Mời dùng bữa bày tỏ sự hiếu khách, văn hóa lễ hội đặc sắc của Đông Timor

Đông Timor là một quốc gia sôi động thuộc khu vực Đông Nam Á với nhiều khung cảnh thiên nhiên xinh đẹp cùng nền ẩm thực đặc sắc, những công trình kiến trúc mang đậm phong cách của Bồ Đào Nha.

Bên cạnh đó, nền văn hóa đặc sắc với những nét đặc trưng, đa dạng và phong phú cũng là một yếu quan trọng giúp Đông Timor tạo được sức hút mạnh mẽ với nhiều người.

1. Văn hóa giao tiếp

Người dân Đông Timor có bản chất vui vẻ, hiếu kỳ và hiếu khách, họ là một dân tộc hiếu học, hòa đồng, thích trao đổi và giao lưu văn hóa với các đất nước trên thế giới. Theo văn hóa Đông Timor, khi được mời dùng bữa, khách thường ăn chung với chủ gia đình, vợ và con cái sẽ lo phục vụ rồi ăn sau. Theo phép lịch sự, bạn chỉ nên lấy ít thức ăn lúc đầu, rồi sau đó xin thêm. Làm điều này khi được mời ăn ở đây sẽ giúp bạn gây được ấn tượng tốt với chủ nhà và khiến họ vui vì khách bạn thích thức ăn của họ.

Bắt tay là văn hóa được chú trọng ở đây như là kết quả của một thời thuộc địa Bồ Đào Nha. Phụ nữ thường hôn lên má hoặc hôn gió, thường là hôn lên cả hai má. Chào nhau trên đường là văn hóa được coi trọng. Luôn luôn hỏi xin phép trước khi chụp ảnh hay quay phim người khác, nhưng thường người Timor rất vui vẻ khi được chụp hình. Hãy nói "Bele?" (nghĩa là "Tôi có thể?" trong ngôn ngữ Tetun) và gần như là bạn sẽ nhận được nụ cười và câu trả lời "bele, bele" nghĩa là "được, được", ngược lại "Labele" nghĩa là không được và bạn không được chụp ảnh. Timor Leste là một nền văn hóa truyền thống lớn, bảo thủ với các giá trị Kito Giáo mạnh mẽ. Người lớn tuổi, nhà thờ và các lãnh đạo được kính trọng cao. Như một quy luật chung, tên (first name) chỉ được sử dụng trong các mối quan hệ thân thiết, nếu không, chỉ sử dụng "Senhor" cho đàn ông và "Senhora" cho phụ nữ.

2. Ẩm thực

Ẩm thực từ lâu đã được mọi người xem là một yếu tố quan trọng góp phần tạo nên sự đặc sắc, đặc trưng cho văn hóa Đông Timor. Với lịch sử bị đô hộ bởi thực dân Bồ Đào Nha vào thế kỷ XVI đồng thời bị xâm lăng và chiếm đóng bởi Indonesia vào năm 1975, chính vì thế ẩm thực chịu sự ảnh hưởng mạnh mẽ của ẩm thực Đông Nam Á cũng như ẩm thực Bồ Đào Nha. Các nguyên liệu thường xuyên được sử dụng trong các món ăn của vùng đất này có thể kể đến như cá, thịt lợn, húng quế, me, các loại đậu, gạo, ngô, rau củ và các loại rau quả nhiệt đới như xoài, mít, sầu riêng.

Bên cạnh đó, người Đông Timor thường chế biến các món ăn theo hai trường phái là món chay và món mặn. Món chay với nguyên liệu chủ yếu như khoai lang, ngô, sắn, các loại đậu còn món mặn với nguyên liệu là thịt gia cầm, thịt lợn, thịt dê, cá. Những món ăn tiêu biểu tạo nên nét đặc trưng cho Đông Timor là món Tapai, món Caril, Feijioada, Pastel de nata, bánh Bibinka, Akar.

3. Tôn giáo

Một trong những nét tiêu biểu mang lại sự độc đáo và đặc trưng cho văn hóa Đông Timor đó chính là tôn giáo. Nếu như Thái Lan được mệnh danh là xứ sở Chùa Vàng với lượng lớn người dân theo đạo Phật giáo hay Indonesia nổi tiếng với đạo Hồi giáo thì Đông Timor lại gây được ấn tượng với mọi người khi trở thành nước thứ hai ở Châu Á có số người theo đạo Công giáo Rôma lên đến 90%. Giáo hội Công giáo không chỉ tượng trưng cho sự khác biệt của Đông Timor với đa số Hồi giáo của Indonesia mà còn đóng vai trò quan trọng trong các phong trào phản kháng, đại diện là Linh mục Carlos Filipe Ximenes Belo, người đạt giải Nobel Hòa bình.

