Hội chứng "Alice ở xứ sở thần tiên", bí ẩn đằng sau căn bệnh tâm lý hiếm gặp

Cuốn tiểu thuyết nổi tiếng " Alice ở xứ sở thần tiên" của nhà văn Lewis Caroll là một trong những tác phẩm dành cho thiếu nhi thành công nhất mọi thời đại. Ít ai biết, ngoài đời đây lại là một hội chứng tâm lý nguy hiểm.

Alice ở xứ sở thần tiên là một câu chuyện dành cho thiếu nhi do nhà toán học người Anh Charles Lutwidge Dodgson sáng tác. Truyện kể về cuộc phiêu lưu của cô bé Alice, sau một lần tình cờ rơi xuống hang thỏ đã lọt vào một thế giới kỳ lạ, nơi mọi thứ có kích cỡ hoặc là quá nhỏ, hoặc là vượt xa tầm vóc của cô.

Tuy nhiên đằng sau cái bóng của Alice còn có một sự kiện đáng sợ cũng được "kỷ niệm" mà ít người biết: hội chứng "Alice ở xứ sở thần tiên".

Từ những bệnh nhân có thật được ghi nhận trong lịch sử...

Người bị hội chứng Alice ở xứ sở thần tiên (AWS) cảm nhận mình lớn hơn hoặc nhỏ hơn thực tế. Họ cũng có thể thấy căn phòng đang ở - hoặc đồ nội thất xung quanh - dường như dịch chuyển, khoảng cách xa - gần không đúng thực tế.

Hiện tượng này không do các vấn đề về mắt hoặc ảo giác gây ra. Nguyên nhân là những thay đổi trong cách thức bộ não nhận biết về không gian xung quanh và cơ thể.

Hội chứng này có thể ảnh hưởng đến nhiều giác quan, bao gồm thị giác, xúc giác và thính giác. Người mắc cũng dễ mất cảm giác về thời gian, trôi qua nhanh hơn hoặc chậm hơn.

AWS chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em và thanh niên.

Theo đánh giá của các chuyên gia thì đây là một trong các hội chứng rất hiếm gặp nhưng nó lại có thể gây ra nhiều hệ lụy và ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sức khỏe của con người. Người bệnh sẽ phải đối diện với các triệu chứng về cả thể chất lẫn tinh thần, thường xuyên cảm thấy đau đầu, mất nhận thức, méo mó về thời gian, âm thanh, mất kiểm soát tay chân,...

Bệnh nhân AIWS có sự biến dạng nhất định trong nhận thức về kích thước của mọi thứ và sẽ có các triệu chứng như micropsia và macropsia. Tức là đôi khi họ nhìn thấy các vật thể bên ngoài hoặc các bộ phận cơ thể của chính mình hơn bình thường. Kích thước nhỏ hơn hoặc lớn hơn, đó cũng là triệu chứng phổ biến nhất của hội chứng Alice in Wonderland.

Ngoài ra, nhận thức về khoảng cách của bệnh nhân cũng sẽ bị sai lệch và sẽ có hiện tượng teleopsia và pelopsia. Ví dụ, một hành lang có thể xuất hiện dài hoặc mặt đất có thể xuất hiện quá gần. Đôi khi họ có thể gặp phải hiện tượng "hình ảnh vỡ vụn".

Tuy nhiên, một trường hợp bệnh nhân mới đây cho thấy sự xuất hiện của AIWS có phần phức tạp hơn nhiều. Hội chứng này được bác sĩ tâm thần John Todd, người Anh đặt tên theo cuốn tiểu thuyết phiêu lưu dành cho trẻ em (xuất bản năm 1865) của nhà văn Lewis Carroll.

Bệnh nhân trong nghiên cứu - một thanh niên 26 tuổi - tìm đến các bác sĩ tâm thần với tiền sử sử dụng rượu, chất cấm và LSD (lysergic acid diethylamide, một loại chất gây ảo giác). Với sự kích thích của LSD, bệnh nhân thường nhìn thấy những đồ vật với kích thước kỳ dị - cụ thể là, mọi thứ bỗng nhiên quá to, quá nhỏ, quá xa hay quá gần so với thực tế.

