Ngày 1/7, Công an thành phố Hà Nội cho biết Phòng An ninh Chính trị nội bộ đã ra quyết định khởi tố vụ án "Vô ý làm lộ bí mật nhà nước" để điều tra hành vi làm lộ đề thi trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025.

Theo thông tin ban đầu, một thí sinh đã lén mang điện thoại di động vào phòng thi môn Toán, chụp lại một phần đề thi và đăng tải lên ứng dụng giải toán StudyX để tìm đáp án. Sau đó, em này tiếp tục thực hiện hành vi tương tự trong ngày thi 27/6, với các môn Hóa học và Vật lý. Kết quả điều tra cho thấy thí sinh chỉ kịp chép lời giải cho hai câu trước khi bị phát hiện. Ngoài ra, cơ quan công an cũng phát hiện thêm một trường hợp khác sử dụng ứng dụng AI Gemini để giải đề thi các môn Toán, Lịch sử và Tiếng Anh. Cả hai thí sinh này đã bị lập biên bản vi phạm quy chế thi và đình chỉ thi ngay tại chỗ.

Công an TP Hà Nội nhận định, bên cạnh việc thí sinh cố tình vi phạm, sự việc cũng phản ánh hạn chế trong công tác coi thi khi một số giám thị chưa thực hiện nghiêm túc nhiệm vụ được giao. Dù Ban Chỉ đạo thi Hà Nội đã tổ chức nhiều đợt tập huấn, việc kiểm tra an ninh phòng thi vẫn để lọt hành vi mang thiết bị công nghệ cao vào phòng, gây ảnh hưởng đến tính bảo mật của kỳ thi.

Trước đó, trong ngày thi môn Toán, đã có nhiều phản ánh từ dư luận về việc một phần đề thi bị đăng tải lên ứng dụng giải toán bằng AI ngay trong thời gian làm bài. Cụ thể, ảnh chụp một phần mã đề thi Toán được phát hiện xuất hiện trên StudyX vào lúc 15h08, tức là trong khung thời gian làm bài chính thức từ 14h30 đến 16h. Sự việc khiến không ít phụ huynh, học sinh lo lắng về tính nghiêm túc của kỳ thi và công tác giám sát phòng thi.

Bộ Giáo dục và Đào tạo sau đó đã khẳng định không có việc "lọt đề", đồng thời lý giải rằng việc đề thi bị đăng lên nền tảng AI trong thời gian làm bài có thể do thí sinh cố tình vi phạm quy chế, không xuất phát từ lỗi lộ đề trước giờ thi. Cơ quan chức năng cũng cho biết sẽ xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, không để ảnh hưởng đến sự công bằng trong đánh giá kết quả học tập.

Về mặt pháp lý, việc đăng tải đề thi trong thời gian còn bảo mật được xác định là hành vi vi phạm quy định pháp luật liên quan đến bảo vệ bí mật nhà nước. Theo khoản 4, Điều 19 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, cá nhân vi phạm có thể bị xử phạt hành chính từ 20 đến 30 triệu đồng; tổ chức vi phạm bị phạt gấp đôi, từ 40 đến 60 triệu đồng. Trường hợp nghiêm trọng, theo Điều 337 Bộ luật Hình sự 2015, hành vi cố ý làm lộ bí mật nhà nước có thể bị xử phạt từ 2 đến 7 năm tù, hoặc lên đến 10 năm tù nếu tài liệu bị lộ thuộc danh mục tối mật. Nếu hành vi được xác định là vô ý làm lộ bí mật, mức phạt tù quy định từ 2 đến 7 năm theo Điều 338 cùng Bộ luật.

Không chỉ gây lo ngại bởi sự cố gian lận, kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay còn nhận về nhiều ý kiến trái chiều xoay quanh độ khó của đề thi, đặc biệt là các môn Toán và Tiếng Anh. Theo phản ánh từ nhiều giáo viên và học sinh, đề Toán có cấu trúc mới lạ, tập trung vào khả năng đọc hiểu, ứng dụng thực tế, và xuất hiện nhiều dạng bài yêu cầu vận dụng cao. Không ít thí sinh cho biết đề thi vượt xa đề minh họa, khiến họ không đủ thời gian để hoàn thành toàn bộ bài thi. Tương tự, đề Tiếng Anh được nhận xét có mức độ khó cao hơn chuẩn đầu ra B1, trong đó một số phần đạt đến trình độ C1, gây khó khăn cho số đông thí sinh học lực trung bình.

Trước những ý kiến này, Bộ Giáo dục và Đào tạo khẳng định toàn bộ đề thi đều nằm trong chương trình THPT, không vượt quá nội dung sách giáo khoa. Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu phân loại thí sinh và đảm bảo chất lượng đầu vào đại học, đề thi được xây dựng với độ phân hóa rõ rệt. Bộ cho biết sẽ căn cứ vào kết quả chấm thi để có đánh giá cụ thể, đồng thời tiếp thu phản hồi từ giáo viên và học sinh nhằm điều chỉnh hợp lý cho các năm tiếp theo.

Về công tác giám sát kỳ thi, đại diện Công an TP Hà Nội cho biết sẽ tiếp tục phối hợp với ngành giáo dục để nâng cao chất lượng tập huấn cho cán bộ coi thi, siết chặt an ninh trường thi, đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong giám sát và phát hiện hành vi gian lận. Mục tiêu là đảm bảo kỳ thi diễn ra an toàn, nghiêm túc và minh bạch.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 thu hút hơn một triệu thí sinh trên toàn quốc. Theo kế hoạch, Bộ Giáo dục sẽ công bố điểm thi vào ngày 16/7 và tổ chức tiếp nhận phúc khảo đến hết ngày 26/7.

Dù sự việc dùng AI giải đề thi là cá biệt, đang đang dấy lên yêu cầu khẩn thiết về việc siết chặt quy trình tổ chức thi và nâng cao nhận thức đạo đức thi cử cho học sinh trong bối cảnh công nghệ phát triển ngày càng nhanh.