Ngoài Công giáo thì Đông Timor còn có những tôn giáo khác như Hồi giáo, Tin Lành, đạo Hindu và đạo Phật, tín ngưỡng duy linh truyền thống. Đông Timor không chỉ là một quốc gia nổi tiếng về những phong cảnh thiên nhiên mang vẻ đẹp tự nhiên vốn có, hoang sơ nhưng đầy thơ mộng mà người dân Đông Timor với bản chất thân thiện, hiếu khách cũng là một trong những yếu tố khiến mọi khách du lịch muốn quay trở lại nơi đây. Bên cạnh đó, văn hóa Đông Timor còn được đánh giá là vô cùng đa dạng, phong phú và độc đáo.

4. Lễ hội đa dạng

Lễ hội văn hóa nổi tiếng ở Đông Timor này được diễn ra vào đầu tháng 3 đây cũng chính là lễ hội về ẩm thực lớn hàng đầu của Đông Nam Á. Trong khi diễn ra lễ hội thì thường có các hoạt động giải trí khác bên lề như khiêu vũ truyền thống cùng các hoạt động âm nhạc, giải trí khác và quan trọng nhất là các hoạt động về ẩm thực trong suốt quãng thời gian diễn ra.

Ngày lễ độc lập là một dịp lễ quan trọng bậc nhất của Đông Timor vì đây chính là ngày đánh dấu sự chuyển giao của liên hiệp quốc về chủ quyền của quốc đảo này. Trong dịp lễ này toàn quốc diễn ra diễu hành, cùng các hoạt động tại thánh lễ.

Lễ hội Hòa Bình được tổ chức vào tháng 6 hàng năm ở đảo quốc. Lễ hội là nơi diễn ra các hoạt động tổ chức triển lãm của giới nghệ thuật chuyên sâu trong nước đặc biệt liên quan tới khiêu vũ. Ý nghĩa của lễ hội này nhằm mục đích phát triển cá nhân nâng cao nhận thức người dân tránh xa bạo lực bạn nhé.

Lễ hội được đặt theo tên của ngọn núi cao nhất cả nước. Đây chính là thời điểm là sự kiện văn hóa lớn bậc nhất được tổ chức tại Đông Timor. Lễ hội được diễn ra tại quận Ainaro và diễn ra thường niên trong tháng 10. Các sự kiện chính của lễ hội gồm: Tôn vinh Núi Ramelau tự nhảy múa, ca hát cho tới triển lãm xung quanh biểu tượng mới của du lịch Đông Timor này.

Lễ hội thường niên này được tổ chức tại thủ đô Dili vào tháng 2 hoặc 3 hàng năm và là lễ hội vui nhộn tràn ngập âm nhạc và đa sắc tộc. Tại lễ hội thường diễn ra các cuộc diễu hành với các bộ trang phục truyền thống xen lẫn hiện đại thể hiện tinh thần dân tộc. Các ban nhạc đường phố khuấy động đám đông vô cùng náo nhiệt.

5. Âm nhạc và vũ điệu

Rock, hip-flop, rap và thậm chí reggae đều có thể được nghe trong nền âm nhạc hiện đại của người Timor. Ghi-ta là nhạc cụ thông dụng và nếu có nhiều gara xe thì cũng sẽ có nhiều ban nhạc nghiệp dư ( kiểu garage bands), đặc biệt là ở Dili. Likurai là một điệu nhảy của người Tetun sử dụng chủ yếu để chào đón các chiến binh trở về từ các cuộc chiến. Phụ nữ nhảy múa với một cái trống nhỏ và vòng quanh làng nơi những cái đầu kẻ thù lấy về trong trận chiến được trưng bày. Ngày nay, điệu nhảy này được các phụ nữ chưa lập gia đình thực hiện như một vũ điệu tìm bạn đời. Điệu nhảy Tebedai là một điệu nhảy vòng tròn biểu diễn khắp Timor Leste và người nhảy mang kèm theo một cái trống.

Nước này có truyền thống mạnh về thi ca. Ví dụ, Thủ tướng Xanana Gusmão, là một nhà thơ nổi tiếng. Về kiến trúc, có một số công trình kiến trúc Bồ Đào Nha, cùng với những ngôi nhà totem truyền thống ở vùng phía đông. Chúng được gọi là uma lulik (những ngôi nhà linh thiêng) trong tiếng Tetum, và lee teinu (những ngôi nhà có chân) tại Fataluku. Nghề thủ công cũng phổ biến, như dệt khăn quàng truyền thống hay tais.

6. Các ngày lễ quan trọng khác

Ngày thanh niên quốc gia, thời gian diễn ra ngày 12 tháng 11 - Ngày đánh dấu kỷ niệm cuộc thảm sát của Santa Cruz xảy ra ở thủ đô Dili vào năm 1991. Đó là ngày những người biểu tình ủng hộ độc lập bị tàn sát bởi lực lượng quân đội Indonesia. Ngày anh hùng quốc gia, thời gian diễn ra vào ngày 7 tháng 12 - Ngày lễ này tôn vinh nhiều anh hùng của đất nước trong cuộc đấu tranh giành độc lập và cũng để tưởng nhớ lại những ngày bị xâm lược năm 1975 bởi người Indonesia.