Những sự tích bí ẩn đằng sau ngày Tết: Câu chuyện đặc sắc về những tục lệ ẩn?

Tết Nguyên Đán - dịp lễ trong năm của người Việt - luôn gắn liền với những truyền thống và những câu chuyện mang đậm giá trị văn hóa. Bên cạnh đó, ngày tết cũng tồn tại những sự tích kỳ bí, mang đến cho người dân niềm tin và hy vọng đầu năm.

Vào những ngày xưa, người dân Việt Nam luôn tìm cách để đo lường thời gian và tuổi tác. Một câu chuyện kể rằng vua của một vùng đất thanh bình quyết định thưởng cho người già nhất trong vương quốc. Tuy nhiên, không ai biết rõ ai là người già nhất, bởi lẽ không ai có thể nhớ chính xác tuổi của mình. Vua đã ra lệnh cho sứ giả đi tìm kiếm các vị thần để hỏi về điều này.

Thần Sông chỉ về Biển, Thần Biển lại chỉ về Núi, còn Thần Núi lại chỉ về Mặt Trời. Sau một thời gian tìm kiếm, sứ giả gặp được một bà lão hái hoa đào. Bà đã dùng hoa đào để đếm tuổi mỗi khi hoa nở, qua đó biết được thời gian trôi qua. Vua biết được chuyện này và quyết định lấy hoa đào làm dấu hiệu để tính tuổi. Mỗi lần hoa đào nở, người dân sẽ đón mừng Tết Nguyên Đán kéo dài ba ngày ba đêm, một truyền thống ý nghĩa để tận hưởng niềm vui và kỷ niệm thời gian trôi qua. Từ đó, Tết Nguyên Đán trở thành dịp lễ tết lớn của người dân Việt, nối dài mãi đến ngày nay.

Bên cạnh hoa đào, một loài hoa khác cũng mang nhiều ý nghĩa trong dịp Tết chính là hoa mai vàng. Theo truyền thuyết, hoa mai gắn liền với câu chuyện về cô gái tên Mai, con của một thợ săn nổi tiếng. Cô được đào tạo thành một nữ hiệp sĩ tài ba từ khi còn nhỏ. Một ngày, khi yêu tinh chiếm đóng ngôi làng, Mai và cha cô đã đi thanh trừng con quái vật. Dù giết được yêu tinh, Mai đã xả thân để bảo vệ người dân.

Nhờ vào sự thương xót và lòng nhân từ của Ngọc Hoàng, cô được tái sinh và trở lại gia đình trong vòng chín ngày. Tuy nhiên, sau khi gia đình cô qua đời, Mai không trở về mà hóa thành cây hoa mai vàng. Hoa mai này chỉ nở rộ vào dịp Tết, kéo dài trong suốt chín ngày, mang đến may mắn và xua đuổi tà ma. Chính vì thế, hoa mai vàng trở thành biểu tượng của sự an lành, thịnh vượng và niềm tin vào một năm mới tràn đầy hy vọng.

Mỗi dịp Tết đến xuân về, người Việt lại dựng cây nêu trước nhà, đây là một phong tục rất đặc trưng của ngày Tết. Theo một sự tích dân gian, cây nêu không chỉ mang ý nghĩa trang trí mà còn là biểu tượng của cuộc chiến giữa con người và quỷ để bảo vệ ruộng đất. Câu chuyện kể rằng, vào những năm xưa, ma quái và quỷ dữ thường xuyên quấy phá, làm hại người dân, gây ra nạn đói kém và bệnh dịch.

Nhưng với sự giúp đỡ của Phật, con người đã chiến thắng quỷ dữ. Để kỷ niệm chiến thắng này và tránh sự can thiệp của quỷ, người ta treo cây nêu trước nhà, kèm theo lá dứa và vôi bột, tin rằng những thứ này sẽ khiến quỷ không dám bén mảng đến. Cây nêu không chỉ là một biểu tượng truyền thống mà còn mang một ý nghĩa lịch sử sâu sắc về sự khôn ngoan và trí tuệ của người Việt trong việc bảo vệ gia đình khỏi những thế lực huyền bí.

Sự tích về Táo Quân là một trong những câu chuyện nổi bật trong ngày Tết. Theo truyền thuyết, ngày xưa có một đôi vợ chồng nghèo, người chồng suốt ngày say rượu và uy hiếp vợ. Một ngày, vợ bỏ đi và gặp được một người thợ săn tốt bụng. Họ kết hôn và sống hạnh phúc, nhưng tai họa lại đến khi vợ cũ của người thợ săn tự tử vì bị hiểu lầm. Khi người chồng cũ hối hận, anh đã tự mình đốt cháy bản thân để đi cùng vợ cũ.

