Dương Khiết: Đạo diễn Tây Du Ký 10 năm không xem phim, mâu thuẫn đoàn phim ì xèo

Cố đạo diễn Dương Khiết - người làm nên tác phẩm kinh điển Tây Du Ký bản 1986 ít ai biết có khoảng thời gian cứ thấy phim mình chiếu là tắt, hé lộ những mâu thuẫn trong đoàn phim.

Dương Khiết, sinh năm 1929, mất năm 2017, là một nữ đạo diễn người Trung Quốc. Bà sinh ra tại Hồ Bắc, Trung Quốc và là người đồng hương với chồng bà Vương Sùng Thu. Ngày 15 tháng 4 năm 2017, bà qua đời và được an táng tại Nhà tang lễ Bát Bảo ở Bắc Kinh. Trong suốt sự nghiệp trải dài hai thập kỷ, bà đã thực hiện 11 bộ phim truyền hình, trong đó nổi tiếng nhất là Tây du ký (1986) và kết thúc sự nghiệp với phần hai của loạt phim này. Bà còn được coi là thế hệ đạo diễn và nghệ sĩ truyền hình đầu tiên của làng giải trí Hoa ngữ.

Vào tháng 11 năm 1981, trong buổi họp báo quảng bá cho bộ phim "Hồng Lâu Mộng" của đạo diễn Vương Phù Lâm, Phó giám đốc CCTV là Hồng Dân Sinh đã đưa ra đề nghị mời Dương Khiết dàn dựng loạt phim dài kỳ Tây du ký và bà cũng nhận lời đồng ý. Dương Khiết đã mất 6 năm từ năm 1982 - 1988 để thực hiện và hoàn thành toàn bộ phần đầu tiên của Tây du ký. 11 tập phim đầu được hoàn thành trong bốn năm đầu tiên, còn 14 tập còn lại được làm trong 2 năm từ 1986 - 1988.

Năm 1987, khảo sát của CCTV cho thấy bộ phim ăn khách khủng khiếp đã đạt tỷ suất khán giả 89,4 %. Tuy nhiên vì vốn kinh phí làm phim lên tới 3 triệu nhân dân tệ khiến nhà đài gặp khó, Dương Khiết đã phải đi vận động khắp nơi để có thêm kinh phí, nhưng cũng chỉ hoàn thành 25 tập so với 30 tập dự định. Năm 1999 - 2000, Dương Khiết đã cải biên năm tập còn thiếu ở phần đầu thành phần hai của loạt phim với 16 tập, quy tụ toàn bộ các diễn viên ở phần một. Năm 2000 khi Tây du ký 2 ra mắt, tác phẩm nhận được nhiều đánh giá trái chiều và kết thúc sự nghiệp làm phim của Dương Khiết.

Ngoài Lao sơn đạo sĩ và hai phần của loạt phim Tây du ký, Dương Khiết còn thực hiện một số phim truyền hình khác như Tế Điên Hòa Thượng (1990), Minh Thái Tổ (1993)... nhưng không thể nào thành công như Tây du ký, tác phẩm đã trở thành kinh điển gắn bó với tên tuổi của bà trong suốt 30 năm qua. Kể từ khi ra mắt năm 1986, bộ phim đã được phát đi phát lại hơn 2000 lần trên sóng truyền hình Trung Quốc. Cho đến nay, Tây du ký 1986 vẫn được coi là bộ phim truyền hình thành công nhất trong lịch sử phim ảnh Trung Hoa, mà đến nay chưa có phiên bản nào vượt qua.

Dù đã có rất nhiều tác phẩm điện ảnh, truyền hình chuyển thể Tây du ký (nguyên tác tiểu thuyết của Ngô Thừa Ân, thế kỷ 16) nhưng cho đến nay đối với công chúng, bộ phim truyền hình của đạo diễn Dương Khiết, phát sóng lần đầu vào năm 1986, vẫn được xem là tác phẩm thành công nhất, trở thành mẫu mực, kinh điển.

Dù sau này, có rất nhiều người làm lại Tây du ký với kinh phí lớn hơn, công nghệ, kỹ xảo hiện đại gấp trăm lần, dàn diễn viên cũng tài năng, nổi tiếng và xinh đẹp nhưng bản phim được sản xuất với công nghệ thô sơ nghèo nàn của Dương Khiết vẫn được khán giả yêu thích nhất. Nhắc đến phim Tây du ký, các thế hệ khán giả đều nghĩ ngay đến bản 1986.