Điều đó cho thấy bệnh nhân đã trải qua một số triệu chứng tương tự như cô bé trong cuốn tiểu thuyết "Alice ở xứ sở thần tiên" của nhà văn Lewis Carroll. Nhưng có một điều khác lạ trong trường hợp này là, bệnh nhân không còn sử dụng LSD khi gặp phải những triệu chứng giống ảo giác như thế. Nói cách khác, sau khi "tuyệt giao" với mọi loại chất cấm mà các triệu chứng của AIWS vẫn cứ tiếp tục diễn ra!

Một trường hợp nữa từng được tạp chí y khoa Neurocase đăng tải là ca bệnh của người đàn ông 55 tuổi đến từ Ý. Một ngày khi sử dụng máy tính ông bỗng thấy những biểu tượng nhảy ra khỏi màn hình và bay lơ lửng trước mắt. Trong khoảng 10 phút, các biểu tượng này nhảy múa qua lại trước mắt ông trước khi trôi về phía bên phải rồi biến mất.

Ông được chẩn đoán mắc hội chứng Alice ở xứ sở thần tiên. Đáng sợ hơn, nguyên nhân gây ra hội chứng kỳ quặc này là khối u nguyên bào thần kinh đệm cấp độ cao - dạng ung thư não tiến triển nhanh và gây mất mạng.

Trước khi xuất hiện triệu chứng AIWS bệnh nhân thường xuyên bị đau đầu dữ dội, buồn nôn và nhạy cảm với ánh sáng. Kết quả kiểm tra còn cho thấy khối u đã gây chèn ép thần kinh khu vực mắt, làm ảnh hưởng thị lực. Được biết đây là trường hợp đầu tiên ghi nhận hội chứng Alice ở xứ sở thần tiên có nguyên nhân từ ung thư não. Hội chứng này thường được kích hoạt bởi bệnh động kinh, nhiễm độc thuốc, đau nửa đầu, bệnh tâm thần.

Theo Aurora, AIWS sinh ra do sự quá nhạy cảm của não bộ. Hiện tượng quá nhạy cảm bắt đầu xuất hiện tại vùng thùy chẩm (occipital lobe), tức vùng thị giác nằm ở phía sau não bộ. Tuy nhiên, nó có thể lan đến thùy đỉnh (parietal lobe) nằm ngay phía trước thùy chẩm. Aurora giải thích: "Vùng thùy đỉnh có chức năng phân biệt các kích thước và hình dạng". Arturo Lerner và các đồng nghiệp của ông cho rằng LSD có thể gây tác động xấu tạm thời đến nhân thể gối ngoài (lateral geniculate nucleus), vùng não liên quan đến nhận thức thị giác. Sự suy yếu tạm thời của vùng não này gây ra các triệu chứng: nhìn thấy mọi vật quá to lớn (macropsia), hay quá nhỏ (micropsia), quá gần (pelopsia) hay quá xa (teleopsia).

Một người phát ngôn cho Tổ chức AIWS Info cho biết: "Hiện thời vẫn chưa có phương pháp hiệu quả điều trị AIWS. Và hội chứng đôi khi trở nên không thể chịu đựng nổi cho bệnh nhân". Không có tài liệu nào ghi chép nhà văn Lewis Carroll có sử dụng thuốc tâm thần. Tuy nhiên, Carroll có ghi trong nhật ký về tình trạng đau của mình và từ đó dẫn đến mối nghi ngờ rằng chứng đau đầu này là khởi điểm ra đời của tiểu thuyết "Alice ở xứ sở thần tiên". Nhưng theo nghiên cứu của Aurora, AIWS có xu hướng biến mất khi bệnh nhân già đi cũng giống như nhân vật Alice trong tiểu thuyết của Carroll.

Em bé Hà Nội vừa ra đời bị mắc hội chứng siêu nữ, phương pháp điều trị ra sao? Phi Đức17:55:40 09/05/2024Bệnh viện Phụ sản Hà Nội cho biết một bé gái vừa sinh ngày 6-5 được chẩn đoán mắc hội chứng siêu nữ vô cùng hiếm gặp. Hội chứng siêu nữ là gì? Nguyên nhân, biểu hiện và cách phục hồi tâm lý như thế nào.