Bùi Thạc Chuyên: Đạo diễn "oanh tạc" Cannes ấp ủ giấc mơ 11 năm tái hiện sử Việt

Bùi Thạc Chuyên là đạo diễn hàng đầu của điện ảnh Việt Nam, nổi tiếng với phong cách làm phim độc đáo và sâu sắc. Các tác phẩm của ông đều ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả và giới chuyên môn, đồng thời góp phần làm phong phú nền điện ảnh Việt.

Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên sinh ngày 11 tháng 10 năm 1968 là một nhà làm phim người Việt Nam. Xuyên suốt sự nghiệp của mình, ông được giới chuyên môn và khán giả biết đến với các tác phẩm gồm 12A và 4H, Chơi vơi, Sống trong sợ hãi, Lời nguyền huyết ngải và Tro tàn rực rỡ.

Dù số lượng không nhiều, song những tác phẩm do ông làm ra đều giành các giải điện ảnh trong và ngoài nước, trong đó ông từng giành bốn giải Đạo diễn xuất sắc tại giải Cánh diều 2005, giải Cánh diều 2023, Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 16 và Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 23.

Ngoại trừ bộ phim mang tính thương mại là Lời nguyền huyết ngải, hầu hết các bộ phim của ông khá gai góc và đậm chất hiện thực. Ông còn là biên kịch kiêm đạo diễn của các bộ phim tài liệu: Xẩm giành giải B của Hội Điện ảnh Việt Nam năm 1998 hay Tay đào đất đạt giải Cánh diều Bạc năm 2003.

Sau khi hoàn thành chương trình phổ thông, Bùi Thạc Chuyên tiếp tục học ngành Kịch nói tại Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội từ năm 1985 và gia nhập Nhà hát Kịch Việt Nam từ năm 1990. Trong thời gian này, ông đã tham gia các vở kịch nổi bật tại Nhà hát Kịch Việt Nam như "Vua Lia" (vai Edgar), "Ngụ ngôn năm 2000" (vai ông già)...

Từ năm 1991, ông bắt đầu tham gia sản xuất phim ngắn và phim truyền hình. Đến năm 1993, một người bạn học quay phim đã nhờ ông viết kịch bản và đạo diễn cho một phim ngắn để thi tốt nghiệp. Phim 'Nỗi buồn vĩnh cửu' ra đời và giành giải Cánh én Vàng tại Liên hoan phim Sinh viên toàn quốc lần thứ I.

Tiếp theo là các phim video như "Giọt nước mắt" đạt Huy chương Bạc tại Liên hoan phim Truyền hình toàn quốc năm 1994; hay 12A và 4H đạt giải A của Hội Điện ảnh Việt Nam năm 1995... Sau những thành công này, ông gia nhập Hãng phim truyện I.

Năm 1997, Bùi Thạc Chuyên theo học lớp Đạo diễn tại Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội. Phim ngắn tốt nghiệp của ông, "Cuốc xe đêm" năm 2000, đã giành giải 3 tại hạng mục Cinéfondation dành cho nhà làm phim trẻ tại Liên hoan phim Cannes năm 2000.

Vào năm 2001, Bùi Thạc Chuyên nhận được sự tài trợ từ NHK để thực hiện phim tài liệu Tay đào đất, kể về cuộc sống của người nông dân Ngô Đức Nhật, người đã miệt mài cải tạo đất đai đầy tàn dư bom mìn chiến tranh. Phim Tay đào đất đã đoạt giải Cánh diều Bạc cho hạng mục Phim tài liệu video tại Giải Cánh diều 2002.

Năm 2004, ông tiếp tục chuyển thể câu chuyện của Ngô Đức Nhật thành phim điện ảnh với mục tiêu mở rộng nội dung mà phim tài liệu chưa thể khai thác. Tựa đề đầu tiên là Đất lành, nhưng sau đó đổi thành Sống trong sợ hãi để thu hút người xem. Đây là bộ phim điện ảnh đầu tay của Bùi Thạc Chuyên và đã mang về nhiều giải t.hưởng quốc tế và trong nước.

Năm 2000, Bùi Thạc Chuyên đọc bản thảo kịch bản Đi mãi rồi cũng quay về của Phan Đăng Di và cảm thấy hứng t.hú với đề tài. Cả hai cùng chỉnh sửa kịch bản nhiều lần để tạo thành phim, với các tựa đề tạm thời là Tận cùng là biển và Mắc kẹt, cuối cùng được đổi thành Chơi vơi.

Với đề tài nhạy cảm về đồng tính, kịch bản đã phải trải qua 3 lần chỉnh sửa tại Hãng phim truyện I trước khi được chấp nhận cấp vốn vào năm 2006. Bộ phim có kinh phí khoảng 7 tỉ VNĐ, trong đó Nhà nước góp 1,6 tỉ và các quỹ điện ảnh quốc tế hỗ trợ 130 nghìn Euro.

