụ khán giả, phát huy truyền thống cải lương của gia đình.

Sau một thời gian lưu diễn khắp nơi, sống đời gạo chợ nước sông, tới năm 1976, hi vợ chồng Ánh Hoa về đoàn Trần Hữu Trang cộng tác. Tại đây, bà có những vai diễn rất thành công như nhũ mẫu trong Dương Vân Nga, bà mẹ trong Kiều Nguyệt Nga...

Trong suốt sự nghiệp hơn 50 năm của mình, nghệ sĩ Ánh Hoa đã trải qua hơn 200 vai diễn khác nhau, với đầy đủ sắc thái, tầng lớp, thân phận. Tuy nhiên, bà nổi bật hơn cả với loạt vai già. Ngay từ năm 16 tuổi, Ánh Hoa đã nhập vai già, vai lão và đóng liên tục tới tận bây giờ.

Không chỉ trên sân khấu cải lương, nghệ sĩ Ánh Hoa còn nổi tiếng với những vai bà mẹ trên phim ảnh, từ video ca nhạc cho đến truyền hình, điện ảnh, minh họa cho các tiểu phẩm kịch. Bà coi vai già như một duyên nợ trong sự nghiệp của mình. Bà nói:

"Khi đóng phim tôi cũng phải ngược xuôi, lúc băng rừng, có khi lội suối. Tôi có hơn 200 vai diễn bà lão, người mẹ chịu nhiều mất mát, đau thương. Hầu như vai nào tôi cũng khóc và lấy nước mắt khán giả.

Nhiều người nói "vai diễn vận vào người" nhưng tôi không thấy sợ. Đời người nhiều bi kịch lắm, tôi chỉ sợ mất niềm tin vào cuộc sống".

Năm 1990, đoàn làm phim Người tình của Pháp qua Việt Nam quay. Họ casting tuyển chọn rất nhiều nữ diễn viên cho vai bà Đô nhưng vẫn không ưng ý.

Cuối cùng, nghệ sĩ Ánh Hoa lọt vào mắt xanh của đạo diễn Jean-Jacques Annaud chỉ qua một ánh nhìn và được giao vai một cách nhanh chóng. Vai diễn này là dấu ấn điện ảnh xuất sắc của nghệ sĩ Ánh Hoa.

Đạo diễn Trần Anh Hùng sau khi xem phim Người tình đã quá thích thú, liền giao ngay cho Ánh Hoa vai bà Ty trong phim điện ảnh Mùi đu đủ xanh.

Nhờ bộ phim này, Ánh Hoa được sang Pháp quay ba tháng, với mức cát xê rất cao vào thời điểm bấy giờ. Vai diễn này cũng gây ấn tượng với nhiều khán giả quốc tế.

Sau này, nghệ sĩ Ánh Hoa tiếp tục được người Pháp mời tham gia phim điện ảnh Sài Gòn nhật thực. Lối diễn sâu sắc và tinh tế, đậm chất Á Đông của bà rất được lòng giới phê bình và làm phim phương Tây.

Ngoài những phim điện ảnh hợp tác với nước ngoài, nghệ sĩ Ánh Hoa còn để lại nhiều dấu ấn qua những bộ phim đình đám như: Người đẹp Tây Đô, Đồng tiền xương máu, Đất phương Nam, Xóm nước đen, Hải Nguyệt, Giao thời, Giã từ dĩ vãng, Người Bình Xuyên, Mùa len trâu...

Suốt 50 năm chuyên đóng vai già, nghệ sĩ Ánh Hoa từng nhiều lần đưa cuộc sống của chính mình vào vai diễn và có thói quen quan sát những chuyển động xung quanh. Bà quan niệm, là nghệ sĩ phải có trái tim mẫn cảm, đau cái đau của nhân loại.

Chia sẻ với Zing, NSND Bạch Tuyết khẳng định: "Chị Ánh Hoa là một nghệ sĩ cải lương đặc biệt, tài hoa. Đối với vai bà mẹ Lão Bà trong vở Kiều Nguyệt Nga, không ai có thể làm tốt hơn chị ấy. Tôi vô cùng trân trọng tài năng và phẩm chất của nghệ sĩ Ánh Hoa".

