Lòng se điếu có thể được chế biến thành nhiều món ngon, giá bán cũng "trên trời", dao động từ 1,5 đến 2,5 triệu đồng/kg, thậm chí có nơi lên đến 4 triệu đồng/kg. Mức giá này đã phần nào cho thấy "độ hiếm" của lòng se điếu.

Theo dân gian, lòng se điếu là một loại lòng đặc biệt của con heo, không giống như các loại lòng thông thường mà chúng ta thường gặp trong các bữa ăn. Loại lòng này chỉ có ở những con heo cái sống lâu năm và gầy yếu, khi đó lớp lòng bên trong sẽ có hình dạng giống như những chiếc ống se điếu mà người ta hay dùng để hút thuố.c lào.

Cũng có người cho rằng lòng se điếu thực chất là đoạn lòng của những con heo gặp vấn đề về sức khỏe hoặc có đột biến, loại lòng này có đặc điểm nổi bật là sự giòn giòn, béo ngậy nhưng không ngấy, mang lại cảm giác đặc biệt khi thưởng thức. Sở dĩ nó được gọi là "se điếu" vì hình dạng của lòng giống như những chiếc ống se điếu, với lớp màng bên ngoài dày và các gân nổi rõ.

Lòng se điếu rất hiếm và đắt đỏ do một số lý do chủ yếu. Theo dân gian, thứ nhất, loại lòng này chỉ có ở những con heo cái sống lâu năm, gầy yếu, và mỗi con heo chỉ có một đoạn lòng se điếu. Vì vậy, nguồn cung loại lòng này rất hạn chế, không phải lúc nào cũng có sẵn. Hơn nữa, không phải con heo nào cũng có được đặc điểm lòng như vậy, nên việc tìm kiếm một con heo cái có lòng se điếu là điều không dễ dàng.

Thứ hai, quá trình chế biến lòng se điếu cũng rất công phu và tốn thời gian. Để lòng se điếu có thể được chế biến đúng cách và giữ được hương vị đặc trưng, người làm phải tiến hành nhiều bước như sơ chế để loại bỏ mỡ thừa, ngâm nước đá để giữ được độ giòn, và đặc biệt là phải luộc lòng trong nước sôi có gừng để khử mùi tanh. Việc này yêu cầu người làm phải có kinh nghiệm và kỹ thuật cao, khiến quá trình chế biến trở nên mất thời gian và phức tạp. Trên thị trường, giá của 1 kg lòng se điếu có thể dao động từ vài triệu đến 5 triệu đồng.

Ngoài ra, còn có thông tin cho rằng lòng se điếu thực chất là một dạng lòng non đột biến, có thể chứa nhiều ký sinh trùng, giun, sán,... nếu không được chế biến đúng cách sẽ gây nguy hiểm cho sức khỏe người tiêu dùng.

Dân mạng hoài nghi

Cuối tháng 4 vừa qua, tài khoản Facebook P.B.H. đăng tải bài viết "Vạc.h trầ.n sự mần ăn gian dối" về món lòng se điếu. Tác giả cho biết, lòng se điếu rất hiếm, "cả chục ngàn con may ra có con có một đoạn".

Anh khẳng định gia đình mình từng có cơm ăn hơn 30 năm là nhờ vào các lò mổ lợn. Anh cho biết, lòng se điếu giá đắt và hiếm. Cho nên bây giờ ra quán thấy món lòng se điếu, là anh "biết ngay sản phẩm của pháp sư".

Facebooker này còn cho biết bản thân từng mày mò học hỏi cách biến một đoạn lòng lợn bình thường thành một đoạn lòng se điếu nhưng vì tính chất độc hại của hóa chất xúc tác, nên anh học xong mà không bao giờ làm.

Bài đăng của P.B.H. được chia sẻ chóng mặt và thổi bùng cuộc tranh cãi trên nhiều diễn đàn mạng xã hội về chuyện thật giả của món lòng se điếu, cũng như vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm.

Mới đây nhất, một trang cộng đồng chia sẻ những hình ảnh được cho là chuỗi lòng se điếu hiếm có, dài tới 40m. Bài đăng lập tức thu hút sự chú ý của dân mạng với hàng chục nghìn tương tác và hơn 5.000 bình luận.

Ngoài những ý kiến bày tỏ sự ngạc nhiên trước độ dài "khủng" của chuỗi lòng, không ít người tỏ ra hoài nghi như: "Nó hiếm thế mà hàng sẵn thì chỉ có can thiệp thôi"; "Lòng se điếu dài 3-40m là lòng con gì đó chứ không phải của lợn"...

Chị Nguyễn Yến (một tiểu thương kinh doanh thịt lợn gần 20 năm ở Thủy Nguyên, Hải Phòng) chia sẻ, đây là bộ phận "đắt giá" nhất của con lợn vì ăn giòn ngon hơn cả dạ dày, phèo và tràng, nhưng số lượng rất ít, có thể nói là hiếm thấy.

