Giải mã DNA người Jōmon: Hé lộ ngoại hình và bí ẩn di truyền cư dân cổ Nhật Bản

Phát hiện DNA từ răng hàm người phụ nữ Jōmon tại đảo Rebun đã hé lộ ngoại hình, nguồn gốc và lối sống độc đáo của cư dân cổ Nhật Bản , mở rộng hiểu biết về tiến hóa và di truyền khu vực Đông Á.

Một phát hiện khoa học quan trọng vừa được Asahi Shimbun công bố đã mang đến cái nhìn rõ ràng hơn về ngoại hình và lối sống của cư dân Jōmon – nhóm người sinh sống tại Nhật Bản từ hàng nghìn năm trước. Bằng việc phân tích DNA lấy từ chiếc răng hàm còn sót lại trong hộp sọ của một phụ nữ được tìm thấy tại khu khảo cổ Funadomari trên đảo Rebun, ngoài khơi Hokkaido, các nhà nghiên cứu đã tái dựng thành công đặc điểm sinh học của một trong những cá thể Jōmon cổ nhất từng được biết đến.

Theo nhóm nghiên cứu thuộc Bảo tàng Khoa học và Tự nhiên Quốc gia Tokyo, việc giải trình tự toàn bộ bộ gene mẫu vật đã chỉ ra rằng người Jōmon sở hữu nhiều điểm khác biệt đáng kể so với dân số Nhật Bản ngày nay. Họ có làn da sẫm màu, đôi mắt nâu, khuôn mặt lấm tấm tàn nhang, và mái tóc được mô tả là rối bù, dày và xoăn nhẹ. Những đặc trưng này giúp khắc họa rõ nét hơn diện mạo cư dân cổ đại từng thống trị quần đảo Nhật Bản trong hàng nghìn năm.

Kết quả phân tích gene còn cho thấy người Jōmon có mối liên hệ di truyền đáng kể với cư dân bản địa ở vùng Viễn Đông Nga, bán đảo Triều Tiên, cũng như người Đài Loan bản địa. Điều này hỗ trợ giả thuyết rằng các nhóm người cổ đã từng di chuyển rộng khắp Đông Á trước khi quần đảo Nhật Bản hình thành nền văn hóa riêng biệt.

Một phát hiện thú vị khác là người phụ nữ Jōmon mang theo biến thể gene hiếm cho phép cơ thể thích nghi hoàn hảo với chế độ ăn giàu chất béo. Biến thể này ngày nay xuất hiện chủ yếu ở các cộng đồng sống tại Bắc Cực – nơi con người dựa nhiều vào nguồn thực phẩm từ động vật biển như cá voi, hải cẩu hay hải mã.

Các nhà khoa học cho rằng sự xuất hiện của biến thể này ở cư dân Jōmon không phải ngẫu nhiên. Nó phản ánh lối sống dựa vào săn bắt và khai thác nguồn lợi biển, đặc biệt ở những khu vực ven đảo phía Bắc Nhật Bản, vốn rất giàu thủy sản.

Trong số những điểm gây chú ý nhất, nhóm nghiên cứu khẳng định người phụ nữ Jōmon nhiều khả năng sở hữu ráy tai dạng ướt, giống đặc điểm của người châu Phi và châu Âu. Đây là điều khá bất thường, bởi phần lớn người Đông Á hiện đại mang biến thể gene tạo ra ráy tai khô, màu trắng và mịn.

Trên thực tế, hơn 97% người gốc Phi và gốc Âu có ráy tai màu nâu cam, ẩm ướt, trong khi biến thể tạo ra ráy tai khô lại khá phổ biến ở các cộng đồng bản địa châu Mỹ. Sự khác biệt này cho thấy hành trình tiến hóa của người Jōmon hoàn toàn không đơn giản và chứa đựng nhiều giao thoa di truyền phức tạp.

Thời kỳ Jōmon kéo dài từ khoảng 10.500 đến 300 năm trước Công Nguyên, được xem như một giai đoạn quan trọng trong thời tiền sử Nhật Bản. Khi băng hà tan dần, hệ sinh thái trên quần đảo trở nên phong phú với rừng rụng lá và đồng cỏ, tạo điều kiện cho cộng đồng Jōmon phát triển.

Cư dân Jōmon chủ yếu dựa vào săn bắt, đánh cá và hái lượm, nhưng họ đồng thời là một trong những nền văn hóa đầu tiên trên thế giới sáng tạo ra đồ gốm với hoa văn đặc trưng – cũng chính là nguồn gốc của tên gọi "Jōmon", nghĩa là "dấu dây thừng".

Dù sống dựa vào nguồn tài nguyên tự nhiên, người Jōmon vẫn xây dựng được những khu định cư lớn, để lại dấu tích khảo cổ phong phú và là nền tảng để hiểu rõ hơn về đời sống cư dân cổ đại tại Nhật Bản.

Chủ doanh nghiệp rơi kính khi đoạt mạng vợ và nhân tình Linh Phong15:34:26 18/09/2023Nam doanh nhân ở Mỹ rủ vợ và nhân tình đi mua sắm rồi sát hại cả hai người. Cặp kính mắt mà hắn đánh rơi ở hiện trường giúp cảnh sát tìm ra hung thủ.