Cuộc đời bi kịch, ngập nỗi đau mất mát nhưng không gục ngã

Tuy thành công trên điện ảnh, nhưng nghệ sĩ Ánh Hoa lại có đời sống khá gian truân và nhiều đau thương. Vào thời kì cải lương suy tàn, bà từng phải nghỉ hát đi bán cơm tấm ở gần cầu chữ Y, làm nhiều công việc khác để trang trải cuộc sống, nuôi gia đình.

Nghệ sĩ Ánh Hoa có tổng cộng 4 người con, nhưng cả 4 đều qua đời vì bệnh tim. Con gái đầu của mất lúc 10 tuổi, con thứ hai mất năm 2016, con trai thứ ba lúc 50 tuổi và con út mất lúc 24 tuổi. Năm 1995, chồng bà cũng qua đời vì bệnh xơ gan.

Là một người vợ, người mẹ, nghệ sĩ Ánh Hoa đã hết lòng, dốc sức chăm sóc chồng con, nhưng vẫn không tránh được sự nghiệt ngã của số phận. Bà nghẹn ngào:

"Chồng tôi mất sớm, bốn đứa con cũng lần lượt ra đi vì bệnh tim. Con gái đầu qua đời lúc được 10 tuổi. Đứa thứ hai mất cách đây ba năm.

Con trai thứ ba mất lúc 50 tuổi, còn đứa út cũng lìa đời sớm lúc 24 tuổi. Nhiều lúc ngồi nghĩ tôi lại buồn, vì toàn rơi vào cảnh "Người tóc bạc tiễn kẻ đầu xanh".

Tuy đau đớn là thế, nhưng lúc sinh thời nghệ sĩ Ánh Hoa chưa bao giờ gục ngã. Bà vẫn tiếp tục đứng vững để hoạt động nghệ thuật. Ngay trong thời điểm khó khăn phải đi bán cơm tấm, bà vẫn mong chờ sân khấu sáng đèn để được quay trở lại với khán giả.

Không chỉ mạnh mẽ, nghệ sĩ Ánh Hoa còn có một trái tim nhân hậu, biết yêu thương, chia sẻ cùng người khác. Bà nói:

"Nhiều nghệ sĩ như Năm Châu, Phùng Há... từng nói quan trọng trong nghệ thuật không phải là những thành công có được mà là thành công đó có tác động đến đời sống của công chúng thế nào.

Tôi cho rằng sự tử tế của người nghệ sĩ không chỉ thể hiện ở tài năng, năng lực mà còn là ở tính cách, cư xử của họ với mọi người xung quanh. Họ phải là người biết học hỏi, lắng nghe và sửa chữa những sai sót.

Giờ tôi đi quay phim với nhiều người trẻ tham gia các lĩnh vực ca nhạc, điện ảnh và thấy họ sống vội quá. Làm người nghệ sĩ tử tế theo tôi khó lắm".

Vì đã mất hết người thân nên ở tuổi xế chiều, nghệ sĩ Ánh Hoa đã sống một cuộc sống giản dị cùng người em gái trong một căn nhà thuê. Tới tận trước khi mất, bà vẫn đi diễn miệt mài dù mức cát xê không cao.

Diệu Hiền: Tuổi thơ nhặt chuối ngoài chợ ăn, uống nước vòi công cộng, U80 bệnh tật, ở viện dưỡng lão Hoàng Phúc13:22:32 09/04/20229 năm qua, Viện dưỡng lão nghệ sĩ sân khấu trở thành tổ ấm của Diệu Hiền, đệ nhất đào võ của cải lương một thời. Tuổi thơ cơ cực NSƯT Diệu Hiền tên thật là Lâm Thị Hiền, sinh năm 1945 tại Bạc Liêu. Bà mồ côi cha từ nhỏ. Gia đình...