Chị cho biết, lòng se điếu thực chất là lòng non lợn nhưng có thành dày và mặt bên trong tạo thành nhiều nếp gấp. Khi ăn, loại lòng này mang đến cảm giác dai giòn sần sật và ngọt nhẹ, mùi vị được đán.h giá ngon hơn lòng non thông thường.

Tiểu thương này cũng cho hay, trên thực tế, phần lòng se điếu cũng chỉ xuất hiện ở một đoạn chứ không phải cả bộ lòng nên số lượng ít, khoảng chừng 2-3 lạng, cá biệt mới có đoạn lòng se điếu nặng trên nửa cân.

Chưa kể, lòng se điếu ở mỗi con lợn (nếu có) cũng khác nhau, dựa vào độ dày của thành lòng.

"Lòng se điếu không phải lúc nào cũng đồng đều, trăm đoạn như một được vì độ dày thành lòng mỗi con một khác. Có đoạn thành dày, ăn rất giòn và ngậy nhưng có đoạn thành mỏng, ăn hơi dai nên dễ bị nhầm với phần đầu lòng", chị Yến nói thêm.

Theo nữ tiểu thương, gần 20 năm bán thịt lợn, số lần chị gặp được lòng se điếu chỉ đếm trên đầu ngón tay. Gần đây nhất là Tết 2024, chị "chốt" được 1 mẻ lòng se điếu từ lò mổ, nặng khoảng 4 lạng.

"Kể cả có lòng se điếu thì dân buôn như tôi cũng hiếm khi mua được chứ đừng nói là khách lẻ vì lò mổ họ sẽ để ăn hoặc bán cho khách VIP rồi", chị khẳng định.

Chị Xuân Nguyễn, chủ một nhà hàng tại Gia Ngư (Hoàn Kiếm, Hà Nội) cho biết: "Phần lòng se điếu đúng là không nhiều, không phải mặt hàng tôi có thể nhập để bán hàng ngày nhưng không phải toàn hàng đông lạnh như nhiều người nói".

Gia đình chị Xuân có truyền thống kinh doanh, buôn bán đồ ăn. Bố mẹ chị có một hàng cháo lòng lâu năm ở Hà Nội. Bác họ của chị từng làm lò giế.t mổ lợn, kinh doanh thịt lợn.

"Gia đình làm nghề nên tôi có khá nhiều kinh nghiệm trong việc nhận biết nội tạng tươi, ngon, chất lượng. Nhà hàng của tôi hiện nay kinh doanh hơn 30 món ăn, trong đó, đắt hàng nhất là bún đậu mẹt và lẩu nướng. Những món ăn này đều có thành phần từ nội tạng lợn nên việc tìm nguồn nhập hàng tươi sống, chất lượng đặc biệt quan trọng", chị Xuân nói.

Hiện tại những tranh cãi này vẫn đang tiếp tục làm nóng các diễn đàn mạng xã hội và chưa có dấu hiệu chấm dứt. Nhiều cư dân mạng bày tỏ mong muốn cơ quan quản lý thị trường vào cuộc, xác thực nguồn gốc của loại thực phẩm này.

Lòng se điếu vào tầm kiểm tra của cơ quan chức năng TP.HCM

PGS.TS Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP.HCM, cho biết việc quảng cáo lòng se điếu dài tới 40 mét là hành vi gian lận thương mại trong chế biến - thủ đoạn nhằm nâng giá một món ăn vốn hiếm và đắt đỏ.

Bà Lan khẳng định Sở đang tiến hành kiểm tra, truy xuất nguồn gốc, lấy mẫu để kiểm nghiệm, làm rõ liệu sản phẩm có sử dụng phụ gia hay chứa chất độc hại hay không.

"Trước đây, việc giám sát mặt hàng này chưa được đặt thành trọng tâm do Sở ưu tiên kiểm tra thịt heo và các sản phẩm phổ biến hơn", bà Lan chia sẻ.

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ Thực phẩm (ĐH Bách khoa Hà Nội), cho biết lòng se điếu là phần đoạn ruột có hình dáng xoắn như chiếc điếu cày, bên trong chứa lớp bột màu trắng đặc trưng. Đây là phần lòng bùi béo, giòn sần sật, được nhiều người sành ăn săn đón trong ẩm thực truyền thống.

"Nhưng không phải ai cũng biết, đoạn lòng se điếu ngon nhất chỉ nằm ở phần đầu ruột non, gần dạ dày và rất hiếm. Vì thế, câu chuyện 'lòng se điếu dài 40 mét' chỉ là sự phóng đại quá đà", ông Thịnh nhấn mạnh.