Cuộc đối thoại với đất và lửa ở làng gốm Bát Tràng

Lắng đọng với hồn gốm Việt qua những lớp thời gian

Bảo tàng gốm Bát Tràng Hà Nội

Dọc triền sông Hồng, nơi phù sa bồi đắp từ ngàn đời, có một ngôi làng mang tên Bát Tràng. Làng nghề gốm nổi tiếng này được hình thành từ thế kỷ XV, là nơi hội tụ của những nghệ nhân tài hoa, những người đã làm nên thương hiệu gốm Việt vang danh khắp bốn phương. Trải qua hơn 500 năm, Bát Tràng vẫn giữ được nhịp sống bền bỉ của một làng nghề, nơi tiếng lò nung vang lên, nơi đất sét hóa thân thành những sản phẩm vừa phục vụ đời sống thường nhật vừa vươn ra thị trường quốc tế. Nếu như ngày xưa, gốm Bát Tràng chủ yếu gắn với chum vại, bát đĩa mộc mạc, thì hôm nay, làng gốm đã "khoác áo mới" với những thiết kế hiện đại, sáng tạo, mang tính mỹ thuật cao. Chính sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại ấy đã tạo nên sức sống trường tồn cho Bát Tràng, không chỉ là nơi sản xuất, mà còn trở thành điểm đến du lịch văn hóa, một "địa chỉ đỏ" để mỗi người tìm lại cội nguồn làng nghề Việt.

Đối với Huyền Thương, một cô gái 19 tuổi, sinh ra ở miền núi Tuyên Quang nhưng đang sống và học tập tại Hà Nội, Bát Tràng từ lâu chỉ hiện lên qua những trang sách, những câu chuyện kể. Thế nhưng, khi trực tiếp đặt chân đến đây, cô mới thấy rõ sự giao hòa kỳ lạ: vừa thân quen bởi những nét truyền thống, vừa mới mẻ bởi hơi thở hiện đại. Chính cảm giác đó đã khơi gợi trong cô niềm tò mò khám phá, mong muốn được lắng nghe và trải nghiệm trọn vẹn "linh hồn gốm Việt".

Làng cổ Bát Tràng – ký ức nằm trong từng viên gạch

Hình ảnh quang cảnh làng cổ gốm Bát Tràng

Điểm đến đầu tiên trong hành trình của Thương là Làng cổ Bát Tràng. Ẩn mình sau những nhịp cầu bê tông của phố thị, ngôi làng cổ như còn giữ nguyên dáng vẻ trầm mặc. Những con ngõ gạch nghiêng nghiêng, những bức tường vôi xưa cũ nhuốm màu thời gian, những mái ngói phủ rêu xanh, tất cả tạo nên không gian khiến người ta ngỡ như bước lùi về hàng trăm năm trước. Với một cô gái trẻ vốn quen nhịp sống sôi động của Hà Nội, khoảnh khắc ấy như một khoảng lặng quý giá. Cô lắng nghe tiếng hướng dẫn viên kể chuyện về quá khứ vàng son của làng, về những đoàn thuyền chở gốm xuôi ngược khắp miền, về những thế hệ nghệ nhân đã nối tiếp nhau để giữ hồn nghề.

"Em thấy như mình đang chạm vào một phần lịch sử", Thương chia sẻ, ánh mắt ánh lên niềm xúc động. Cô thừa nhận rằng, dù không sinh ra ở mảnh đất này, nhưng khi đứng trong làng cổ, ngắm từng lớp gạch cũ, cô lại cảm thấy gần gũi như đang trở về một mái nhà xưa. Làng cổ không chỉ đơn thuần là một di tích, mà còn là minh chứng sống động cho sức bền của văn hóa, cho sự kiên định của những người con đất Việt trước dòng chảy khắc nghiệt của thời gian.

Chạm tay vào đất sét – bài học kiên nhẫn và tình yêu nghề

Trải nghiệm làm gốm

Nếu làng cổ mang đến cho Thương sự lắng đọng, thì xưởng gốm Bát Tràng lại mở ra một thế giới đầy hứng khởi. Lần đầu tiên trong đời, cô được ngồi bên bàn xoay, trực tiếp thử sức với nghề làm gốm dưới sự hướng dẫn của một nghệ nhân làng. Đất sét ban đầu mềm dẻo, nhưng chỉ sau vài vòng xoay, nó dần biến thành hình khối có hồn. Thương hồi hộp đặt đôi bàn tay vụng về lên khối đất, cố gắng giữ cho dáng gốm không bị méo. Những phút đầu, sản phẩm nhanh chóng đổ sập khiến cô bật cười lúng túng. Nhưng rồi, trong ánh mắt động viên của nghệ nhân, cô kiên nhẫn thử lại, học cách lắng nghe nhịp xoay, học cách điều chỉnh lực bàn tay.