Ngọc Hoàng thấy được sự ăn năn của họ và quyết định hóa thân họ thành Táo Quân - những vị thần cai quản bếp núc của mỗi gia đình. Vào mỗi dịp cuối năm, người dân Việt cúng Táo Quân để tiễn các vị thần về trời và mong muốn một năm mới bình an, hạnh phúc. Câu chuyện này thể hiện lòng nhân ái và sự chuộc tội trong cuộc sống, đồng thời khuyến khích mọi người sống nhân hậu, biết quan tâm đến người khác.

Hoa đào - biểu tượng của mùa xuân, cũng mang theo những câu chuyện huyền bí từ xưa. Một sự tích kể rằng, trước kia có hai thần Trà và Uất Lũy sống trên cây đào ở núi Sóc Sơn. Hai vị thần này chuyên bảo vệ người dân khỏi ma quái, tà ma. Tuy nhiên, khi hai vị thần lên chầu Ngọc Hoàng vào dịp cuối năm, ma quái lại hoành hành. Để bảo vệ bản thân, người dân đã bẻ cành đào về trang trí trong nhà, nhằm xua đuổi tà ma.

Từ đó, hoa đào không chỉ là biểu tượng của mùa xuân mà còn gắn liền với tín ngưỡng tâm linh của người Việt, mang lại sự bình an và may mắn trong năm mới.

Có một câu chuyện về hoa Thuỷ Tiên, loài hoa đẹp đẽ được cho là mang lại tài lộc. Câu chuyện kể về một ông phú hộ có bốn người con trai. Khi qua đời, ông yêu cầu các con chia đều tài sản cho nhau. Tuy nhiên, ba người anh đã lừa dối và chỉ để lại cho em út một mảnh đất khô cằn. Em út buồn bã nhưng không bỏ cuộc, và rồi một bà tiên xuất hiện, bảo rằng mảnh đất đó chứa kho tàng quý giá.

Kể từ đó, em út chăm sóc đất đai và phát triển một loại hoa quý, gọi là hoa Thuỷ Tiên. Mỗi năm vào mùa xuân, hoa Thuỷ Tiên nở rộ, mang lại tài lộc và sung túc. Chính nhờ sự phát triển này mà em út trở nên giàu có và hạnh phúc, trong khi ba người anh chỉ nhận lại sự nghèo khó.

Mỗi dịp Tết, người dân Việt không thể thiếu bánh chưng và bánh dày, những món ăn mang đậm ý nghĩa truyền thống. Sự tích về bánh chưng và bánh dày liên quan đến việc chọn người kế vị vua Hùng. Lang Liêu, con trai của vua Hùng, đã dùng gạo nếp, đậu xanh và thịt để làm ra hai loại bánh này. Bánh chưng hình vuông tượng trưng cho đất, trong khi bánh dày hình tròn tượng trưng cho trời.

Sự tinh tế và ý nghĩa sâu sắc của những món bánh này đã khiến Lang Liêu được chọn làm người kế vị, và từ đó bánh chưng, bánh dày trở thành biểu tượng của lòng biết ơn tổ tiên và sự hòa hợp giữa trời và đất.

Cuối cùng, trong những ngày Tết, người Việt có tục đốt pháo và rắc vôi bột để xua đuổi tà ma. Câu chuyện kể rằng, có một đôi vợ chồng ác quỷ tên là Na-Á và bà Nma-Á, chuyên gây hại cho dân gian. Để đuổi chúng đi, người dân đã học cách đốt pháo và tạo ra tiếng ồn, ánh sáng trong đêm giao thừa, giúp xua đuổi các thế lực xấu. Tục đốt pháo và rắc vôi bột không chỉ là phong tục mà còn mang lại sự bình an, xua đuổi điều xui xẻo trong năm mới.

Những sự tích về Tết Nguyên Đán không chỉ là những câu chuyện truyền thống mà còn là những giá trị tinh thần sâu sắc, góp phần tạo nên bản sắc văn hóa của người Việt. Từ hoa mai, hoa đào, bánh chưng đến tục đốt pháo, mỗi phong tục đều mang theo một thông điệp về sự đoàn kết, lòng biết ơn và hy vọng cho một năm mới an lành, thịnh vượng.

Trạng nguyên Lương Thế Vinh: Thần đồng toán học hay thánh "ăn may"? Nguyễn Khanh09:56:43 04/02/2025Lương Thế Vinh là một trong những nhân vật nổi bật trong lịch sử khoa bảng Việt Nam. Ông là người được mệnh danh là Trạng Lường một Trạng nguyên hiếm có trong lịch sử nước ta với tài năng vượt trội về toán học ở Đại Việt.