Thường khán giả khi nhắc đến phim ảnh chỉ nhớ tên các diễn viên ngôi sao, thế nhưng sau nhiều năm, người hâm mộ Tây du ký luôn nhớ tên đạo diễn Dương Khiết. Bộ phim mang đến cho bà danh tiếng suốt đời, cũng như bà góp phần quan trọng đem lại danh tiếng lẫy lừng cho nhiều diễn viên tham gia phim. Rất nhiều diễn viên trong đoàn phim biết ơn Dương Khiết, gọi bà là ân sư.

Thế nhưng, vào năm 2011 khi trả lời phỏng vấn trong một chương trình truyền hình, Dương Khiết khiến khán giả kinh ngạc khi tâm sự: "Tôi không thấy vẻ vang về Tây du ký. Bộ phim chính là nỗi đau đớn mãi trong lòng của tôi. Mười năm sau khi phim phát sóng lần đầu, tôi không xem nó, bật tivi thấy Tây du ký là tôi chuyển kênh".

Phía sau thành công vang dội của Tây du ký là vô vàn nỗi khổ tâm mà nữ đạo diễn phải trải qua, trong đó có những mâu thuẫn trong đoàn làm phim. "Tôi không biết nên nói thế nào. Đã xảy ra những việc không vui", Dương Khiết nói. Đoàn làm phim có hàng trăm người với hàng trăm mâu thuẫn, trong đó có cả mâu thuẫn của các diễn viên chính. Chuyện cát-sê cũng gây rắc rối không ít, bởi có những trường hợp diễn viên đóng vai phụ nhận cát-sê cao hơn nhiều lần diễn viên chính.

Việc Từ Thiếu Hoa - diễn viên đẹp trai và được yêu thích nhất trong 3 người đóng Đường Tăng - bỏ vai cũng được xem là do ấm ức về cát-sê. Ông không hài lòng khi biết số tiền mình nhận được cho mỗi tập phim thấp hơn "Trư Bát Giới" Mã Đức Hoa. So với diễn viên đóng vai Bạch Mã và mẹ Đường Tăng, cát-sê của ông càng thấp. Sau đó, dù được tăng 5 tệ mỗi tập, ông vẫn rút khỏi đoàn phim với lý do học cao học.

Bị lãnh đạo nghi ngờ về năng lực cũng là một nỗi đau của đạo diễn Dương Khiết trong quá trình làm Tây du ký, nhưng bà đã rắn rỏi vượt qua và khẳng định mình qua sản phẩm. Rồi đến chuyện khi quay đến tập 11, kinh phí hết, đài truyền hình ngừng cung cấp tiền. Nữ đạo diễn rất phẫn uất trước quyết định này nhưng không làm gì được, chỉ có thể tìm kiếm nguồn tài chính khác. Rất may là cuối cùng nhà sản xuất Lý Hồng Xương tài trợ cho họ tiếp tục quay.

Cực khổ trăm bề, cố đảm bảo chất lượng tốt nhất cho phim nên Dương Khiết rất đau lòng khi có người nói với lãnh đạo Đài truyền hình: " Đoàn phim 'Tây du ký' lợi dụng cơ hội đi ngao du hưởng thụ khắp nơi".

Chồng bà, quay phim Vương Sùng Thu kể lại, để chọn bối cảnh tốt nhất, đoàn phải đi khắp mọi miền, nhiều nơi hiểm trở hoang vu: "Du lịch lúc đó đâu được như bây giờ, có nơi còn không có nhà nghỉ. Lúc đến núi Thanh Thành, chúng tôi ở một nơi xứng đáng gọi là khu ổ chuột. Chuột ở đấy nhiều lắm, mỗi ngày mọi người đều phải nghe tiếng chuột rúc rích...".

Dù hiện tại đạo diễn Dương Khiết đã qua đời (hồi năm 2017) nhưng những tác phẩm truyền hình kinh điển do bà đạo diễn vẫn còn đọng lại trong lòng khán giả.

Hằng Nga đẹp nhất "Tây du ký": Cả đời chỉ đóng một phim, nàng tiên tỷ phú có tấm lòng thiện nguyện T.T09:16:41 27/05/2023Khâu Bội Ninh chỉ đóng một vai diễn duy nhất trong sự nghiệp nhưng đã trở thành tượng đài trong lòng hàng triệu khán giả. Ở tuổi U70, bà được ngợi khen nhan sắc và thành công trong kinh doanh sau nhiều năm rời xa làng giải trí.