Khi chiếc bát đầu tiên hoàn thành, tuy không tròn trịa hoàn hảo, nhưng Thương lại thấy trong đó có sự tự hào và niềm vui khó tả. Cô nói: "Em hiểu hơn vì sao mỗi sản phẩm gốm lại quý giá đến thế. Nó không chỉ là đất và lửa, mà còn là sự kiên trì, tình yêu và tâm hồn của người thợ gửi gắm vào." Trải nghiệm ấy như một bài học giản dị nhưng sâu sắc về lao động thủ công: đôi khi, chính sự chậm rãi và nhẫn nại lại tạo ra những giá trị bền lâu.

Với Thương, làm gốm không chỉ là trải nghiệm nghệ thuật mà còn là hành trình học cách kiên trì và cân bằng những điều tưởng chừng xa xỉ trong nhịp sống hối hả của thế hệ trẻ hôm nay. Giữa thời đại mà mọi thứ đều diễn ra trong "một cái chạm", việc ngồi lặng trước bàn xoay khiến cô nhận ra giá trị của việc chậm lại để hoàn thành trọn vẹn một điều gì đó bằng cả trái tim. Có lẽ, đó cũng là cách mà Gen Z – thế hệ năng động, sáng tạo đang tìm lại sự bình tâm giữa guồng quay vội vã của cuộc sống, để hiểu rằng có lẽ, trưởng thành không nằm ở những bước chân vội vã, mà ở khoảnh khắc ta biết dừng lại để lắng nghe tiếng nói từ bên trong.

Chợ gốm Bát Tràng – kho tàng tinh hoa sống động

Chợ gốm Bát Tràng

Khép lại chuyến đi, cô ghé thăm Chợ gốm Bát Tràng, một nơi được ví như "bảo tàng sống" của làng nghề. Trước mắt cô là cả một thế giới đầy sắc màu: những gian hàng nối dài với hàng nghìn sản phẩm, từ những chiếc ấm chén nhỏ xinh, bình hoa thanh thoát, đến những bức tượng công phu, đồ trang trí cầu kỳ. Mỗi sản phẩm là một câu chuyện, một sự sáng tạo riêng, nhưng tất cả đều toát lên vẻ chỉn chu, tinh xảo.

Các tác phẩm lọ hoa tinh xảo

Đi giữa không gian ấy, Thương có cảm giác như đang lạc vào một triển lãm nghệ thuật. Cô dừng lại thật lâu trước một chiếc lọ hoa men lam, ngắm từng nét vẽ uyển chuyển, từng chi tiết trau chuốt. "Thật khó tin là đôi bàn tay người thợ có thể tạo nên những điều kỳ diệu đến thế", cô khẽ thốt lên. Chợ gốm với Thương không chỉ là nơi mua bán, mà còn là điểm hội tụ tinh hoa của cả một làng nghề. Ở đó, cô nhìn thấy sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa giá trị truyền thống và sáng tạo đương đại.

Trở về sau chuyến đi, Thương tâm sự rằng, trải nghiệm tại Bát Tràng đã để lại trong cô nhiều dư âm. Đó không chỉ là một chuyến tham quan đơn thuần, mà còn là hành trình tìm hiểu và trân trọng hơn những giá trị văn hóa dân tộc. Từ làng cổ trầm mặc, đến xưởng gốm đầy tiếng cười, rồi chợ gốm rực rỡ sắc màu, tất cả đã dệt nên một ký ức đặc biệt, khiến cô thêm tự hào khi được sống trong một đất nước có truyền thống làng nghề lâu đời. Với cô, Bát Tràng không chỉ là chuyến đi, mà là lời thì thầm của quá khứ gửi đến hiện tại rằng, di sản chỉ thật sự trường tồn khi có người tiếp tục giữ gìn và thắp sáng.

Trong ánh mắt ánh lên niềm tự hào, Huyền Thương nói cô yêu đất nước, yêu quê hương mình và yêu cả Hà Nội, nơi chứa đựng trong từng góc phố, từng nếp nhà những câu chuyện của lịch sử và con người Việt Nam. Cô mong muốn lan tỏa tình yêu ấy đến với các bạn thế hệ Gen Z bằng cách kể lại hành trình của mình qua những chuyến đi, qua việc tìm hiểu văn hóa, lịch sử và di sản dân tộc. Với Thương, đó không chỉ là cách thể hiện lòng tự hào, mà còn là cách để người trẻ cùng nhau gìn giữ và phát triển bản sắc văn hóa Việt trong dòng chảy hiện đại.

Nàng Mơ ngã ngựa, luật chơi mới "sốc", drama lật tẩy thí sinh Vietnam's Next Top Model An Nhiên16:15:14 11/08/2025Tập 2 Vietnam s Next Top Model Nàng Mơ gây sốt với thử thách chụp hình cùng ngựa, quyền lực thủ lĩnh nhà chung được trao đặc quyền và những tranh cãi nảy lửa giữa các thí sinh.