Mỹ nhân bi thảm nhất sử Việt, từ vua nhà Lý bị giáng làm vợ tướng quân nhà Trần

Lý Chiêu Hoàng , vị vua cuối cùng nhà Lý, chịu số phận bi thảm: từ ngôi Thiên Tử bị ép nhường ngôi cho chồng, bị phế truất làm hoàng hậu, sau đó bị giáng làm công chúa và gả cho Lê Phụ Trần. Cuộc đời bà đã trải qua vô vàn sự ê chề của vòng xoáy quyền lực.

Trong dòng chảy lịch sử đầy biến động của Đại Việt, có một cái tên luôn gợi lên nhiều day dứt và xót xa: Lý Chiêu Hoàng. Sinh năm Mậu Dần (1218), là con gái thứ hai của vua Lý Huệ Tông và hoàng hậu Trần Thị Dung, số phận của bà đã được định đoạt ngay từ khi chào đời – gắn liền với thời kỳ suy tàn của nhà Lý (1010-1225), một vương triều từng rực rỡ nhưng đang dần đi đến hồi kết. Câu chuyện về nữ hoàng đầu tiên và duy nhất trong lịch sử Việt Nam không chỉ là một bi kịch cá nhân mà còn là khúc cuối đầy biến động của một triều đại.

Sinh ra trong thời loạn: gánh nặng vương triều suy tàn từ thuở ấu thơ

Theo Đại Việt sử ký toàn thư, khi Lý Chiêu Hoàng chào đời, nhà Lý đã đứng bên bờ vực sụp đổ. Ông nội của bà, tức Lý Cao Tông, nổi tiếng là một vị vua "chơi bời vô độ, chính sự, hình pháp không rõ ràng, giặc cướp nổi lên như ong, đói kém liền năm", khiến cơ nghiệp nhà Lý từ đó suy yếu trầm trọng. Trong khi đó, vua Lý Huệ Tông – cha của Lý Chiêu Hoàng – vào cuối đời cũng thường xuyên chìm đắm trong rượu chè, lâm bệnh gần như điên loạn, không còn khả năng cáng đáng triều chính.

Trong bối cảnh triều đình mục ruỗng và xã tắc bất an, số phận đã đẩy một cô bé mới 6 tuổi lên ngai vàng. Năm 1224, Lý Huệ Tông đã quyết định nhường ngôi cho con gái mình, lấy niên hiệu là Thiên Chương Hữu Đạo. Từ đây, Lý Chiêu Hoàng chính thức trở thành nữ hoàng đầu tiên và duy nhất trong lịch sử Việt Nam – một vinh dự gắn liền với bi kịch.

"Ép nhường ngôi" và cuộc hôn nhân đầy bi kịch: chấm dứt vương triều 200 năm thịnh trị

Bước ngoặt lớn nhất trong cuộc đời Lý Chiêu Hoàng và cũng là dấu chấm hết cho triều Lý, chính là sự xuất hiện của Trần Thủ Độ. Năm 1225, vị quan đầy quyền lực này đã dàn xếp khéo léo để cháu mình là Trần Cảnh (vua Trần Thái Tông sau này) được vào cung hầu hạ Chiêu Hoàng. Trần Cảnh, với vẻ ngoài nhanh nhẹn và thông minh, đã được Chiêu Hoàng gần gũi, yêu mến và thường xuyên trêu đùa.

Từ đó, Trần Thủ Độ đã "sắp xếp" một cách hoàn hảo cuộc hôn nhân giữa Lý Chiêu Hoàng và Trần Cảnh – cháu của ông. Ngay sau đó, với quyền lực và tầm ảnh hưởng của mình, Trần Thủ Độ đã thực hiện một cuộc chuyển giao triều chính đầy ngoạn mục và nghiệt ngã: ông để Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi (thực chất là ép nhường) cho chồng mình, Trần Cảnh.

Năm 1225, khi vừa lên ngôi không lâu, Lý Chiêu Hoàng buộc phải nhường ngôi cho Trần Cảnh, chính thức chấm dứt triều đại nhà Lý sau hơn 200 năm thịnh trị – một vương triều đã đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển của Đại Việt. Bà trở thành hoàng hậu của Trần Thái Tông và được gọi là Chiêu Thánh.

Cuộc đời bi thảm của Lý Chiêu Hoàng: mất con, bị phế, đi tu và hôn nhân cuối đời

Số phận dường như vẫn không buông tha Lý Chiêu Hoàng. Năm 1232, bà hạ sinh thái tử nhưng con yểu mệnh, nỗi đau mất con khiến bà ốm đau liên miên. Năm 1237, bà bị phế truất ngôi hoàng hậu, giáng làm công chúa, nhường chỗ cho chị mình. Quá buồn chán, bà xuất gia đi tu.

Sau 21 năm cô độc cửa Phật, số phận lại rẽ sang trang mới. Bà được gả cho tướng Lê Phụ Trần, người đã cứu Trần Thái Tông. Trong 20 năm sống cùng ông, Chiêu Thánh tìm thấy bình yên, sinh được hai con là Lê Tông và Lê Ngọc Khuê. Bà qua đời năm 1278, một năm sau Trần Thái Tông băng hà.

Mặc dù là vị vua chính thức cuối cùng của nhà Lý, Lý Chiêu Hoàng lại không được sử sách công nhận công bằng. Trong 9 vị vua nhà Lý, chỉ 8 vị trước bà được thờ tại Đền Đô, còn bà – nữ hoàng với số phận bi kịch và là cầu nối quan trọng cho sự chuyển giao triều đại – lại bị thờ tại Đền Rồng.

Sự "phân biệt" này cho thấy cái nhìn chưa thật sự khách quan của hậu thế. Cuộc đời Lý Chiêu Hoàng là bản trường ca bi tráng, nơi số phận cá nhân hòa quyện với biến cố lịch sử, và những đóng góp (dù bất đắc dĩ) của bà vẫn cần được ghi nhận trọn vẹn và công tâm trong dòng chảy lịch sử Việt Nam.

NSND Bạch Tuyết khóc nghẹn, hát tiễn biệt tri kỉ, cha đẻ tác phẩm 'Công chúa Ngọc Hân' Lê Duy Hạnh Yaya14:45:33 08/09/2023Thông tin tác giả Lê Duy Hạnh - cha đẻ của hàng loạt tác phẩm sân khấu nổi tiếng qua đời khiến nhiều người bàng hoàng, xót xa. Trong đó, NSND Bạch Tuyết, người gắn liền với ông đã xúc động không kìm được cảm xúc.