NSND Thụy Vân - Huyền thoại phim Nổi Gió: Qua đời vì ung thư, nhiều góc khuất cuộc đời gây xúc động

Xác nhận với báo Thanh niên, con trai NSND Thụy Vân xác nhận thông tin bà qua đời lúc 2h20 sáng 16/3 tại bệnh viện, hưởng thọ 84 t.uổi, sau thời gian chống chọi với bệnh ung thư trực tràng.

Lễ khâm liệm diễn ra vào 10h sáng cùng ngày.

Tang lễ NSND Thụy Vân được tổ chức tại nhà riêng ở phường 11, quận Bình Thạnh, TPHCM. Lễ động quan dự kiến diễn ra vào 7h ngày 19/3.

ADVERTISEMENT

Chia sẻ với phóng viên báo Dân trí, cô Anda - con gái nghệ sĩ Thụy Vân - cho biết bà phát hiện bệnh từ tháng 6/2022. Thời điểm đó, căn bệnh ung thư đã di căn qua phổi. "Mẹ tôi t.uổi cao, dù bệnh tật nhưng ra đi cũng thanh thản", Anda nói.

Chia sẻ với báo Thanh niên, con trai nghệ sĩ Thụy Vân đau buồn khi mẹ rời cõi tạm: "Với tư cách là một người con, tôi và em đã được mẹ giáo dục để trở thành người tốt, đóng góp cho xã hội Ở góc độ một người nghệ sĩ được đào tạo từ khóa đầu tiên, mẹ đã hoàn thành được trách nhiệm. Mẹ ra đi gia đình rất đau buồn. Nhưng chúng tôi cũng tự hào vì có một người mẹ đã có những đóng góp nhỏ cho nền điện ảnh Việt Nam".

NSND Thụy Vân sinh năm 1940, quê gốc Ninh Bình. Năm 1959, bà theo học lớp diễn viên khóa đầu tiên của Trường Sân khấu - Điện ảnh, cùng thời với các nghệ sĩ như: NSND Trà Giang, NSND Lâm Tới, NSND Trần Phương.

Năm 1966, bà tham gia phim Nổi gió của đạo diễn Huy Thành, chuyển thể từ vở kịch cùng tên của tác giả Đào Hồng Cẩm. Đây là vai diễn ghi dấu lần chạm ngõ điện ảnh đầu tiên của diễn viên Thụy Vân. Tác phẩm đưa tên t.uổi của bà vào hàng ngũ diễn viên nổi tiếng của điện ảnh cách mạng Việt Nam những năm 60, 70 của thế kỷ trước.

Nổi gió là bộ phim làm thay đổi nghề diễn viên của cuộc đời NSND Thụy Vân, đưa bà trở thành một diễn viên hàng đầu của nền điện ảnh cách mạng Việt Nam thập niên 1960.

Phim Nổi gió của đạo diễn Huy Thành quay năm 1963, được giới điện ảnh xem như phim đầu tiên của nền điện ảnh cách mạng nói về chiến tranh Việt Nam. Phim đã giành được giải Bông sen vàng (tiền thân của Cánh diều vàng ngày nay) cho hạng mục Phim truyện nhựa tại Liên hoan phim Việt Nam lần đầu tiên.

Bộ phim Nổi gió là một trong số cột mốc đ.ánh dấu sự thành danh của thế hệ diễn viên khóa đầu tiên trường Nghệ thuật Sân khấu như: Thế Anh, Thụy Vân, Lâm Tới, Thanh Loan...

Trong "Nổi gió", Thụy Vân đảm nhận nhân vật Vân. Vẻ đẹp nền nã cùng đức tính bất khuất, kiên trung của người phụ nữ Nam bộ qua diễn xuất của bà khiến người xem rung động. Trong phim, bà đóng hàng loạt cảnh bị địch "ra tay" vô cùng độc ác. Đỉnh điểm là khi nhân vật bị quấn băng gạc tẩm cồn vào 10 đầu ngón tay rồi châm lửa đốt. Trước ngọn lửa cháy rực trên hai bàn tay, ánh mắt cương nghị, gương mặt không chút biến sắc của bà khiến quân thù sợ hãi...

Khi ngọn lửa cháy rừng rực trên 10 ngón tay, gương mặt nhân vật không thay đổi, ánh mắt vẫn toát lên vẻ cương nghị khiến kẻ địch phải sợ hãi.