Phim ra mắt năm 2009 và đạt nhiều giải t.hưởng quốc tế. Năm 2010, Bùi Thạc Chuyên được chọn làm đạo diễn cho bộ phim Lời nguyền huyết ngải dựa trên phản hồi tích cực từ khán giả. Bộ phim kinh dị này đã thu về 16 tỉ VNĐ trong tuần đầu công chiếu, dù phải chuyển thể từ thể loại kinh dị thành trinh thám huyền bí do kiểm duyệt. Năm 2011, dự án phim Ngủ mơ được tài trợ 150.000HKD và 10.000Euro từ các quỹ quốc tế, nhưng vì thiếu kinh phí nhà nước nên dự án phải tạm dừng.

Kể từ năm 2002, Bùi Thạc Chuyên đã sáng lập và điều hành Trung tâm Hỗ trợ phát triển Tài năng Điện ảnh trẻ (TPD), nơi cung cấp các lớp đào tạo miễn phí về điện ảnh cho thanh thiếu niên từ 15 đến 20 tuổi. Trung tâm thuộc Hội Điện ảnh Việt Nam và được Quỹ Văn hóa Ford bảo trợ.

Sau khi Quỹ Ford rút vốn vào năm 2013, ông thành lập Công ty cổ phần Phát triển điện ảnh (CDJ) dưới sự bảo trợ của Hội Điện ảnh Việt Nam. CDJ duy trì hoạt động của TPD thông qua việc mở các lớp học về điện ảnh. Năm 2017, ông cùng đạo diễn Thanh Vân và Hoàng Phương thành lập Quỹ điện ảnh, hỗ trợ các nghệ sĩ trẻ trong việc sáng tác và sản xuất phim.

Năm 2021, sau một thập kỷ vắng bóng trên màn ảnh, Bùi Thạc Chuyên đã tự mình rong ruổi khắp thành phố Hồ Chí Minh và Bình Dương trong nửa năm để thực hiện dự án phim tài liệu dài 5 tập mang tên "Không sợ hãi" về đại dịch COVID-19.

Ông đảm nhận toàn bộ vai trò từ đạo diễn, viết kịch bản, quay phim đến dựng phim. Bộ phim tài liệu này đã đoạt giải Cánh diều Bạc. Đến năm 2022, ông cho ra mắt phim điện ảnh 'Tro tàn rực rỡ', sau 7 năm chuẩn bị. Bộ phim đã giành nhiều giải t.hưởng và đề cử trong và ngoài nước. Tại giải Cánh diều 2023, 'Tro tàn rực rỡ' đã chiến thắng 4 giải t.hưởng quan trọng ở hạng mục Phim truyện điện ảnh, bao gồm giải Cánh diều vàng cho bộ phim, cùng các giải đạo diễn xuất sắc, quay phim xuất sắc và nữ diễn viên phụ xuất sắc.

Mới đây đạo diễn Bùi Thạc Chuyên vừa công bố đứa con tinh thần được ông ấp ủ suốt 11 năm vừa qua. Lần đầu tiên, cuộc chiến và đời sống của những du kích dưới lòng địa đạo Củ Chi được tái hiện chân thực, sống động trên màn ảnh. Phim dự kiến ra mắt tại các rạp chiếu phim từ ngày 04/04/2025. Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên đã dành 11 năm tâm huyết cho dự án này, khởi nguồn từ bộ phim ngắn 3D về địa đạo Củ Chi năm 2014.

Tác phẩm lấy đề tài chiến tranh với bối cảnh quy mô lớn nhưng không sử dụng ngân sách nhà nước. Doanh nhân Nguyễn Thành Nam, một trong những nhà đầu tư, chia sẻ: "Chúng tôi muốn góp phần làm điều gì đó ý nghĩa nhân kỷ niệm 50 năm hòa bình, thống nhất đất nước.

Bộ phim của Bùi Thạc Chuyên chính là lựa chọn của chúng tôi. Mục tiêu lớn nhất là khơi dậy sự quan tâm của giới trẻ về chiến tranh Việt Nam, đồng thời mang đến cho khán giả quốc tế, đặc biệt là người Mỹ, một góc nhìn khác ngoài Hollywood. Nếu phim thành công về mặt thương mại, nó sẽ mở đường cho các dự án chiến tranh cách mạng khác."

Lấy cảm hứng từ sự kiện có thật sau năm 1967, phim mới của Bùi Thạc Chuyên kể về cuộc chiến của đội du kích 21 người do Bảy Theo (Thái Hòa) chỉ huy tại căn cứ Bình An Đông, Củ Chi. Đội của Bảy Theo có nhiệm vụ bảo vệ địa bàn để nhóm tình báo chiến lược của Hai Thưng (Hoàng Minh Triết) truyền đi tài liệu mật bằng sóng vô tuyến. Khi bị quân Mỹ phát hiện, đội du kích phải đối mặt với các cuộc càn quét ngày càng khốc liệt...

Tin sốc nhất ngày: Đạo diễn hàng đầu showbiz đi tù vì cưỡng hiếp nữ diễn viên nổi tiếng Vy Anh22:06:15 25/02/2025Ngày 25/1, tờ 163 đưa tin MXH chấn động khi blogger Qua Qua tiết lộ 1 nam đạo diễn hàng đầu Cbiz đã đi tù vì cưỡng hiếp 1 nữ diễn viên nổi tiếng.