Khi còn sống, NSND Thuy Vân từng tâm sự, mỗi khi nghĩ lại cảnh quay trên, bà vẫn rùng mình về sự liều lĩnh của bản thân. Khi quay cảnh này, 10 ngón tay của bà được quấn một lớp gạc rồi chồng lên một lớp thạch cao, ngoài cùng là lớp bông tẩm dầu hỏa. Cảnh quay này không được tập dượt mà là "quay một đúp ăn liền".

"Tôi vẫn không hiểu sao hồi đó mình hăng hái đến thế khi chưa hề được tập dượt. Đoàn phim cử một người ôm thùng nước to đứng cạnh tôi, khi đạo diễn hô cắt, tôi lập tức nhúng tay vào đó. Giờ nói diễn lại chắc tôi không làm được" - NSND Thuỵ Vân nói.

ADVERTISEMENT

Phân đoạn này gây ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả nhiều thế hệ, trở thành biểu tượng cho lòng dũng cảm, can trường, tinh thần hy sinh bất khuất của người phụ nữ Việt Nam và tinh thần lao động nghệ thuật quên mình của nghệ sĩ điện ảnh.

Từng chia sẻ về phim, NSND Thụy Vân cho biết thời điểm đóng phim bà rất khó khăn. Trước khi quay thì diễn viên phải mất vài tháng để thâm nhập thực tế. Khi đóng vai trong phim Nổi gió, bà phải về nông trường Quý Cao (huyện Tiên Lãng, TP Hải Phòng) để học lối sống của người miền Nam tập kết ra Bắc.

Bà học cách chèo thuyền, đi cầu khỉ... Trong phim có cảnh NSND Thụy Vân ẵm đ.ứa t.rẻ đi qua cầu khỉ, nhưng may mắn hoàn thành trơn tru. Điều kiện ăn uống, sinh hoạt ngày đó cũng có nhiều hạn chế.

Một cảnh quay khác gây ấn tượng trong phim là cảnh Vân chèo đò trên sông giữa giông bão, sấm chớp. Cả đoàn phim phải chờ hơn một tháng mới quay được cảnh này. Mưa có thể tạo bằng vòi rồng nhưng giông gió, sấm chớp thì không thể tác động bằng máy móc nên đoàn chờ có mưa giông thật để quay.

"Thuyền chòng chành giữa gió to, sấm sét đì đoàng trên đầu, còn tôi thì lạnh buốt vẫn phải diễn vẻ mặt hân hoan, vững tay chèo lái đúng như tinh thần chủ đạo của phim", nghệ sĩ kể.

Bộ phim này cũng giúp bà được gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng trò chuyện về bộ phim.

Chia sẻ một kỷ niệm sâu sắc với khán giả yêu thích bộ phim, bà kể: "Hồi đó nhà tôi ở phố Châu Long, Hà Nội. Một hôm có người thanh niên đến hỏi mẹ tôi: 'Bác ơi, đây có phải là nhà chị Thụy Vân không?'. Thấy tôi, anh giới thiệu tên Việt, ở miền Nam ra. Anh phải đi bộ ròng rã sáu tháng mới ra tới chỉ vì một lời nhắn nhủ của các bà má miền Nam: 'Con ra ngoài đó, nhớ tìm con Vân và nói với nó là các má nhận nó là người con của Bến Tre. Má đợi ngày thống nhất, ra thủ đô được thăm Hồ Chủ tịch và đón nó vào làm con gái má'. Một thời gian sau tôi nghe kể trong một trận càn của địch, má đã anh dũng hy sinh. Tôi lặng người, nước mắt cứ tuôn trào".

Ngoài tác phẩm huyền thoại Nổi gió, NSND Thụy Vân còn tham gia nhiều bộ phim khác như Rừng xà nu, Hai người mẹ, Xa và gần, Làng nổi, Cơn lốc đen, Vĩ tuyến 17 ngày và đêm, Sao tháng Tám, Đứa con nuôi...

Năm 1985, bà đoạt giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Việt Nam cho vai diễn trong Xa và gần. Năm 1988, bộ phim điện ảnh Cơn lốc đen do nghệ sĩ làm đạo diễn cũng từng giành giải đặc biệt tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 8.

Không chỉ được biết đến là một diễn viên, bà còn tham gia điện ảnh trong vai trò một đạo diễn và sáng tác thơ. Bà đã xuất bản tập thơ "Từng giọt ngọt đời" được bạn yêu thơ cả nước dành nhiều thiện cảm. Năm 2019, nghệ sĩ Thụy Vân được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân.

ADVERTISEMENT